Του Δημήτρη Γιατζόγλου
Δεν θυμάμαι πότε είχα διαβάσει για την «Underwater Gallery». Μια γκαλερί κάτω από το νερό που έστησε με την ομάδα του ο Στέφανος Κόντος, φωτογράφος, κινηματογραφιστής και δύτης. Κάπου στην Αμοργό με είχε ταξιδέψει το υλικό που είχα δει. Αν ήθελες να δεις τα φωτογραφικά έργα της έκθεσης θα έπρεπε να βουτήξεις ο ίδιος με ελεύθερη ή αυτόνομη κατάδυση. To usay.gr φιλοξενεί τον Στέφανο Κόντο. Μαζί και όλο αυτόν το υπέροχο και μοναδικό του κόσμο.
Πως και σκέφτηκε κάτι τέτοιο. «Μου ήρθε η ιδέα κάποια στιγμή να μπορέσω να παρουσιάσω στους φίλους μου, στην οικογένειά μου και σε όλους τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφομαι κάποιες από τις μαγικές εικόνες που υπάρχουν εκεί στο βυθό. Έτσι ξεκίνησα την υποβρύχια φωτογράφιση και το εξέλιξα όλο αυτό, τονίζοντας ότι εγώ κάνω άπνοια, δεν βουτάω με μπουκάλες. Αυτό το γεγονός μου έδωσε μια διαφορετική δυναμική και μπόρεσα και μπορώ να έχω μια διαφορετική ματιά από αυτή που έχουν οι πιο συμβατικοί τρόποι επαφής με το βυθό.
«Κάποια στιγμή αφού συγκέντρωσα αρκετό υλικό και επειδή πάντα η προσπάθειά μου ήταν να φέρω εικόνες, κομμάτια και συναισθήματα του βυθού στη επιφάνεια για να τα δουν, όταν ένα μια έκθεση στο Πλανητάριο προσπάθησα να κάνω μια προσομοίωση του βυθού στην ξηρά και να τοποθετήσω εκεί τα έργα. Όταν, λοιπόν, τελείωσα και κοίταξα την εγκατάσταση, σκέφτηκα και είπα πόσο φανταστικό θα ήταν να βάλω αυτά τα έργα μέσα στον βυθό, μέσα σε μία σπηλιά. Βέβαια τότε ήταν απλώς ένα όνειρο. Πως λέμε τι ωραία θα ήταν να πηγαίναμε στο φεγγάρι. Με την πάροδο του χρόνου, επειδή αυτό το πράγμα προφανώς δούλευε στο υποσυνείδητό μου, ανακαλύπτοντας κάποιες καινούργιες τεχνολογίες και εφαρμογές στην εκτύπωση των φωτογραφιών, κάτι που δεν υπήρχε πριν από 5 – 10 χρόνια, ξεκίνησα κι έκανα κάποια πειράματα. Ξεκίνησα να τυπώνω κάποιες φωτογραφίες σε μέταλλο και άρχισα να τις βυθίζω σε κάποια σημεία, να τις αφήνω μέρες, να δοκιμάζω. Στην αρχή γελούσαν με κορόιδευαν μου έλεγαν μα τι κάνεις τώρα. Μετά όμως όλο αυτό άρχισε να δουλεύει και πήρα αυτή την απόφαση πριν από δύο χρόνια και προχωρήσαμε».
Ο στόχος αυτού του υπέροχου εγχειρήματος. «Ήθελα να βάλω τον επισκέπτη να έχει μια διαδραστική σχέση με τη έκθεση αυτή αλλά χωρίς την βοήθεια της τεχνολογίας. Δεν ήθελα να επηρεάσω τα συναισθήματα του επισκέπτη με ήχο με εικόνες με προβολές. Αυτό που τελικά κατάφερα, ήρθε και μόνο του αυτό, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που βουτούσαν για να δουν την έκθεση, γίνονταν και αυτοί συμμέτοχοι σε μία δράση. Είναι ενεργή η συμμετοχή του επισκέπτη στην Underwater Gallery. Μπαίνεις σε μία διαδικασία να βυθιστείς κι εσύ, να νιώσεις την πίεση. Και κάτι ακόμη. Προσπάθησα το κάθε έργο να βγαίνει από το κάδρο του και να συνδέεται με το φυσικό περιβάλλον που το φιλοξενεί. Παράδειγμα έβαλα πέτρες μπροστά από πέτρες, ναυάγιο πάνω σε άμμο».
«Αυτό που με συγκίνησε ήταν ότι είδα ανθρώπους που για να μπορέσουν να μπουν σε αυτή τη διαδικασία κα να δουν την έκθεση πήγαν και έκανα μαθήματα αυτόνομης κατάδυσης. Αυτό αν δεν το έβλεπα δεν θα το πίστευα. Δεν μπορούσα να φανταστώ ΄τοι κάτι που έκανα εγώ θα έβαζε σε μία τέτοια διαδικασία κάποιον άλλον άνθρωπο. Είδα γυναίκες 60 – 65 ετών να κάνουν κάτι που δεν το ξεκινάς εύκολα σε μία τέτοια ηλικία».
Σίγουρα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση μια υποβρύχια γκαλερί. «Η πρώτη έγινε στην Αμοργό. Παίζουν πολλά πράγματα ρόλο. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ένα σημείο θα πρέπει να υπολογίσουμε την μορφολογία του σημείου που θα επιτρέπει την τοποθέτηση έργων, να υπολογίσουμε το που βρίσκεται το σημείο ώστε να μπορέσουμε να υπολογίσουμε την πρόσβαση του επισκέπτη. Τις καιρικές συνθήκες οπωσδήποτε. Και επειδή δεν μπορούμε να πάμε κόντρα στην φύση προσπαθώ να προσεγγίσω σημείο που μας επιτρέπουν να πραγματοποιήσουμε την δραστηριότητά μας κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, όσο αυτό είναι εφικτό».
Ο Στέφανος δεν σταματάει στην «Unterwater Gallery». Το «Underworld Project» είναι το δεύτερο παιδί του. Με θεματικό περιεχόμενο που προέρχεται από μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας. Ένα πέρασμα στον «κάτω κόσμο» με εικαστικό χαρακτήρα και όχι μόνο.
«Ξεκίνησα δειλά δειλά να δω τι υπάρχει πίσω από τον μύθο και τη ιστορία που οι αρχαίοι έλληνες είχαν σχετικά με το πέρασμα στον κάτω κόσμο. Αυτό πάντα περιείχε και το υγρό στοιχείο, ένα πέρασμα με έναν βαρκάρη για να πας υποτίθεται στην άλλη πλευρά, προσπάθησα να δω που υπάρχουν αυτά τα σημεία στη Ελλάδα, να πάω εκεί και να δω αν μπορώ να βουτήξω. Ανακάλυψα , λοιπόν, ότι γύρω από σημεία που έχουν ένα ιστορικό και μυθολογικό ενδιαφέρον, υπάρχει και πάρα πολύ όμορφο υποβρύχιο περιβάλλον. Ανακάλυψα όμορφα σημεία. Κάναμε και μια υπέρβαση. Καταδυθήκαμε σε σημεία που ποτέ δεν έχει καταδυθεί κανείς χωρίς μπουκάλες».
Ένα τέτοιο παράδειγμα η λίμνη Τσιβλού στον Χελμό στην βόρεια Πελοπόννησο. Μια φυσική λίμνη σε υψόμετρο κοντά στα 800 μέτρα και γύρω στα 80 μέτρα βάθος. «Πρόκειται για μια φυσική λίμνη, αποτέλεσμα μιας κατολίσθησης που συνέβη πριν κάποια χρόνια καταπλακώνοντας ένα χωριό και ένα αλπικό δάσος. Το όλο σκηνικό και η αίσθηση γύρω από τη λίμνη είναι αλπική. Κάναμε ελεύθερη κατάδυση στη λίμνη με την ορατότητα να είναι σχεδόν μηδενική και η θερμοκρασία πολύ χαμηλή. Η ατμόσφαιρα υποβλητική και σκοτεινή. Με τεράστια βυθισμένα δέντρα δίπλα μας».
