Του Δημήτρη Γιατζόγλου
Πριν από λίγες μέρες μου τηλεφώνησε η φίλη μου η Νικολέτα από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ. Ξέρει το ενδιαφέρον μου (δεν θα πω ευαισθησία) για κάποια θέματα. Και όσοι έχουν χάσει κάποιο πρόσωπο από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον από καρκίνο ή κάποιο δικό τους πρόσωπο νοσεί, νομίζω ότι θα καταλάβουν το λόγο. Μου είπε, λοιπόν, ότι κυκλοφόρησε ένα βιβλίο υπό τον τίτλο «Επτά παραμύθια ζωής. Είναι η Νόσος ένα Αμετάφραστο Μήνυμα»; Το υπογράφει ο Σάββας Σαββόπουλος, ψυχίατρος, ψυχαναλυτής.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια εργάζεται με καρκινοπαθείς ως ψυχαναλυτής-ψυχοθεραπευτής και ως επόπτης σε ογκολογικές και ψυχο-ογκολογικές υπηρεσίες. Και αφετηρία του βιβλίου είναι οι ιστορίες καρκινοπαθών, οι οποίοι κατά την ψυχοθεραπεία τους, ανακαλύπτουν τον εαυτό τους. Έναν εαυτό που τον αγνοούσαν. Σήμερα ο καρκίνος έχει χαρακτηριστικά επιδημίας. Οι κοινωνίες επιχειρούν να τον απομονώσουν, ώστε οι απειλητικές φαντασιώσεις που διακινεί να μην στοιχειώνουν την καθημερινότητα. Οι ασθενείς αποφεύγουν να αναφέρονται σε όσα ζουν, νιώθουν και σκέφτονται, γιατί οι «απέξω» συχνά αρνούνται ακόμη και να ακούσουν τη λέξη καρκίνος, ενώ αποφεύγουν τον ασθενή, σαν να πρόκειται για εστία μόλυνσης.
Ζητήματα σκέψης που προσπαθεί να προσεγγίσει το βιβλίο:
Παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του καρκίνου οι πρώτες εμπειρίες, ο τρόπος ζωής, η ιστορία του καθενός μας; Τι βιώνει άραγε ο καρκινοπαθής, όταν μόνος παλεύει με τη νόσο; Τι είδους σχέσεις υφαίνει με το περιβάλλον και με τους γιατρούς του; Ποιους μηχανισμούς άμυνας κινητοποιεί , για να αντιμετωπίσει την κατάσταση που προκύπτει και το άγχος θανάτου που τον κατακλύζει; Γιατί όταν μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τα βιώματα του καρκινοπαθούς, γινόμαστε καλύτεροι;
Ένα απόσπασμα του βιβλίου που μας μεταφέρει ένα παράδειγμα, η περίπτωση τα Ειρήνης, μιας ανύπαντρης γυναίκας 40 ετών, αρχιτέκτονα, η οποία ζήτησε ψυχολογική βοήθεια για ένα κακοήθες μελάνωμα. «Η Ειρήνη διάψευδε την σοβαρότητα της κατάστασής της και την προοπτική θανάτου που σηματοδοτούσε το μεταστατικό κακοήθες μελάνωμα. Ο ψυχισμός της αντιδρούσε σαν να ήθελε να σβήσει ή καλύτερα να ακυρώσει αυτό που συνέβη στο σώμα της. Ένιωθε θανάσιμη απειλή από έναν εχθρό που κρυβόταν μέσα της , με κοίταζε στα μάτια, ως ικέτης, και ζητούσε να της προσφέρω ένα καταφύγιο όπου θα υπήρχε ελπίδα για την προοπτική ζωής. Το αίτημα της Ειρήνης μου προκάλεσε άγχος και αμηχανία, γιατί η Ειρήνη στον πόλεμο με τον καρκίνο, πρόσμενε ότι η ψυχανάλυση και εγώ θα αποδειχτούμε όπλο ισχυρότερο από την χημειοθεραπεία. Ενώ εκείνη μου απέδιδε δύναμη και ικανότητες που δεν διέθετα, για να την γιατρέψω από τον καρκίνο, εγώ αναλογιζόμουν την ζοφερή στατιστική πρόγνωση του μεταστατικού μελανώματος. Με εκλιπαρούσε να πιστέψω στη δύναμη της ζωής και να “παλέψουμε” μαζί τη νόσο. “Τότε θα γίνω καλά”. Αλλά πώς να γιάνω εγώ μια νόσο που αδυνατούν να γιατρέψουν οι επαϊοντες με τις εξειδικευμένες παρεμβάσεις τους; Θα ήταν μια τρέλα να ξεχάσω την πραγματικότητα, αλλά και οδυνηρό να την εγκαταλείψω στη λαίλαπα που είχε βρεθεί. Είχα την αίσθηση ότι δεν της αρκούσε να μοιραστεί μαζί μου όσα της συμβαίνουν και αδυνατεί να κατανοήσει. Μου ζήτησε να μπω στο μυαλό της και να βιώσω, να διαχειριστώ και να νοηματοδοτήσω, εγώ στη θέση της, την κόλαση που ζει. Και, αν επαληθευτούν οι δυσμενείς στατιστικές προβλέψεις, να τη συνοδεύσω στον θάνατο και να αντιμετωπίσω εγώ το άγχος του θανάτου».
Ο ίδιος ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο που άγγιξαν το θάνατο και του έμαθαν τη ζωή.
«Επτά παραμύθια ζωής. Είναι η Νόσος ένα Αμετάφραστο Μήνυμα»;
Σάββας Σαββόπουλος
Εκδόσεις Αρμός