Στο Τατόι πραγματοποιήθηκε, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, η τελετή υποδοχής των λειψάνων 16 Ελλήνων αγωνιστών που επέβαιναν στο Noratlas, το οποίο καταρρίφθηκε στο σημείο όπου βρίσκεται ο Τύμβος της Μακεδονίτισσας, τον Ιούλιο του 1974.
"Τιμώντας την ιερή μνήμη των προκείμενων ηρωικών νεκρών εμείς οι Έλληνες, Κύπριοι και Ελλαδίτες, Ελλαδίτες και Κύπριοι, δεσμευόμαστε ότι θα αγωνιστούμε ως το τέλος, χωρίς παραχωρήσεις, χωρίς υποχωρήσεις, χωρίς υπαναχωρήσεις, για να ξαναβρεί η μαρτυρική Κύπρος την εδαφική της ακεραιότητα και την πλήρη κυριαρχία της μέσ’ από λύση που σέβεται στο ακέραιο το Διεθνές Δίκαιο, αλλά σέβεται επίσης στο ακέραιο και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, αφού η Κύπρος είναι πλήρες και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης. Και αυτή η λύση σε καμία περίπτωση δεν είναι συμβατή με ίχνος στρατού κατοχής όπως και με οιαδήποτε έννοια αναχρονιστικών εγγυήσεων υποτέλειας" είπε στον χαιρετισμό του ο κ. Παυλόπουλος και συνέχισε:
"Καλούμε όμως την Διεθνή Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη μνήμη αυτών των ηρωικών νεκρών, ν’ αναλάβουν και τις δικές τους ευθύνες. Αποτελεί τραύμα βαρύτατο για την Διεθνή Κοινότητα το να ανέχεται να παραβιάζονται απροκάλυπτα αποφάσεις του κορυφαίου οργανισμού της, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και να παρατηρεί αδιάφορη αυτό το πλήγμα κατά του ίδιου του πυρήνα του Διεθνούς Δικαίου. Είναι όμως επίσης πλήγμα και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία το να ανέχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση σ’ έδαφος κράτους-μέλους της -άρα σε Ευρωπαϊκό έδαφος- στρατεύματα κατοχής και να ανέχεται την ύπαρξη εγγυήσεων. Αυτό σημαίνει ότι πάσχει η ίδια η Ευρωπαϊκή Δημοκρατία, και είναι χρέος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όχι μόνο απέναντι στην Κύπρο, αλλά απέναντι στην ίδια την Ευρωπαϊκή ιδέα, απέναντι στους ίδιους τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, να τερματισθεί αυτή η κατάσταση. Και με την ευκαιρία, απλώς τονίζω ότι το ίδιο πρέπει να πράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση και σε ό,τι αφορά την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Η Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία πρέπει να τηρείται στο ακέραιο γιατί πρόκειται περί αναποσπάστου τμήματος του Διεθνούς Δικαίου, δεν καθορίζει μόνο τα σύνορα της Ελλάδας, καθορίζει και τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί κατά το πρωτογενές Ευρωπαϊκό Δίκαιο, τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα σύνορα των κρατών-μελών όπως ορίζονται κυριάρχως από αυτά.
Αυτά ήθελα να τονίσω για μας τους Έλληνες ενωμένους, για την Διεθνή Κοινότητα, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην ιερή μνήμη των προκείμενων ηρωικών νεκρών. Και επειδή δίνουμε αυτή την υπόσχεση, να είναι βέβαιοι όλοι εντός και εκτός Ελλάδας, εντός και εκτός Κύπρου, ότι αυτή την υπόσχεση θα την τηρήσουμε στο ακέραιο ενωμένοι, όλοι, χωρίς η παραμικρή πολιτική διαφορά να εμποδίζει την εκπλήρωση ενός τέτοιου χρέους. Γιατί εμείς οι Έλληνες –κι αυτό είναι άλλος ένας όρκος στη μνήμη τους- ξέρουμε πάντα ότι τα μεγάλα και σημαντικά μπορούμε να τα επιτύχουμε μόνον ενωμένοι. Και θα τα επιτύχουμε ενωμένοι γιατί αυτό είναι το χρέος μας και για το χθες και για το σήμερα και για το αύριο. Αιωνία η μνήμη τους!"
Παρών στην τελετή ήταν και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος, καθώς και η στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου. Κατά την επιστροφή του στον ελληνικό εναέριο χώρο το αεροσκάφος που μετέφερε τα λείψανα των Ελλήνων αγωνιστών της Κύπρου συνόδευσαν αεροσκάφη Μιράζ 2000 της Πολεμικής Αεροπορίας.
"Οι ήρωες μας, μας έδειξαν τι σημαίνουν οι έννοιες της αυταπάρνησης, της αλληλεγγύης και της ανδρείας. Έπεσαν, αναλαμβάνοντας ο καθένας τους το βάρος της Ιστορίας. Μιας Ιστορίας, η οποία από τις ημέρες των Θερμοπυλών, του Μαραθώνα, της Σαλαμίνας και του Μεσολογγίου, μας γαλουχεί και μας κάνει γνώστες του τρόπου με τον οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να διεκδικούμε την ελευθερία, υπερασπιζόμενοι βωμούς και εστίες προγόνων. Στοιχεία άκρως αναγκαία για τους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε.
Ας μην ξεχνάμε όμως την ημέρα και έναν ακόμα ήρωα αυτής της ιστορικής περιόδου που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, τον συμπολεμιστή και μοναδικό επιζώντα του «ΝΙΚΗ 4», τον Καταδρομέα Αθανάσιου Ζαφειρίου. Εκείνον που έφυγε με έναν καημό, ότι η πατρίδα επί όλα αυτά τα χρόνια τους ξέχασε. Δεν έδωσε τη δυνατότητα να έρθουν στην πατρίδα τους και να κηδευτούν με τιμές, να παραδοθούν στα αδέρφια τους και στους γονείς τους – πολλοί εκ των οποίων πλέον δεν ζουν – και περίμεναν όλα αυτά τα χρόνια την Πολιτεία" είπε ο κ. Καμμένος και πρόσθεσε:
"Σε όλους αυτούς, με την άδεια του Εξοχότατου Προέδρου της Δημοκρατίας, θέλω να ζητήσω ένα μεγάλο συγγνώμη για αυτά που δεν έγιναν και να σας πω ότι θα αποκαταστήσουμε όλες αυτές τις αδικίες και την παραβίαση της ιστορίας με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Με κύριο καθήκον – και αυτό είναι δέσμευση – να ανοίξουν όλα τα στοιχεία για τον φάκελο της Κύπρου – όσο και αν πονάνε και όποιον και αν πονάνε – και να παραδοθούν στον ελληνικό λαό και στον ελληνισμό της Κύπρου δια του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε αυτό το σταυροδρόμι της Ανατολής και της Δύσης, του Βορρά και του Νότου και σε μια θαλάσσια περιοχή με τεράστια γεωπολιτική και γεωστρατηγική σημασία.
Δεν είναι τυχαίες άλλωστε και οι προκλητικές δηλώσεις του προέδρου της γείτονος και οι ανιστόρητες θέσεις κάποιων αξιωματούχων της Ευρώπης.
Εμείς οφείλουμε να διαφυλάξουμε τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας μας και για να το πετύχουμε απαιτείται συστράτευση όλων των θεσμών της πατρίδας μας, όπως η παιδεία, η θρησκεία και οι Ένοπλες Δυνάμεις.
Αγαπητοί συγγενείς των ηρώων,
Εκφράζω το σεβασμό μου προς εσάς, διότι μας κάνετε την τιμή να είστε σήμερα μαζί μας και θα ήθελα να διαβεβαιώσω, γνωρίζοντας την αγωνία και τον πόνο που βιώσατε όλα αυτά τα χρόνια, ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για να βρεθούν τα λείψανα όλων των πεσόντων ηρώων.
Η αυτοθυσία των δικών σας, είναι η ηθική βάση με την οποία πρέπει να αναθρέψουμε μια νέα γενιά Ελλήνων, που θα πιστεύει ακριβώς στην απόλυτη αξία της προσφοράς, του αγώνα και της θυσίας για τις οικογένειες τους, την πατρίδα και τον Ελληνισμό.
Θέλω ακόμα, μέσα από την καρδιά μου, να ευχηθώ στην Κυπριακή Δημοκρατία και στον Ελληνισμό της Κύπρου «Καλή Λευτεριά», για αυτή που πάλεψαν εκείνοι που υποδεχόμαστε σήμερα".
Το πρωί ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος βρέθηκε στην Κύπρο για την τελετή παράδοσης των λειψάνων.
«Είναι η ώρα που το κυπριακό κράτος ανταποκρίνεται ως όφειλε, σε μια εκ των ουκ άνευ υποχρεώσεων του, αποδίδοντας όχι μόνο τα λείψανα, αλλά και τις δέουσες τιμές στους ήρωες και τις οικογένειες τους», τόνισε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, στην τελετή παράδοσης όσων λειψάνων βρέθηκαν από τους 16 Έλληνες καταδρομείς, οι οποίοι βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα στο αεροσκάφος Noratlas -«ΝΙΚΗ 4», το οποίο, κατά την τουρκική εισβολή του 1974, ξεκίνησε από την Κρήτη και λίγο πριν προσγειωθεί στην Λευκωσία, καταρρίφθηκε από λάθος της κυπριακής αεράμυνας.
Η ανασκαφή στο χώρο που είχε ταφεί το Noratlas -«ΝΙΚΗ 4», έγινε, είπε ο κ. Αναστασιάδης, για να δοθούν οι τεκμηριωμένες απαντήσεις στην κάθε οικογένεια και για να αποδοθούν, επιτέλους, οι τιμές που αξίζουν σε όσους εστάλησαν σε μία αποστολή θανάτου. Συνιστά, πρόσθεσε, την υλοποίηση της δέσμευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναγνωρίσει τον αγώνα και τη θυσία, «έστω και ετεροχρονισμένα και να τιμήσει, όπως επιβάλλεται, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες της ως κράτος».
Στα θαμμένα συντρίμια του Noratlas -ΝΙΚΗ 4 βρέθηκαν και ταυτοποιήθηκαν λείψανα των:
-Εσμία (ΡΝΑ) Ανθιμου Ηλία
-Στρτη (ΚΔ) Αναστασοπούλου Ανδρέα
-Στρτη (ΚΔ) Γιαννακάκη Κοσμά
-Στρτη (ΚΔ) Γιαννάκου Στέφανου
-Στρτης (ΚΔ)Δαλαμάγκα Ηλία
-Στρτη (ΚΔ) Ζησιμόπουλου Αντωνίου
-Στρτη (ΚΔ) Λιγδη Χρήστου
-Στρτη (ΚΔ) Μανιάτη Σπυρίδωνα
-Στρτης (ΚΔ) Μονια Αιμίλιου
-Στρτη (ΚΔ) Νάκου Γεωργίου
-Στρτη (ΚΔ) Πρινιακάκη Στυλιανού
-Στρτη (ΚΔ) Σκιαδιαρέση Νικόλαου
-Δνεας (ΚΔ) Τσάκωνα Ευάγγελου
-Στρτη (ΚΔ) Τζούρα Σωτήριου
-Στρτη (ΚΔ) Χατζόπουλου Χρήστου
Δεκα (ΚΔ) Χριστόπουλου Αθανάσιου
Δεν έχουν ταυτοποιηθεί οι:
-Επγός (Ι) Συμεωνίδης Στέργιος
-Στρτης (ΚΔ) Δοϊτσίδης Χριστόδουλος
-Στρτης (ΚΔ) Σιορώκος Δημήτριος
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, τόνισε ότι θα ήταν ασυγχώρητο λάθος, αν αποδίδοντο ευθύνες σε πολεμιστές εκείνες τις ώρες. Η σύγχυση ήταν σαφέστατη και η έλλειψη συντονισμού αποδεδειγμένη.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι συγκλονίστηκε όταν πρόσφατα είδε σε ντοκιμαντέρ τον μόνο επιζώντα του «Νίκη 4», τον ήρωα Αθανάσιο Ζαφειρίου, που έφυγε πρόσφατα από την ζωή, να αγκαλιάζεται με τον Κύπριο συμπολεμιστή του, που πάτησε τη σκανδάλη του αντιαεροπορικού που κατέρριψε το Noratlas -ΝΙΚΗ 4. «Δεν φταις εσύ αδερφέ μου, του είπε, θέλοντας έτσι να σβήσει τα όποια ίχνη ενοχής πιθανόν υπήρχαν στο μυαλό του», σημείωσε ο Κύπριος Πρόεδρος.
Αν όμως, πρόσθεσε , οι άνθρωποι στο μέτωπο, την ώρα του πολέμου, δεν έχουν ευθύνη για την καταστροφή, «δεν μπορώ να πω το ίδιο για όσους έτυχε να διαχειριστούν την τύχη των θυμάτων».
Στην ομιλία του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναγνώρισε, ότι «δεν ήταν μόνο τα λάθη που έγιναν την πρώτη στιγμή, δεν ήταν μόνο τα λάθη που έγιναν την ώρα της φωτιάς. Τα όσα ακολούθησαν, οι χειρισμοί που έγιναν, για χρόνια πλήγωσαν, πολύ περισσότερο από τον ίδιο το θάνατο. Χειρισμοί, που πλήγωσαν βαθιά, οικογένειες κτυπημένες από το θάνατο. Λάθη που έξυσαν ανοικτές πληγές ή τις κράτησαν ανοικτές». Λάθη, τόνισε, για τα οποία η κυπριακή Πολιτεία «δια εμού οφείλει και εκφράζει μία βαθιά συγνώμη προς όσους πλήγωσε». Και ο Κύπριος Πρόεδρος κατέληξε: «Ας παραμείνουν πάντα αθάνατοι οι ήρωες και αιωνία τους η μνήμη!».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος, Πάνος Καμμένος, απευθυνόμενος στους συγγενείς και τις οικογένειες των πεσόντων, εξέφρασε εκ μέρους της ελληνικής Πολιτείας συλλυπητήριά για τον θάνατο νέων Ελλήνων, «για τη θυσία των δικών σας ανθρώπων υπέρ βωμών και εστιών».
Επίσης, ζήτησε από τους συγγενείς να δεχθούν και την έκφραση του δέους, του σεβασμού και της περηφάνιας, που μας διακατέχουν για τους Έλληνες που, όπως τόνισε, «έδωσαν την ύστατη ρανίδα του αίματός τους και την τελευταία τους πνοή για μια και μόνο ιδέα, τον Ελληνισμό».
Ο κ. Καμμένος ζήτησε συγγνώμη για αυτά που δεν έγιναν μέχρι σήμερα και συνέχισε:
«Για την κυβέρνηση, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και εμένα προσωπικά, αποτελεί προτεραιότητα η αναγνώριση των αγώνων εκείνων που έδωσαν μάχη, εκείνων που έπεσαν, αλλά και εκείνων που ζουν, που έμειναν μέχρι τώρα στη λησμονιά με ευθύνη όλων μας. Τα δικά σας παιδιά, τα δικά σας αδέλφια απέδειξαν ότι η Κύπρος δεν είναι μακριά».
Ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στο τραγικό γεγονός της κατάρριψης του Noratlas -ΝΙΚΗ 4, παραθέτοντας συνοπτικά τα εξής:
-Πριν 42 χρόνια, τη νύκτα της 21ης προς την 22η Ιουλίου, η Α΄ Μοίρα Αλεξιπτωτιστών πήρε την εντολή να ενισχύσει τον άνισο αγώνα που έδιναν οι ελληνικές δυνάμεις στη μεγαλόνησο.
-Με ενθουσιασμό, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, επιβιβάστηκαν οι θρυλικοί λοκατζήδες στα Noratlas, με πνεύμα αυταπάρνησης, αλληλεγγύης, ανδρείας, για να διακηρύξουν ότι η ελευθερία δεν υπάρχει ως σταθερή κατάσταση και μόνιμα εξασφαλισμένο αγαθό, αλλά «θέλει αρετή και τόλμη».
-Στις 01:52, όπου και προσγειώνεται το πρώτο μεταγωγικό «ΝΙΚΗ 2» αρχίζει η τραγωδία της αποστολής και τα παλικάρια της Α΄ Μοίρας περνούν στο πάνθεον των ηρώων.
Ο Έλληνας υπουργός σημείωσε ότι οι αναταραχές και η αστάθεια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, καθιστούν αναγκαία τη διατήρηση σε πολύ υψηλό επίπεδο, όλων των παραγόντων ισχύος Ελλάδας και Κύπρου.
«Οφείλουμε να αναπροσαρμόσουμε την κοινή μας στρατηγική και τις πολιτικές μας, τόσο για την ασφάλειά μας, αλλά και για την προώθηση των εθνικών μας ζητημάτων. Ελλάδα και Κύπρος αντιμετωπίσαμε και θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε ενιαία τα θέματα άμυνας και ασφάλειας», τόνισε ο ΥΠΕΘΑ.