Γιατί οι τράπεζες έκλεισαν;
Έκλεισαν για ένα απλό λόγο. Σε κάθε τράπεζα υπάρχουν πχ. 100 δις €. Η τράπεζα δανείζει (πουλάει) 80 δις € και κρατά 20 δις € για την κάλυψη των καθημερινών συναλλαγών (η αναλογία είναι παραδειγματική και όχι πραγματική). Τα 20 δις € λέγονται ρευστά διαθέσιμα. Όταν δημιουργείται πανικός στην αγορά και όλοι τρέχουν να πάρουν τα λεφτά τους, είναι προφανές ότι τα ρευστά διαθέσιμα μειώνονται και τότε η Κεντρική Τράπεζα δεν οφείλει απλώς να τα διατηρήσει σε σταθερά επίπεδα, αλλά και να επαναφέρει την ομαλότητα στην αγορά με δηλώσεις και κινήσεις καθησυχασμού του καταναλωτικού κοινού. Στην Ε.Ε. το ρόλο αυτό παίζει η ΕΚΤ η οποία και καθορίζει τη ρευστότητα σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Τι είδαμε στη χώρα μας;
Όχι μόνο να μην καθησυχάζεται ο κόσμος, αλλά αντίθετα να μην συμπληρώνονται τα ρευστά διαθέσιμα με αποτέλεσμα να δημιουργείται χρηματοοικονομική ασφυξία για τους πολίτες.
Υπάρχουν ευθύνες για αυτή τη λειτουργία της ΕΚΤ;
Φυσικά υπάρχουν. Σύμφωνα με το άρθρο 136 παρ. 3 ΣΛΕΕ «Τα κράτη – μέλη με νόμισμα το ευρώ μπορούν να θεσπίσουν μηχανισμό σταθερότητας ο οποίος θα ενεργοποιείται εφόσον κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίζεται η σταθερότητα της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της».
Ο μηχανισμός είναι απαραίτητο να ενεργοποιηθεί εφόσον τίθεται ζήτημα χρηματο – οικονομικής σταθερότητας σε μια χώρα περιλαμβανομένης αυτονόητα και της Ελλάδας που είναι μέλος της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ δεν μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις με κριτήρια οικονομικής πολιτικής, αλλά οφείλει να ομαλοποιεί με κάθε είδους παρέμβαση το χρηματο- οικονομικό σύστημα.
Στην παραπάνω διάταξη δεν τίθενται προϋποθέσεις, όπως εσφαλμένα αναφέρθηκε από κάποιους, που θεώρησαν αυτή την πράξη της ΕΚΤ, ως δήθεν αναγκαία, λέγοντας ότι η Ελλάδα βγήκε από το πρόγραμμα.
Η εμπλοκή στο τραπεζικό σύστημα που είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο των τραπεζών έγινε με την απόφαση της ΕΚΤ στις 28/6, η οποία παραβίασε την ανεξαρτησία της και εξήλθε του πεδίου της νομισματικής πολιτικής, καθώς κινήθηκε με καθαρά πολιτικά κριτήρια, ώστε το δημοψήφισμα να διεξαχθεί με κλειστές τράπεζες για τον επηρεασμό της βούλησης των πολιτών. Δηλαδή η ΕΚΤ, όχι μόνο δεν εκπλήρωσε το σκοπό της (τραπεζική σταθερότητα), αλλά και επιχείρησε να παραβιάσει τη πολιτική βούληση του ελληνικού λαού, κηρύσσοντας στην ουσία οικονομικό πόλεμο στη χώρα.
Αντίθετα για τη στήριξη του ευρώ, τη τελευταία εβδομάδα διέθεσε πάνω από 40 δις ευρώ, χωρίς κανείς να μάθει αυτή τη «λεπτομέρεια» και χωρίς να έχει ενημερωθεί κανένα κράτος μέλος, παρά μόνο οι «επαΐοντες».
ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΤ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ;
Ναι, γιατί η αποσταθεροποίηση της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της, μπορεί να επιφέρει περισσότερες οικονομικές ζημίες, από την παροχή αύξησης της ρευστότητας. Η παροχή ρευστότητας δε σημαίνει «δανεικά και αγύριστα», αφού τα χρήματα υπάρχουν, απλώς η τράπεζα τα έχει διαθέσει ως δάνεια, ομόλογα, κλπ. Οφείλει επιπλέον η ΕΚΤ όταν διαβλέπει κινδύνους ρευστότητας, λόγω φυγής κεφαλαίων, εκτός από το να παρέμβει και να εγγυηθεί την τραπεζική ομαλότητα της χώρας που είναι σε κίνδυνο, να επιβάλλει και κυρώσεις σε όσους προβαίνουν σε πράξεις ψυχολογικής επιρροής του καταναλωτικού κοινού.
Η πρωταρχική ευθύνη της ΕΚΤ, αλλά και γενικότερα των θεσμών, είναι το γεγονός ότι καταστρέφουν οικονομικά μια χώρα, κάνοντας ψυχολογικό πόλεμο, με απώτερο στόχο την αποσταθεροποίηση μιας κυβέρνησης που συνιστά ευθεία παραβίαση της πολιτικής βούλησης ενός λαού και συνιστά ταυτόχρονα και ευθεία παράβαση των κανόνων του ευρωπαϊκού δικαίου.
ΣΤΑΘΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ