«Έξι μήνες πριν, φαινόταν πως τα χειρότερα είχαν περάσει για την Ελλάδα: η διάθεση σήμερα είναι διαφορετική», σημειώνει σε εκτενές δημοσίευμά της η εφημερίδα Wall Street Journal αναλύοντας τα «αδιέξοδα», τα «λάθη» αλλά και την πιθανότητα το «δράμα της Ελλάδας να εξελιχθεί σε τραγωδία».
«Πριν από έξι μήνες η χώρα φαινόταν να έχει ξεπεράσει τα χειρότερα και υπήρχε μια διάχυτη αισιοδοξία μεταξύ των κυβερνώντων αλλά και των αγορών», ξεκινά το άρθρο του ο Σάιμον Νίξον. Οι ξένοι επενδυτές άρπαξαν το πρώτο ομόλογο που εξέδωσε η ελληνική κυβέρνηση από την αρχή της κρίσης χρέους και έριξαν φρέσκο χρήμα στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που είχε τελματώσει προσέλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών εταιρειών που αναζητούσαν ευκαιρίες».
Η διάθεση σήμερα όμως είναι μάλλον διαφορετική, υπογραμμίζει ο αρθρογράφος Σάιμον Νίξον: «Αν μη τι άλλο, η οικονομία ξεπέρασε τις προσδοκίες, η ανάπτυξη είναι κατά 0,7% από έτος σε έτος κατά το τρίτο τρίμηνο, η ταχύτερη ανάπτυξη από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, η οποία ενισχύθηκε από τον τουρισμό. Την επόμενη χρονιά, η Αθήνα αναμένει αύξηση του κοντά στο 3%. Η ανεργία τελικά πέφτει και η χώρα έχει επιτύχει πλεόνασμα.
Παρόλα αυτά, το ελληνικό 10ετές ομόλογο διαπραγματεύεται τώρα με απόδοση 7,12% και εξακολουθεί να κινείται πολύ πάνω από το χαμηλό του καλοκαιριού κοντά στο 5,5%. Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά έχει υποχωρήσει κατά 12,3% σε σχέση με πέρυσι, οι ελληνικές τράπεζες παρουσίασαν ανησυχητική εκροή καταθέσεων τον Νοέμβριο και οι έμποροι λένε ότι οι πωλήσεις έκαναν βουτιά τις τελευταίες εβδομάδες».
«Η κατήφεια αντανακλά την πολιτική αβεβαιότητα. Έλληνες και τρόικα έχουν πετύχει να θέσουν εν αμφιβόλων την όποια πρόοδο» με αποτέλεσμα τώρα η χώρα να βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού.
Η ευθύνη στον «Τσάβες των Βαλκανίων»
Ο Νίξον χαρακτηρίζει τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ ως τον άνθρωπο που φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη για την αναταραχή των τελευταίων ημερών: «Έχει τρομάξει τις αγορές μετατρέποντας την επικείμενη κοινοβουλευτική ψηφοφορία για την εκλογή νέου Προέδρου της Ελλάδα -σε μεγάλο βαθμό μια εθιμοτυπική θέση- σε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές που θα τον εκτοξεύσουν στην πρωθυπουργία».
«Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πρόσφατα προσπαθήσει να ξαναπουλήσει τον εαυτό του σε επενδυτές στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο ως κύριο φιλοευρωπαϊκό κόμμα», συνεχίζει ο αρθρογράφος. «Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας έχει αντιταχθεί σχεδόν σε κάθε αναθεώρηση του προϋπολογισμού και στέκεται σταθερά στο πλευρό των κατεστημένων συμφερόντων. Με την άρνησή του να συνεργαστεί με την κυβέρνηση, ακόμη και στις αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και στο Σύνταγμα, αλλαγές που παραδέχεται ότι χρειάζονται επειγόντως, ο κ. Τσίπρας φαίνεται να ενσωματώνει τις χειρότερες πτυχές του πολιτικού πολιτισμού που λέει ότι θέλει να αλλάξει.
Η οικονομική στρατηγική του αντιστοιχεί σε μεγάλες αυξήσεις στις δημόσιες δαπάνες, επανακρατικοποιήσεις, αποκατάσταση θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα που θα χρηματοδοτηθούν από την ελάφρυνση του χρέους από την Τρόικα – ένα πρόγραμμα που εγγυάται ότι θα οδηγήσει την Ελλάδα σε μια νέα τροχιά σύγκρουσης με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ανατρέχοντας στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ είναι δύσκολο να μην καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι ο κ. Τσίπρας θα γίνει ο Ούγκο Τσάβες των Βαλκανίων: το πρόγραμμά του είναι σαν αυτό του πρώην ηγέτη της Βενεζουέλας».
Τα λάθη του Σαμαρά και η ευθύνη της τρόικα
Όμως και ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρει μερίδιο ευθύνης για την έλλειψη εμπιστοσύνης από τις αγορές, συνεχίζει το δημοσίευμα.
«Η λανθασμένη του απάντηση στην απειλή του ΣΥΡΙΖΑ υπονόμευσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και της Τρόικας. Τον Ιούνιο απέλυσε τον επικεφαλής της φορολογικής διοίκησης, κάτι που οι αξιωματούχοι της Τρόικας θεώρησαν ως απόδειξη ότι η Αθήνα αντιμετώπιζε “μαλακά» τη φοροδιαφυγή. Ο Σαμαράς προχώρησε επίσης σε ανασχηματισμό προωθώντας παλαιού τύπου λαϊκιστές σε θέσεις-κλειδιά. Ακόμα χειρότερα ο Σαμαράς το παράκανε όταν είπε τον Οκτώβριο ότι η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα διάσωσης στο τέλος του τρέχοντος έτους, θέτοντας τον εαυτό του στο έλεος των αγορών. Οι αγορές έδειξαν να φοβούνται ότι η Ελλάδα θα εγκαταλείψει τις μεταρρυθμίσεις και τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Πράγματι, ο κ. Σαμαράς φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτούς τους φόβους παρουσιάζοντας έναν προϋπολογισμό του 2015 που βασιζόταν σε αισιόδοξες προβλέψεις. Στη συνέχεια παρέτεινε την προθεσμία για τους πολίτες να πληρώνουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους σε 100 μήνες από τους 12, και πάλι χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Τρόικας, αυξάνοντας περαιτέρω τις αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευσή του για μεταρρυθμίσεις. Τελικά ο προϋπολογισμός ψηφίστηκε την Κυριακή».
«Ούτε η Τρόικα είναι άμοιρη ευθυνών. Για τρίτη φορά μέσα σε τρία χρόνια, το ΔΝΤ κρατάει την κρίσιμη αξιολόγηση πιέζοντας για περαιτέρω βαθιές περικοπές των δαπανών την ώρα που η Αθήνα επιμένει ότι θα αποδειχθούν περιττές, όπως ήταν το 2013 και το 2014. Το ΔΝΤ επιμένει επίσης σε επανεξέταση των συντάξεων και του φορολογικού συστήματος σε ένα χρονοδιάγραμμα που όπως πιστεύει η Αθήνα δεν είναι πολιτικά ρεαλιστικό.
Το ΔΝΤ μπορεί να έχει δίκιο ότι αυτό μπορεί να είναι μια τελευταία ευκαιρία για να ασκήσει πραγματική πίεση στην Αθήνα να τηρήσει τις δεσμεύσεις. Το ζήτημα είναι εάν η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αλλάξει από ένα πρόγραμμα διάσωσης σε μια προληπτική πιστωτική γραμμή όπου η Τρόικα θα έχει λιγότερη δύναμη να επηρεάσει τις αποφάσεις της Αθήνας. Ομως κι άλλοι αξιωματούχοι της Τρόικας φοβούνται ότι η ολοένα και μεγαλύτερη αδιαλλαξία του ΔΝΤ κινδυνεύει να εμβαθύνει την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα».
«Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν για την Ελλάδα, επομένως θα χρειαστεί κάποια επέκταση του τρέχοντος προγράμματος, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της» σχολιάζει στον επίλογό του ο Αμερικανός δημοσιογράφος.
«Αλλά η Αθήνα αισιοδοξεί ότι εφόσον πετύχει μια συμφωνία εντός των προσεχών ημερών, που θα επιτρέπει στην Ελλάδα να βγείτε από το Μνημόνιο με μια προληπτική πιστωτική γραμμή στις αρχές του επόμενου έτους, θα μπορούσε ακόμα να κερδίσει τις 180 κοινοβουλευτικές ψήφους που χρειάζεται για να εκλέξει νέο πρόεδρο και να αποφύγει πρόωρες εκλογές. Μια τέτοια συμφωνία αναπόφευκτα θα απαιτήσει ένα «άλμα πίστης» από την Τρόικα.
Ο κ. Σαμαράς θα μπορούσε σίγουρα να κάνει αυτό το άλμα πίστης ευκολότερα προχωρώντας σε αξιόπιστες δεσμεύσεις για να χρησιμοποιήσετε τον πολιτικό χώρο που θα κερδίσει αναζωογονώντας τις προσπάθειες αντί να προβεί σε μια λαϊκίστικη εκλογολογία. Αν η Τρόικα δεν συμφωνήσει σε μια ικανοποιητική συμφωνία με τον κ Σαμαρά, θα πρέπει να προετοιμαστεί για περαιτέρω πολιτική αστάθεια, που θα ακολουθηθεί από μια πολύ-λιγότερο ικανοποιητική συμφωνία με τον κ. Τσίπρα».