Αν σας πουν να φανταστείτε ένα χάρτη στο μυαλό σας, το πιο πιθανό είναι να φέρετε στο νου σας έναν μερκατορικό χάρτη.
Πρόκειται για τον πιο συνήθη χάρτη που χρησιμοποιούμε στα σκάφη. Ονομάστηκε έτσι από τον δημιουργό του, τον Μερκάτορα, γεωγράφο-χαρτογράφο του 16ου αιώνα, ο οποίος πρωτοδημοσίευσε την προβολή αυτή περίπου το 1568. Ο Μερκάτορας κατάφερε να αποτυπώσει τη γήινη σφαίρα σε επίπεδη επιφάνεια.
Πόσο μεγάλες είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες σε σύγκριση με τη Ρωσία; Η Γροιλανδία σε σχέση με την Αφρική; Η Ανταρκτική σε σύγκριση με την Ευρώπη;
Εάν συγκρίνετε τα μεγέθη των χωρών αυτών στο χάρτη σε σχέση με το πόσο πραγματικά είναι στον πλανήτη, πιθανόν να εκπλαγείτε.
Αν και η προβολή του Μερκάτορα κάνει την Αφρική και τη Γροιλανδία να εμφανίζονται περίπου στο ίδιο μέγεθος, δεν πλησιάζει καν στη πραγματικότητα, αφού η Αφρική είναι 14 φορές μεγαλύτερη από τη Γροιλανδία.
Γιατί λοιπόν φαίνονται τόσο παρόμοια σε ένα χάρτη; Είναι επειδή μια σφαίρα δεν είναι αυτό που οι μαθηματικοί αποκαλούν μια αναπτυσσόμενη επιφάνεια ή μια επιφάνεια που μπορεί να αναπτυχθεί σε πλάτος χωρίς να παραμορφωθεί. Για έναν χαρτογράφο το να βάλει τον πλανήτη σε μια επίπεδη επιφάνεια, απαιτείται να γίνουν θυσίες.
Στην περίπτωση του μερκατορικου χάρτη θυσιάζουμε σχετικό μέγεθος για την ακρίβεια της πυξίδας. Δηλαδή, ο χάρτης υπερβάλλει στο μέγεθος των χωρών καθώς πλησιάζουν τους πόλους, αλλά διατηρεί την αληθινή κατεύθυνση βορρά-νότου και ανατολής-δύσης μεταξύ οποιωνδήποτε δύο σημείων για να διευκολύνει την πλοήγηση.
Άλλοι χάρτες ενδέχεται να δείχνουν πιο ρεαλιστικά μεγέθη, αλλά να κάνουν αντιστάθμιση σε συνέχεια ή απόσταση.
Ακόμη και η χρήση μιας σφαίρας έχει τα μειονεκτήματά της, καθώς δεν μπορείτε να δείτε όλες τις χώρες ταυτόχρονα και σας αναγκάζει να μετρήσετε την απόσταση στα τόξα αντί των ευθειών.
Ο ιάπωνας αρχιτέκτονας Hajime Narukawa πιστεύει ότι έχει αναπτύξει τον πιο ακριβή χάρτη μέχρι στιγμής. Ονομάζεται AuthaGraph World Map. Αυτή η έκδοση χωρίζει τον κόσμο σε 96 τρίγωνα, κάνοντάς τον ένα τετράεδρο και στη συνέχεια ξεδιπλώνεται για να γίνει ένα ορθογώνιο. Αυτό διατηρεί τις αληθινές διαστάσεις των ηπείρων γυρίζοντας τις προς τα έξω αντί να τις «τεντώνει». Ο Narukawa παραδέχεται ότι ακόμα και ο χάρτης του δεν είναι 100% ακριβής, αφού ορισμένες περιοχές είναι ελαφρώς στρεβλωμένες.
Ίσως τελικά το πόσο ακριβής είναι ένας χάρτης να εξαρτάται από το πού θέλετε να τον χρησιμοποιήσετε.