Γράφει ο Δημήτρης Γιαγτζόγλου
Να και μια ευχάριστη είδηση. Ναι κι ένας ακόμη ωραίος τρόπος προβολής της Ελλάδας. Ένα μοναδικό κόσμημα του Ηλία Λαλαούνη βρίσκεται πλέον και στις μόνιμες συλλογές του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης.
Το έργο του Μουσείου Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη να προωθεί το Ελληνικό Κόσμημα στο εξωτερικό, συνεχίζεται με την επιτυχημένη και ολοένα αυξανόμενη ζήτηση του ιστορικού έργου του Έλληνα σχεδιαστή από σημαντικές Ιδιωτικές Συλλογές και Συλλογές Διεθνών Μουσείων.
Το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη είναι το μοναδικό Μουσείο για το σύγχρονο κόσμημα στην Ελλάδα. Άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον Δεκέμβριο του 1994. Στεγάζεται στο παλιό εργαστήριο του Ηλία Λαλαούνη κάτω από την Ακρόπολη. Το κτίριο είναι μια όμορφη οικία του ΄30 σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Bernard Zehrfuss. Σήμερα, εκτός όλων των άλλων, το Μουσείο στεγάζει στις μόνιμες συλλογές του περισσότερα από 4.000 κοσμήματα και μικρογλυπτά από 50 συλλογές, της περιόδου 1940-2000, σχεδιασμένες από τον ιδρυτή του Ηλία Λαλαούνη. Ένας ζωντανός και σύγχρονος οργανισμός με εκθέματα, δραστηριότητες και χώρους για μικρούς και μεγάλους.
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω αυτόν τον μοναδικό άνθρωπο. Είχε ένα σπάνιο χαρακτηριστικό. Όταν έκανες μια συνέντευξη μαζί του, παρά το ότι ήταν πολυάσχολος, δραστήριος, σου αφιέρωνε όσο χρόνο ήθελες. Και πάντα εκείνη την ώρα δεν τον απασχολούσε τίποτα άλλο παρά μόνο η συνέντευξη. Δεν του αποσπούσε την προσοχή το παραμικρό. Και πάντα έλαμπαν τα μάτια του όταν μιλούσε για την δουλεία του. Δεν μιλούσε ποτέ για τον εαυτό του. Το ενδιέφερε η επικοινωνία.
Πριν από χρόνια έκανα μια ραδιοφωνική εκπομπή μέσα από το Μουσείο. Στον χώρο των εργαστηρίων. Μοναδική εμπειρία. Εκεί γνώρισα και την Ιωάννα Λαλαούνη, μία από τις κόρες του Ηλία Λαλαούνη. Μουσειολόγος αλλά και με σπουδές στην Ιστορία της Τέχνης, είναι η Διευθύντρια του Μουσείου.
Μου έλεγε ότι η κρίση κάποια στιγμή «χτύπησε» και την πόρτα του Μουσείου. Δεν επιδοτείται και στην ουσία λειτουργεί από ιδιωτικές και εταιρικές χορηγίες. Μέσα στην κρίση όλα αυτά εξαφανίστηκαν. Από τον πατέρας της κρατάει πάντα την αισιοδοξία του. «Κάθε μέρα είναι μια άλλη μέρα» έλεγε. Κι αφού το προσωπικό της στοίχημα είναι πως θα παραμείνει το Μουσείο και πως θα συνεχίσει την προσφορά του, άρχισε να σκέφτεται νέα προγράμματα. Ένα διαφορετικό «άνοιγμα» του Μουσείου σε άλλες σύγχρονες λογικές και πρακτικές. Και κάπως έτσι σήμερα έρχονται επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη μόνο και μόνο για να παρακολουθήσουν προγράμματα του Μουσείου.
Στις μέρες μας όλες οι παραδοσιακές τέχνες περνάνε μεγάλη κρίση. Όπως μου έλεγε η Ιωάννα πουθενά, σε κανένα κράτος στον κόσμο δεν δίνεται ουσιαστική σημασία σε αυτόν τον κλάδο. Ένας κλάδος, όμως, αυτός του κοσμήματος που σε περιπτώσεις σαν την Ελλάδα προσφέρει αρκετά στην οικονομία. Θεωρεί πως ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι το να μπει η τέχνη του ελληνικού κοσμήματος στην Σχολή Καλών Τεχνών. Κάτι που έχει για παράδειγμα καταφέρει η μαρμαρογλυπτική.
Ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα του Μουσείου εδώ και δύο χρόνια, με την πολύτιμη βοήθεια του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, είναι η δημιουργία «ζωντανών» εργαστηρίων καλλιτεχνών. Έτσι δίνεται η δυνατότητα σε καλλιτέχνες να βγουν από το εργαστήριό τους, από την απομόνωσή τους και να έρχονται σε επαφή με το κοινό. Μέσω αυτών των εργαστηρίων ξεκινά ένας γόνιμος διάλογος μεταξύ δημιουργών και κοινού.
Μια άλλη σημαντική προσφορά του Ηλία Λαλαούνη ως αντίληψη και κάτι που ακόμη και σήμερα το Μουσείο περνάει ως λογική είναι η σύνδεση της τέχνης με το επιχειρείν. Το 1990 η Γαλλική Ακαδημία Καλών Τεχνών κάλεσε τον Ηλία Λαλαούνη. Ο μοναδικός χρυσοχόος από όλον τον κόσμο μέλος αυτής της Ακαδημίας. Απόρησε ο ίδιος. «Μα εγώ δεν είμαι ακαδημαϊκός. Κάνω την τέχνη μου για να την πουλήσω». Για να πάρει την απάντηση από τα μέλη της
Ακαδημίας «κι εμείς ακριβώς το ίδιο κάνουμε».
Εκτός από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης δύο σημαντικά Μουσεία εκθέτουν σε περίοπτη θέση αντιπροσωπευτικά έργα του Λαλαούνη στις μόνιμες Συλλογές τους.
Το Victoria & Albert Museum, στο Λονδίνο, εκθέτει τα έργα του ΗΛ από το 2009, όταν ανακαίνισε σημαντικό τμήμα του Μουσείου, με την Ιστορία του Κοσμήματος, New Jewellery Galleries.
Στη μόνιμη Συλλογή συμπεριλαμβάνονται δύο βραχιόλια από τις συλλογές Νέο-Γεωμετρική (1973) και Βυζαντινή (1970)
Επίσης, το Philadelphia Museum of Art, το τρίτο μεγαλύτερο Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, από το 2016 έχει στην κατοχή του και εκθέτει περιδέραιο του Ηλία Λαλαούνη από τη Συλλογή Παλαιολιθική- Νεολιθική (1969).
Καλλισπέρη 12 . Κάτω από την Ακρόπολη. Συνδυάστε την επίσκεψη με μια ωραία βόλτα στον πεζόδρομο της Δράκου στο Κουκάκι. Έχει ωραία μαγαζιά εκεί για καφέ ή μεζεδάκια.