Κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε επί της αρχής, από την επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση των αποβλήτων και τις παρεμβάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, τις πολεοδομικές, χωροταξικές και ενεργειακές ρυθμίσεις.
Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκε η ΝΔ. «Κατά» δήλωσαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη για την ολομέλεια δήλωσαν Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση.
Τις θέσεις τους επί των διατάξεων του νομοσχεδίου, ανέπτυξαν στην επιτροπή αρκετοί φορείς.
«Το σχέδιο νόμου που συζητάμε σήμερα, σε ό,τι αφορά στα απόβλητα, είναι μια βάση για την οποία η χώρα καλείται να πετύχει αποτελεσματικά και γρήγορα μια σημαντική αλλαγή, από το 80% ταφής σε 10% σε εννέα χρόνια», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, γενικός διευθυντής του Συμβουλίου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Όπως όμως προειδοποίησε, «η χώρα θεσπίζει αντικειμενικά, ένα από τα χαμηλότερα τέλη ταφής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που δεν έχει τεκμηριωθεί από κάποια μελέτη, για να επιτύχει το στόχο του τέλους ταφής που είναι να καταστήσει την ταφή ακριβότερη της επεξεργασίας». Ο κ. Κωνσταντίνου αναφέρθηκε και στη μεταφορά – στις επιχειρήσεις λιανεμπορίου και εστίασης – της απόφασης για το αν μια συσκευασία που φέρει μαζί του ένας καταναλωτής για τη μεταφορά προϊόντων, είναι προδήλως ακατάλληλη για επαναχρησιμοποίηση.
«Προτείνουμε να αξιολογηθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΕΦΕΤ στο παρελθόν είχε εκδώσει και μέσω ενός οδηγού υγιεινής για τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης τροφίμων, οδηγίες που αναφέρουν ότι η επιχείρηση του λιανεμπορίου θα πρέπει να μεριμνά, ώστε τα υλικά συσκευασίας της να μην επαναχρησιμοποιούνται», είπε ο κ. Κωνσταντίνου.
«Είναι πολύ θετικό ότι εξασφαλίζεται χρηματοδότηση, εθνική χρηματοδότηση, μέχρι το 2030, για τις λιγνιτικές περιοχές, από τα έσοδα δημοπράτησης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», ανέφερε η Ιόλη Χριστοπούλου, διευθύντρια Πολιτικής του Green Tank. «Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που αξιοποίησε αυτούς τους πόρους για αυτό το σκοπό», είπε η κ. Χριστοπούλου, σημειώνοντας ότι οι πόροι αυτοί αποτελούν ένα συμπλήρωμα πολύτιμο για τις περιοχές αυτές.
«Στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2019 – 2024, για μία ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία, με αποδοτική χρήση των πόρων, με τη μετάβαση σε μια καθαρή κυκλική οικονομία, το αλουμίνιο μπορεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο ως πρωτοπόρος για το κλίμα και τους πόρους», ανέφερε ο Γιώργος Μεντζελόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου (ΕΕΑ). Όπως έσπευσε να επισημάνει, «το αλουμίνιο είναι από τη φύση του κυκλικό υλικό, με ιδιότητες οι οποίες διατηρούνται αμετάβλητες κατά τη χρήση του και αναβαθμίζονται κατά την ανακύκλωση σε νέα προϊόντα. Δεν παράγει απόβλητα, καθώς ανακυκλώνεται. Ποσοστό άνω του 75% που έχει παραχθεί τα τελευταία 125 χρόνια, παραμένει σε χρήση».
Ο Φίλιππος Κυρκιτσός, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης αναφέρθηκε στο τέλος ταφής. «Το τέλος ταφής είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Ο ΕΟΑΝ εισπράττει το τέλος ταφής της πλαστικής σακούλας από το 2018 και δεν έχει καταφέρει, αφού είναι ανταποδοτικό, να το επιστρέψει στην κοινωνία», είπε ο κ. Κυρκιτσός.
Ο Δημήτρης Πετρόπουλος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων, αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις στην πολεοδομική και χωροταξική νομοθεσία. «Αντί να πάμε σε μια διαδικασία να κωδικοποιήσουμε και να υλοποιήσουμε προς όφελος των πολιτών, των μηχανικών, των υπηρεσιών και των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών, την πολεοδομική και χωροταξική μας νομοθεσία, την απλώνουμε σε πλήθος νομοθετημάτων με αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες ρυθμίσεις, οι οποίες θα δημιουργήσουν περισσότερα προβλήματα αντί να επιλύσουνε», είπε ο κ. Πετρόπουλος.
Ο κ. Πετρόπουλος ζήτησε επίσης να στελεχωθούν οι υπηρεσίες δόμησης και προειδοποίησε ότι με το νομοσχέδιο προστίθενται και περισσότερες περιπτώσεις έκδοσης αδειών, χωρίς δηλαδή καμία προέγκριση από την υπηρεσία δόμησης. «Η γνώμη μας είναι ότι όλες οι κατηγορίες έκδοσης αδειών, πρέπει να λειτουργούν με τη λειτουργία της προέγκρισης, γιατί αυτό είναι ασφάλεια δικαίου, τόσο για τους πολίτες, όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, και για τις υπηρεσίες για να μη δημιουργηθεί μια νέα γενιά αυθαιρέτων», είπε ο επίσης ο κ. Πετρόπουλος.
Στις διατάξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αναφέρθηκε ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, δήμαρχος Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης. Το νομοσχέδιο, είπε, «μειώνει υπέρμετρες εξουσίες στον δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης και στο κράτος, και αφήνετε το περιβαλλοντολογικό και βαρύ οικονομικό θέμα της ιστορίας αυτής, στους δήμους και προφανώς τους πολίτες. Από το νομοσχέδιο απουσιάζουν όμως σήμερα, μέτρα και προβλέψεις για τη χρηματοδότηση και ενίσχυση των δήμων, προκειμένου να ανταποκριθούν στο βάρος υλοποίησης της ανακύκλωσης που τους αναλογεί. «Επιστρέφουμε λίγο σε ένα μοντέλο που έχει αποτύχει από το παρελθόν, που είναι ο δήμος- σκουπιδιάρης που απλώς πληρώνει. Παράλληλα με τα παραπάνω, καλείται να καταβάλλει υπέρογκα τέλη ταφής, αλλά και τα πρόστιμα της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να έχει ουσιαστικά κανέναν έλεγχο, ούτε στο σχεδιασμό, ούτε στις επιλογές της διαχείρισης των απορριμμάτων. Τι θα κάνει λοιπόν ο δήμος; Θα πληρώνει τα πρόστιμα και θα πληρώνει τα τέλη ταφής. Αποτέλεσμα θα είναι μάλλον η αποτυχία στους στόχους που υιοθετούνται από τον εθνικό σχεδιασμό για την Ευρωπαϊκή Οδηγία 851 του 2018 για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, που είναι πολύ μεγάλα ποσοστά, το 55% για 2025, το 60% για το 2030, το 65% για το 2035», προειδοποίησε ο κ. Κωνσταντέλλος.
«Θα θέλαμε στο νομοσχέδιο να υπάρχουν πολύ πιο συγκεκριμένες και αποτελεσματικές προβλέψεις σχετικά με την προώθηση της πρόληψης και επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης των στερεών αποβλήτων», ανέφερε ο Θωμάς Μπίζας, μέλος της Συλλογικότητας «Δυτικό Μέτωπο» και ζήτησε ρυθμίσεις για τη στήριξη των δήμων με χρηματοδότηση, εκπαιδευτικό προσωπικό, δημόσιες και δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, δυνατότητα διάθεσης και αξιοποίησης των ανακυκλωμένων υλικών, ευχέρεια χωροθέτησης απλών υποδομών ανακύκλωσης, διατάξεις για την ανάκτηση του δημόσιου χαρακτήρα της ανακύκλωσης και την αναγνώριση του τέλους ανακύκλωσης ως δημόσιου πόρου.
\Επικροτούμε την πρόταση θεσμοθέτησης της φιλοσοφίας, ‘πληρώνω όσο πετάω’, και ελπίζουμε να το δούμε στην πραγματικότητα», ανέφερε ο Μανώλης Μπαλτάς, εκπρόσωπος του ΕΒΕΑ, που δεν παρέλειψε ωστόσο να επισημάνει: «Είναι σωστό να θεσμοθετούμε ποσοτικούς στόχους στη διαχείριση των αποβλήτων, αλλά χρειαζόμαστε να γίνει επιτέλους και ένας γενναίος ανακεφαλαιωτικός έλεγχος, για να επιβεβαιώσουμε ότι αυτοί οι στόχοι στηρίζονται στα πραγματικά περιστατικά, στην πραγματική οικονομία, στην πραγματική ζωή».
Στις ρυθμίσεις που αναφέρονται στη δωρεά πλεονασμάτων τροφίμων αναφέρθηκε η Αφεντία Χωραφά, Project Manager του «ΜΠΟΡΟΥΜΕ» και συντονίστρια της Συμμαχίας για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων στην Ελλάδα. «Αναφορικά με το ζήτημα της ασφάλειας και της υγιεινής των προς δωρεά τροφίμων, αποσαφηνίζεται σε έναν ικανοποιητικό βαθμό, η κατανομή της ευθύνης μεταξύ των δωρητών, που είναι οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες αφενός, αλλά και των δωρεοδόχων. Καθίσταται σαφές, ότι μετά την παράδοση-παραλαβή των τροφίμων, η ευθύνη μεταβιβάζεται στον κοινωφελή φορέα για την ασφαλή συντήρηση των τροφίμων, μέχρι και τη διανομή τους στους ωφελούμενους του εκάστοτε φορέα. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα», είπε η κ. Χωραφά.
Το νομοσχέδιο χαιρέτισε ο Δημήτρης Κονταξής, πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης στην Ελλάδα (ΣΕΠΑΝ). Ο κ. Κονταξής υπογράμμισε όμως, ότι «το τέλος ταφής θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά, έτσι ώστε να αποτραπεί η ταφή και να μην αγνοηθούν και οι υπόλοιποι τρόποι διαχείρισης».
«Ο κλάδος μας χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό, ο οποίος οδηγεί σε ένα από τα χαμηλότερα, αν όχι το χαμηλότερο, επίπεδο τιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χρησιμοποιούμε το υλικό PET για τις φιάλες, το οποίο εγγυάται την ασφάλεια και την ποιότητα. Είναι πολύ οικονομικό για τον καταναλωτή, αλλά και συγκριτικά με άλλα υλικά, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, το πιο εύκολο ανακυκλώσιμο, με το καλύτερο οικολογικό αποτύπωμα και το πιο συμβατό με την κυκλική οικονομία», ανέφερε ο Δημήτρης Μεντεκίδης, πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Εμφιαλώσεως Ελληνικού Φυσικού Μεταλλικού Νερού. Ο σύνδεσμος, είπε ο κ. Μεντεκίδης, συμμερίζεται απόλυτα το όραμα για την κυκλική οικονομία και ένα βιώσιμο μέλλον, συμβάλλει εποικοδομητικά και συμμετέχει στον σχετικό διάλογο με την Πολιτεία, προκειμένου να επιτευχθούν με τον πιο αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι φιλόδοξοι στόχοι για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία.
«Η εισαγωγή ενός συστήματος προοδευτικής αύξησης του τέλους ταφής, είναι σημαντική για την εφαρμογή επιτέλους ενός συστήματος ‘πληρώνω όσο πετάω’», είπε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός και πρόσθεσε: «Αυτή τη φορά ελπίζουμε να μη μείνουμε στα λόγια και να εφαρμοστεί, από τη στιγμή που φαίνεται ότι όλες οι περιοχές θα έχουν σε λίγα χρόνια μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουν ότι ένα τέτοιο σύστημα θα κάνει ορατό στον απλό πολίτη μέσα από τα δημοτικά τέλη, όσο και από το τέλος ταφής για κάθε δήμο, πόσο πετυχημένη διαχείριση έκανε κάθε δήμος. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας και επικοινωνίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».
Ο κ. Στασινός αναφερόμενος στις πολεοδομικές και χωροταξικές διατάξεις, είπε: «Καταλαβαίνουμε ότι ζούμε σε μία εποχή που όλα γίνονται ή θα γίνονται ηλεκτρονικά. Σε εμάς, όσον αφορά τον κλάδο των μηχανικών, έχουμε την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών εδώ και τρία χρόνια, έχουμε την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου η οποία θα πρέπει να ξεκινήσει – και θα πρέπει να σταματήσουμε να δίνουμε παρατάσεις, καθότι απαιτεί τα ίδια έγγραφα που απαιτεί και τώρα η Βεβαίωση Μηχανικού και το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Επομένως η παράταση στην εφαρμογή της, το μόνο που ευνοεί είναι κάποιον που ενδεχομένως θέλει να κάνει ψευδή δήλωση».
Στις διατάξεις για τον ΔΕΔΔΗΕ αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Μανιάτης, πρόεδρος της Ένωσης Τεχνικών (ΕΤΕ) του Ομίλου ΔΕΗ. «Η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ είναι μια οδυνηρή πολιτική απόφαση ενάντια στα συμφέροντα της Δ.Ε.Η., που την οδηγεί σε μεγάλη καταστροφή. Αυτή η απόφαση θα αποβεί μοιραία σε βάρος των συμφερόντων, και της Δ.Ε.Η., και του ΔΕΔΔΗΕ μακροπρόθεσμα. Είναι τεράστιο λάθος η Δ.Ε.Η. να απολέσει ένα τόσο βασικό περιουσιακό στοιχείο, το μοναδικό που της έχει απομείνει – και αυτή τη στιγμή είναι η «χρυσοφόρος όρνιθα»», είπε ο κ. Μανιάτης και πρόσθεσε: «Η απόφαση της πώλησης του δικτύου χαμηλής και μέσης τάσης και των υποδομών τους, αποτελεί μια αδιανόητη και καταστροφική για τα πραγματικά συμφέροντα της επιχείρησης επιλογή, απομειώνοντας την ικανότητα της Δ.Ε.Η. για κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα: Ένα δίκτυο μονοπωλιακού χαρακτήρα με εγγυημένο ετήσιο έσοδο και δίνοντας προίκα έργα όπως αυτό των 7,5 εκατ. ‘έξυπνων μετρητών’ ύψους 850 εκατ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να λάβει χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης με ένα αξιοζήλευτο ρυθμιστικό πλαίσιο για το μελλοντικό ‘τυχερό’ να σταθερά κέρδη χωρίς ρίσκο. Οι ιδιώτες ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος αγνοώντας Πολιτεία και κοινωνία».