Την περασμένη δεκαετία, ο αριστερός αουτσάιντερ, Μπέρνι Σάντερς, έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον για να αλλάξει τον πολιτικό φακό στις ΗΠΑ, φέρνοντας στο επίκεντρο την εισοδηματική ανισότητα, τη φτώχεια και αυτό που αποκαλεί «υπερ-καπιταλισμό».
Το 2016 ξέσπασε δημοσίως κατά της Χίλαρι Κλίντον για την προεδρική υποψηφιότητα των Δημοκρατικών, προσελκύοντας έναν στρατό νεαρών ψηφοφόρων που φώναζαν: «Feel the Bern».
Οκτώ χρόνια μετά φαίνεται πιο ζοφερός, πιο έντονα στοχαστικός. Φαίνεται άλλωστε και στο νέο του βιβλίο «Είναι εντάξει να είσαι θυμωμένος για τον καπιταλισμό», στο οποίο γράφει ότι αν και θα ήθελε να είναι αισιόδοξος για το μέλλον, δεν μπορεί.
Επικαλείται τα επτά εγγόνια του και θρηνεί ότι θα κληρονομήσουν έναν κόσμο που αντιμετωπίζει «πιο επείγουσες και αναμφισβήτητες κρίσεις από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στη σύγχρονη ιστορία», όπως λέει στον Guardian.
«Εξετάζουμε μια σειρά από έκτακτες κρίσεις. Κλίμα: είναι στον αέρα αν η παγκόσμια κοινότητα θα κάνει τις περικοπές στις εκπομπές άνθρακα για να προσφέρει έναν κατοικήσιμο πλανήτη για τα εγγόνια μας. Η ανάπτυξη της ολιγαρχίας: ένας μικρός αριθμός εξαιρετικά πλούσιων ανθρώπων ελέγχουν την οικονομική και πολιτική ζωή δισεκατομμυρίων. Δημοκρατία: υπό σοβαρή απειλή από αυτούς που κεφαλαιοποιούν τους φόβους των ανθρώπων».
Πριν από λίγο καιρό, ο Σάντερς δεχόταν σχόλια για την τόσο ανησυχητική ρητορική, καταγγέλλοντάς τον ότι θέλει να ξεσηκώσει τον κόσμο. Κανείς δεν γελάει όμως σε βάρος του τώρα. Δύο πόλεμοι, μια ανθρωπιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται στη Γάζα, τεράστιες εκτάσεις της Βόρειας Αμερικής κυριολεκτικά φλέγονται, ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών σε τρομακτικά επίπεδα. Όπως είχε αναφέρει άλλωστε και ο New Yorker , «η πραγματικότητα έχει επικυρώσει τον Μπέρνι Σάντερς».
Ο εφιάλτης Ντόναλντ Τραμπ
«Είμαι εξαιρετικά νευρικός για αυτό που έρχεται», λέει ο Σάντερς, αναφερόμενος και στον Ντόναλντ Τραμπ.
Το 2016, όταν ο Τραμπ είπε: «Μόνο εγώ μπορώ να το διορθώσω», καθώς αποδέχτηκε την υποψηφιότητα των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία, ο Σάντερς σχολίασε : «Αυτός ο τύπος είναι υποψήφιος πρόεδρος ή δικτάτορας;» Δύο μήνες πριν από τις εκλογές του 2020, προέβλεψε ότι ένας ηττημένος Τραμπ μπορεί να μην προχωρήσει με γνώμονα την ειρήνη– άλλο ένα προμήνυμα που εκπληρώθηκε δραματικά.
Ακόμη και για έναν πολιτικό που δεν μασάει τα λόγια του, η εκτίμησή του για μια νίκη Τραμπ τον Νοέμβριο είναι αποθαρρυντική. «Θα είναι το τέλος της δημοκρατίας, της λειτουργικής δημοκρατίας».
Μπορεί να μην συμβεί την πρώτη μέρα, λέει. Ο Τραμπ δεν θα ήταν τόσο προφανής όσο να καταργήσει τις εκλογές. Αλλά θα αποδυνάμωνε σταθερά τη δημοκρατία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους νέους και τους έγχρωμους ανθρώπους να ψηφίσουν, εξοργίζοντας την πολιτική αντιπολίτευση, πυροδοτώντας την οργή εναντίον των μειονοτήτων και των μεταναστών.
Μια δεύτερη προεδρία Τραμπ θα ήταν πολύ πιο ακραία από την πρώτη. «Το έχει ξεκαθαρίσει», λέει ο Σάντερς. «Υπάρχει πολλή προσωπική πικρία, είναι ένας πικραμένος άνθρωπος, έχοντας περάσει από τέσσερα κατηγορητήρια, ταπεινωμένος, θα το βγάλει στους εχθρούς του. Πρέπει να εξηγήσουμε στον αμερικανικό λαό τι σημαίνει αυτό για αυτούς – τι θα σημαίνει για όλους μας η κατάρρευση της αμερικανικής δημοκρατίας».