Από τη Δευτέρα του Πάσχα το υπερσύγχρονο υποβρύχιο «Ματρώζος» 214 παραμένει στον βυθό του Καρπάθιου Πελάγους σε ρόλο επιτήρησης εν όψει της ανθυποβρυχιακής άσκησης που έχει προαναγγείλει η Τουρκία στο Αιγαίο.
Αίφνης το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης, ο «Ματρώζος» αναδύθηκε από τα γαλανά νερά της Μεγίστης και φωτογραφίες από αυτή την απρόσμενη επίσκεψη κατέκλυσαν το Διαδίκτυο. Στην ερώτηση αν πρόκειται για κίνηση εντυπωσιασμού του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ή για αποστολή μηνύματος, η απάντηση είναι ξεκάθαρη.
Σκοπός του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ήταν να στείλει μήνυμα στην άλλη πλευρά, καθώς λίγο πριν, ένα τουρκικό υποβρύχιο που συμμετείχε στην άσκηση αναδύθηκε μόλις ένα μίλι από τις ακτές της Κω!
Ο ακήρυχτος «υποβρύχιος πόλεμος» στο Αιγαίο είναι σε πλήρη εξέλιξη τα τελευταία είκοσι χρόνια. Αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων και ενώ η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου από το 1993 συζητάει το ενδεχόμενο ανανέωσης του υποβρυχιακού στόλου, η Τουρκία βγάζει όλο και πιο συχνά τα υποβρύχιά της στο Αιγαίο, δεσμεύοντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα οκτώ συγκεκριμένες περιοχές του αρχιπελάγους για πραγματοποίηση ασκήσεων.
Με την κίνησή της αυτή, η Τουρκία υποδηλώνει την παρουσία της στο «γκρίζο» -πια- Αιγαίο και επιτυγχάνει τον αποκλεισμό των ελληνικών υποβρυχίων από τις συγκεκριμένες περιοχές καθ' όσο διάστημα είναι δεσμευμένες από την Αγκυρα!
Με τη συχνότερη δέσμευση ολοένα και περισσότερων περιοχών του αιγαιοπελαγίτικου βυθού και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η Τουρκία από το 1996 και μετά ανοίγει ένα νέο μέτωπο στην πολιτική των μονομερών διεκδικήσεων που στόχο έχει την ανατροπή του status quo στην περιοχή…
Ο άγνωστος «υποβρύχιος πόλεμος» στο Αιγαίο ξεκινάει από το ΝΑΤΟϊκό στρατηγείο στη Νάπολη της Ιταλίας, όπου βρίσκεται η έδρα του διοικητή των υποβρυχιακών δυνάμεων στη Νοτιοανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Εκεί υποβάλλουν τις αιτήσεις τους οι ενδιαφερόμενες χώρες που επιθυμούν να κάνουν ανθυποβρυχιακές ασκήσεις στο Αιγαίο.
Αποκλεισμός της περιοχής
Βάσει των κανονισμών -κυρίως για την αποφυγή ναυτικών ατυχημάτων-, όταν μία από τις ενδιαφερόμενες χώρες θέλει να κάνει ασκήσεις με υποβρύχια στο Αιγαίο, τουλάχιστον 10 έως 40 μέρες πριν, γνωστοποιεί στο ΝΑΤΟ και στις γειτονικές χώρες τις περιοχές που δεσμεύει. Αυτόματα στις περιοχές αυτές δεν μπορούν να πλησιάσουν υποβρύχια αλλά και πλοία επιφανείας άλλων χωρών, επομένως όταν η Τουρκία έχει προαναγγείλει μέσω ΝΑΤΟ ότι υποβρύχιά της θα ασκούνται σε συγκεκριμένη περιοχή εκεί δεν μπορούν να πλησιάσουν ελληνικά υποβρύχια!
Μετά την κρίση των Ιμίων, στο νατοϊκό στρατηγείο της Νάπολης ξεκινάει ένας αγώνας δρόμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για το ποιος θα κλείνει πιο γρήγορα τις συγκεκριμένες οκτώ περιοχές του Αιγαίου για ανθυποβρυχιακές ασκήσεις.
Η εντονότερη υποβρυχιακή δράση των Τούρκων στο Αιγαίο, αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων υποχρεώνει την κυβέρνηση Σημίτη να επανεξετάσει το ενδεχόμενο ανανέωσης των στόλου των ελληνικών υποβρυχίων.
Στις 22 Οκτωβρίου 1996, το «Εθνος της Κυριακής» αποκαλύπτει το έγγραφο με το οποίο το Πολεμικό Ναυτικό ζητάει από το ΚΥΣΕΑ την προμήθεια τεσσάρων υποβρυχίων 214 με το εξής αιτιολογικό: «Τα υποβρύχια αποτελούν όπλο που έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί χωρίς να εντοπισθεί και να καταστρέψει τις εχθρικές μονάδες επιφανείας (κρούσεως και αποβατικά), να εντοπίσει και να προσβάλει τα εχθρικά υποβρύχια, να αποκόψει τις εχθρικές γραμμές επικοινωνιών και να συμβάλει στο να διατηρηθούν ανοιχτές οι ελληνικές γραμμές επικοινωνιών.
Για να επιτευχθεί αυτό σε ικανοποιητικό βαθμό -σύμφωνα πάντα με το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο εκείνης της εποχής- θα πρέπει τα υποβρύχιά μας να αναπτυχθούν σε κατάλληλους τομείς περιπολίας από τον Ελλήσποντο μέχρι την Αλεξανδρέττα. Είναι επομένως φανερό ότι ο αριθμός των 12 υποβρυχίων αποτελεί επιτακτική απαίτηση, λαμβανομένου υπόψιν ότι η Τουρκία διαθέτει σήμερα 17 υποβρύχια και αυξητική τάση για τα επόμενα χρόνια. Σημειώνεται ότι μέχρι το 1992 το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό διέθετε 10 υποβρύχια έναντι 8 σήμερα, εκ των οποίων μόνο τα 6 είναι αξιόμαχα καθώς ένα βρίσκεται σε συντήρηση και άλλο ένα σε μακρά ακινησία». Οι κινήσεις των Τούρκων στο Αιγαίο από τη μία και η πίεση των ναυάρχων από την άλλη υποχρεώνουν την κυβέρνηση Σημίτη να προχωρήσει άμεσα στην πολύκροτη αγορά των πέντε γερμανικών υποβρυχίων 214 με τα γνωστά επακόλουθα…
Η θεωρία των υποβρυχίων που «γέρνουν» μπλοκάρει επί μία δεκαετία την παραλαβή τους. Ενώ θα έπρεπε να ξεκινήσει η παράδοσή τους το 2004, αυτό κατέστη δυνατόν επί της δεύτερης θητείας του Δ. Αβραμόπουλου στο υπουργείο Αμυνας, το 2014! Μέχρι τότε οι Τούρκοι έτριβαν τα χέρια τους και σχεδόν ανενόχλητοι… όργωναν τον βυθό του Αιγαίου με τα δικά τους υποβρύχια. Από τότε τα πράγματα άρχισαν να δυσκολεύουν για την Τουρκία, καθώς ανέλαβαν επιχειρησιακή δράση τα πέντε υπερσύγχρονα υποβρύχια τύπου 214, τα οποία μπορούν να παραμείνουν στον βυθό πάνω από πενήντα ημέρες χωρίς ανεφοδιασμό!
Πλέον η Ελλάδα, διαθέτοντας πέντε από τις καλύτερες μονάδες υποβρυχίων του κόσμου σε συμβατικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια μιας ενδεχόμενης κρίσης θα μπορεί:
• Βορείως να αποκλείσει τα Στενά, κλείνοντας τα πολεμικά πλοία της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα -απ' όπου στην κρίση των Ιμίων κατέβηκαν τη νύχτα και πήραν διάταξη μάχης-, αφήνοντας το πεδίο δράσης των πλοίων επιφανείας του ελληνικού στόλου να αντιμετωπίσει τον τουρκικό στόλο που θα είναι ήδη στο Αιγαίο!
• Νοτίως να ελέγξει λιμάνι της Μυρσίνας απ' όπου απέπλευσαν τα τουρκικά αποβατικά τον Ιούλιο του '74 και κατευθύνθηκαν στην Κύπρο!
• Οι υπόλοιπες μονάδες των υποβρυχίων μπορούν να κλείσουν τη θάλασσα της Καρπάθου προκαλώντας ασφυκτικό κλοιό στον τουρκικό στόλο!
• Με δεδομένη πλέον τη «ανατροπή» της ισορροπίας στο Αιγαίο, η Τουρκία προβαίνει σε σπασμωδικές κινήσεις δήθεν εντυπωσιασμού, όπως η προ ολίγων ημερών ανάδυση του υποβρυχίου της πλησίον των ακτών της Κω.