Στη «διαπραγμάτευση κορυφής» επιστρέφει από σήμερα το ελληνικό ζήτημα, με τον Αλέξη Τσίπρα να βάζει στην ευρωπαϊκή ατζέντα το αίτημα για άμεση συμφωνία στο θέμα του χρέους.
Ο πρωθυπουργός ξεκινά από σήμερα και από τις Βρυξέλλες έναν δίμηνο μαραθώνιο που, εν κατακλείδει, θα καθορίσει και τον ρεαλισμό του κυβερνητικού αφηγήματος για επιστροφή στις αγορές και στην ανάπτυξη εντός του 2017.
Αφετηρία αυτού του μαραθωνίου αποτελούν οι συναντήσεις που θα έχει σήμερα και αύριο, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών, με τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ενώ ως καταλυτικός σταθμός υποδεικνύεται πάντοτε από την κυβέρνηση το αναμενόμενο ταξίδι Ομπάμα στην Αθήνα στις 14 και 15 Νοεμβρίου.
Τι θα ζητήσει ο Τσίπρας
Σε πρώτο χρόνο και στις συναντήσεις του με τους ευρωπαίους ηγέτες ο Αλέξης Τσίπρας θα θέσει το ελληνικό αίτημα – «απαίτηση» – όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος στο βήμα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ – για ταυτόχρονο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, της συμφωνίας για το χρέος και της ένταξης της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Στην πράξη, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα ζητήσει επαναβεβαίωση και εφαρμογή της συμφωνίας του Eurogroup του Μαίου, έχοντας όμως πάντοτε μπροστά του το «τείχος» της προεκλογικής άρνησης του Σόιμπλε και του παρατεινόμενου πολιτικού αδιεξόδου μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ.
Κυβερνητικές πηγές στην Αθήνα επισημαίνουν ότι πρώτος στόχος του πρωθυπουργού, στις συναντήσεις του με Μέρκελ και Ολάντ, θα είναι να ανιχνεύσει τις πιθανότητες και δυνατότητες ουσιαστικής πολιτικής λύσης και, κυρίως, το πόσο ρεαλιστικές είναι οι προσδοκίες διαμόρφωσης ενός πιο καθαρού οδικού χάρτη – του, κατά Τσακαλώτο, «καθαρού διαδρόμου» – για την απομείωση του ελληνικού χρέους έως το τέλος του έτους.
Ζητείται «δίκαιος συμβιβασμός»
Ουασιαστικά, εκείνο που επιδιώκει η ελληνική πλευρά κατά τις ίδιες πηγές, είναι η διαμόρφωση του εδάφους για έναν «δίκαιο συμβιβασμό» – ήτοι, για μια λύση που θα μπορεί μεν να διαχειριστεί πολιτικά στο εσωτερικό της Γερμανίας η Μέρκελ, αλλά που θα περιλαμβάνει και απτά βήματα οικονομικής ανάταξης για την Ελλάδα. Σε αυτά τα βήματα η κυβέρνηση θεωρεί κομβικής σημασίας την ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ – μιας ένταξης, που έχει ως ρητή προϋπόθεση τη βεβαίωση της βιωσιμότητας του χρέους.
Σε αυτή την κατεύθυνση βρίσκεται σε εξέλιξη και μια παράλληλη παρασκηνιακή διαπραγμάτευση μεταξύ Αθήνας, Βρυξελλών και Φραγκφούρτης προκειμένου να βρεθεί η «τεχνική έστω φόρμουλα», όπως την προσδιορίζουν κυβερνητικοί παράγοντες, που θα επέτρεπε στον Μάριο Ντράγκι να εντάξει την Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση ακόμη κι εάν δεν έχει προηγηθεί έκθεση που θα πιστοποιεί τη βιωσιμότητα του χρέους από το ΔΝΤ.
Πρόκειται για ένα εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο με δεδομένο και τον ήδη ανοιχτό «πόλεμο» μεταξύ Ντράγκι και Σόιμπλε για την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων της ΕΚΤ, αλλά είναι ένα από τα ζητήματα που επίσης θα διερευνήσει ο πρωθυπουργός σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Ο… «αμερικανός φίλος»
Ακόμη και τον Ομπάμα φαίνεται να επιχειρεί να… «επιστρατεύσει» η κυβέρνηση, καθώς την Τρίτη υπήρξαν πληροφορίες περί επίσκεψής του στην Αθήνα, στις 14-15 Νοεμβρίου, δηλαδή μία εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές. Επισήμως, η είδηση αυτή δεν επιβεβαιώθηκε ούτε από τον Λευκό Οίκο ούτε από Μαξίμου και ΥΠΕΞ (αλλά δεν διαψεύστηκε επίσης). Κυβερνητικές πηγές δεν αρνούνται ότι υπάρχουν διαβουλεύσεις, αναφέρουν όμως ότι δεν έχει οριστικοποιηθεί ούτε το ταξίδι του Αμερικανού προέδρου ούτε οι ημερομηνίες.
Αν πραγματοποιηθεί η επίσκεψη αυτή, δεν μπορεί να μην επισημανθεί η συγκυρία, δηλαδή η λήξη της θητείας Ομπάμα, μετά τις αμερικανικές εκλογές και μερικές εβδομάδες πριν παραδώσει τη σκυτάλη της διοίκησης στον επόμενο (ή… την επόμενη). Ωστόσο στο Μαξίμου φαίνεται να θεωρούν ότι ακόμη και τώρα, τυχόν επίσκεψη έχει την αξία της, διότι θα στείλει ένα μήνυμα «ψήφου εμπιστοσύνης» στις ελληνικές θέσεις για το χρέος αλλά και για το Προσφυγικό.
Το Μαξίμου επενδύει στην ανάμιξη της αμερικανικής πλευράς στον βαθμό που γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ «ψηφίζουν» σταθερότητα και ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή (Ευρώπη και νοτιοανατολική Μεσόγειο) και επομένως εκτιμά (το Μαξίμου) ότι για τους Αμερικανούς τα ζητήματα αυτά ιεραρχούνται πάνω από τη στρατηγική της Γερμανίας για τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης, η οποία προκαλεί οικονομική και κοινωνική αποσταθεροποίηση.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών Τζακ Λιου στην Αθήνα, τον περασμένο Ιούλιο, και τη συνάντηση που είχε στο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι στη συνάντηση αυτή εκφράστηκε η βούληση της αμερικανικής ηγεσίας το θέμα του ελληνικού χρέους να επιλυθεί εντός της προεδρίας Ομπάμα, δηλαδή ώς το τέλος του χρόνου.