Σκηνοθετεί ντοκιμαντέρ από το 1998. Στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη δεν τον οδήγησε η πολιτική αλλά το περιβάλλον.
Αυτός είναι ο τελευταίος του ήρωας και η ταινία του «Ορεινές Συμφωνίες» είναι το αποτέλεσμα μιας έρευνας που κράτησε δυόμιση χρόνια.
- του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Ευθυμίου μιλάει στο usay.gr. Το μόνο ερώτημα που μας άφησε αναπάντητο ήταν το όνομα της ταινίας. Και καλά έκανε γιατί στην ουσία θα ήταν σαν να αποκαλύπτουμε το τέλος της ταινίας.
Πως προέκυψε η επαφή του με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη;
«Το βασικό είναι ότι γνωρίστηκα με την Αλεξάνδρα Μητσοτάκη με αφορμή το World Human Forum που ετοίμαζε στους Δελφούς και συζητούσαμε για θέματα περιβάλλοντος. Εγώ ασχολούμαι με τέτοια θέματα περίπου 30 χρόνια. Σε αυτές τις κουβέντες μας κάποια στιγμή μου πρότεινε να πάμε να κάνω μια συνέντευξη με τον πατέρα της γιατί είχε ασχοληθεί κατά καιρούς με το περιβάλλον και το γνώριζαν ελάχιστοι. Πήγαμε ένα πρωί με κάποιους συνεργάτες μου και κάνα με αυτή την συνέντευξη. Μετά από είκοσι μέρες ο Μητσοτάκης πέθανε. Ήταν, λοιπόν, η τελευταία συνέντευξη που έδωσε ο Μητσοτάκης».
Τι του έκανε εντύπωση στην συνάντηση με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη;
«Παρά το ότι ήταν 99 ετών ο Μητσοτάκης είχε ένα πολύ εγκάρδιο καλωσόρισμα στην πρώτη επαφή. Ήταν ένας άνθρωπος που δεν είχε παραιτηθεί. Ήταν υποβασταζόμενος, για να σηκωθεί από την καρέκλα ήθελε βοήθεια. Αλλά είχε μια ζεστασιά. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της συνομιλίας μας τότε ήταν ότι όλα τα τοποθετούσε στο σήμερα. Ήμασταν μέσα στον πυρήνα της κρίσης και όλες οι απαντήσεις που έπαιρνα ήταν τοποθετημένες στο σήμερα και στο τέλος μου έδινε την ουσιαστική απάντηση στην ερώτηση που έκανα. Έβαζε τα πάντα στην επικαιρότητα».
Πως φτάσαμε στην ταινία «Ορεινές Συμφωνίες»;
«Μετά από κάποιο διάστημα, πάλι η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη πρότεινε αφού είχαμε αυτή την τελευταία του συνέντευξη, μήπως κάναμε μια μικρή ταινία και να περιέχει αυτή τα λίγα στοιχεία που μα έδωσε ο πατέρας της σε σχέση με το περιβάλλον και να το εμπλουτίζαμε με κάποια σχετικά στοιχεία ακόμη. Άρχισα να ψάχνω. Μίλησα πολύ με πρώην συνεργάτες του και διαπίστωσα ότι και ενδιαφέρον είχε αλλά και υλικό υπήρχε. Τελικά από το υλικό που υπήρχε στην ταινία δεν έβαλα τα πάντα. Έβαλα τα στοιχεία εκείνα που θεώρησα ήταν εύκολο να συνειδητοποιήσει κάποιος. Ήθελα να δώσω περισσότερο το στίγμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το φαράγγι της Σαμαριάς που το ξεκίνησε την δεκαετία του ΄50 ήταν μια σημαντική ιστορία και παλιά υπόθεση».
«Μόνο η δράση του για το περιβάλλον θα ήταν δύσκολο να στήσει τον σκελετό μια ταινίας. Και τότε αποφάσισα, αφού άρχισα να έχω εγώ εκπλήξεις κυρίως για τον χαρακτήρα του, να βάλω και αυτά τα στοιχεία. Εκεί αρχίζει και μεγαλώνει η ταινία, όταν αποφάσισα να δω τον χαρακτήρα του, να δω την σχέση του με την οικογένειά του, τους φίλους του, άλλους πολιτικούς ακόμη και πολιτικούς του αντιπάλους’.
Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ξεχωρίζει;
«Το σημαντικότερο στοιχείο του χαρακτήρα του που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να καταπιαστώ και με τον χαρακτήρα του ήταν το χιούμορ του. Ένα στοιχείο που με απελευθέρωσε. Θα έλεγα ότι αν ο Μητσοτάκης ήθελε να μιλήσει αρνητικά για κάποιον άνθρωπο, θα έλεγε πως αυτός δεν έχει χιούμορ».
Από που συγκέντρωσε υλικό για την έρευνά του;
«Είχα πρόσβαση στο υλικό και το αρχείο του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης που είναι τεράστιο. Όλος αυτός ο αιώνας που έζησε ο Μητσοτάκης. Μετά άρχισα να ψάχνω τηλεοπτικό υλικό. Αρκετό υλικό μου έδωσε ο ΑΝΤ1. Στο Πολεμικό Μουσείο, στην ΕΡΤ, σε πολλές πηγές προσπαθώντας σε κάθε ενότητα να βρω όσο περισσότερα στοιχεία. Στοιχεία, όμως, που θα μπορούσα να αφηγηθώ και σκηνοθετικά. Πήραμε υλικό και από γερμανικά και γαλλικά αρχεία. Υπήρχε αρκετή έρευνα και πολλά ντοκουμέντα».
Πως απέφυγε το να αγιοποιήσει τον Μητσοτάκη μέσα από την ταινία;
«Αγιοποίηση του Μητσοτάκη δεν ήθελαν ούτε και οι δικοί του άνθρωποι και μάλιστα μου είπαν κάνε ότι νομίζεις. Κάναμε κάποιες συζητήσεις και αφού καταλάβαμε ότι υπήρχε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης, ένα κοινό αξιακό πλαίσιο που μας επέτρεπε να πάμε παρακάτω. Προσπάθησα να βρω αρνητικά του Μητσοτάκη. Αυτά ισορροπούν τους χαρακτήρες. Υπάρχει, όμως, ένα θέμα. Αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις ο κόσμος δεν σου τα λέει. Ακόμη και πολιτικοί του αντίπαλοι. Πιο απελευθερωμένα ήταν μόνο τα τέσσερα παιδιά του. Μίλησαν άνετα».
Μητσοτάκης και οικογένεια.
«Ο Μητσοτάκης είχε πολύ ψηλά την οικογένειά του. Είχε μια εξωπραγματικά τέλεια σχέση με την Μαρίκα. Και με τα παιδιά του είχε καλή σχέση. Αλλά από τα παιδιά έλλειπε. Ήταν ένα πολιτικός και πάντα η πολιτική ήταν μπροστά. Πάντως από τις συζητήσεις που έκανα με τα παιδιά δεν βγαίνει κάποιο παράπονο. Ήταν ένας πατέρας που με το που υπήρχε κάποιο πρόβλημα θα αφιέρωνε πολύ χρόνο σε αυτό».
Ένα ξεχωριστό πλάνο.
«Ήταν αυθεντικός κρητικός. Αυτή η μεγάλη αγάπη για τον τόπο του. Το έχουν αυτό οι κρητικοί. Και όχι μόνο την αγαπούσε την Κρήτη αλλά την φρόντισε και ιδιαίτερα. Τα πιο εντυπωσιακά του στιγμιότυπα είναι από τις πρώτες του διασχίσεις των βουνών της Κρήτης. Εκεί ο Μητσοτάκης σε αυτά τα πλάνα είναι και τελείως αγνώριστος. Το μόνο στοιχείο που μπορείς να αναγνωρίσεις είναι το ύψος του. Ένα πολύ νέο παιδί, φοιτητής, κοντά στα είκοσι και έκαναν μια οκταήμερη διάσχιση σε όλα τα βουνά του νομού Χανίων. Η Κρήτη τότε ήταν διαφορετική, πριν τον πόλεμο, αλλά και ο ίδιος πολύ διαφορετικός σαν φυσιογνωμία».