Την πρότασή της για τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής ακτοφυλακής για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ παρουσιάζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Μάλιστα στόχος είναι να αναπτύσσεται και σε χώρες μη-μέλη της ΕΕ ακόμη και χωρίς συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου κράτους.
Επισημαίνοντας ότι η προσφυγική κρίση ανέδειξε τις αδυναμίες του παρόντος συστήματος ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κρατών-μελών, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργανισμού για τη φύλαξη των συνόρων, ο οποίος θα αντικαταστήσει τη FRONTEX.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Financial Times, η νέα υπηρεσία θα «βαφτιστεί» Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και θα έχει 1.000 μόνιμους υπαλλήλους και άλλους 1.500 που θα μπορούν να επιστρατευτούν σε περίπτωση κρίσης. Η υπηρεσία θα έχει ετήσιο προϋπολογισμό 322 εκατομμυρίων ευρώ, σχεδόν διπλάσιο από αυτόν της Frontex που δεν ξεπερνούσε τα 143 εκατομμύρια ευρώ.
H πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ και αναμένεται να αντιμετωπίσει τη σθεναρή αντίσταση ορισμένων χωρών-μελών. Το πακέτο προτείνει ταυτόχρονα και ένα εθελοντικό πρόγραμμα «ανθρωπιστικής αποδοχής», μέσω του οποίου μετανάστες θα μπορούν να μεταφέρονται από την Τουρκία σε άλλα κράτη μέλη της Ένωσης. Η Επιτροπή έχει καταστήσει σαφές ότι το πρόγραμμα αυτό θα διακοπεί εάν η Άγκυρα δεν εργαστεί σκληρά για να σταματήσει τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη.
Το προσχέδιο αυτό δίνει ταυτόχρονα τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη της Ένωσης να παρακάμψουν πιθανές αντιδράσεις της Ελλάδας και να στείλουν ενισχύσεις στη χώρα, ακόμα και εάν η κυβέρνηση το αρνηθεί. Αυτό θα ισχύσει ακόμα και εάν η Ελλάδα καταψηφίσει το προτεινόμενο σχέδιο στις Βρυξέλλες την Πέμπτη.
Παρότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν κατονομάζουν τα πιθανά «προβληματικά σημεία», όπως χαρακτηρίζονται, η βρετανική εφημερίδα τονίζει ότι πρόταση φαίνεται να είναι «κομμένη και ραμμένη» στα ελληνικά μέτρα. «Για αρκετούς μήνες η Ελλάδα αντιστεκόταν σε ευρωπαϊκά αιτήματα να ζητήσει βοήθεια από την Frontex και άλλες ευρωπαϊκές υπηρεσίες για να ανακόψει την εισροή μεταναστών» εξηγεί η βρετανική εφημερίδα, και συνεχίζει: «Μόλις τις τελευταίες εβδομάδες δέχτηκε η Αθήνα βοήθεια και μάλιστα αφότου αρκετοί ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ απείλησαν να την βγάλουν από τη ζώνη του Σένγκεν».
Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι φαίνεται ότι έχουν αποδεχτεί την πιθανότητα ότι η αποστολή στρατευμάτων σε κάποια χώρα της ΕΕ χωρίς τη θέληση αυτής μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Ζαν Άσελμπορντ, δήλωσε μάλιστα πως η συνοριακή υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Σερβία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ τα κράτη-μέλη που δεν έχουν εξωτερικά σύνορα θα πρέπει να παράσχουν μεγαλύτερη βοήθεια σε εκείνα που έχουν εξωτερικά σύνορα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να είσαι σε θέση να αναπτύσσει προσωπικό από μια νέα Υπηρεσία Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής χωρίς, όπως απαιτείται τώρα, η συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου κράτους, δήλωσαν αξιωματούχοι της ΕΕ.
Ο Ζαν Άσελμπορν πρόσθεσε πως θεωρεί ότι η Frontex θα έχει επίσης ως αποστολή να καταστήσει πιο αποτελεσματικές τις απελάσεις. Τόνισε δε πως ο χώρος Σένγκεν θα επιβιώσει μόνο αν προστατευθούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
«Δεν θα είναι οι Κινέζοι ή οι Ρώσοι που θα μας στείλουν τους ανθρώπους που θα κάνουν τους συνοριακούς ελέγχους – πρέπει να είναι Ευρωπαίοι… και θα έλεγα μάλιστα χώρες χωρίς εξωτερικά σύνορα θα πρέπει να εμπλακούν περισσότερο ενεργά», τόνισε.
Ο Ευρωπαϊκός οργανισμός για τη φύλαξη των συνόρων θα απασχολεί περί τα 1500 άτομα που θα προέρχονται από εθνικούς τελωνειακούς, ενώ το κόστος του αναμένεται να φτάσει τα 280 εκατ. ευρώ το χρόνο, δηλαδή το διπλάσιο σε σχέση με το ετήσιο κόστος της FRONTEX.
O νέος οργανισμός φύλαξης των συνόρων, θα αναλύει διαρκώς την κατάσταση που επικρατεί στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, προκειμένου να αποσοβηθούν οι κρίσεις, θα έχει τη δικαιοδοσία να συνεργάζεται με τρίτες χώρες, ιδίως με τα Δυτικά Βαλκάνια, θα βοηθά στην ταυτοποίηση και δακτυλοσκόπηση των μεταναστών, ενώ παράλληλα θα βοηθά στη διαδικασία επιστροφής στις χώρες προέλευσής τους των μεταναστών εκείνων των οποίων η αίτηση χορήγησης ασύλου απορρίπτεται.
H πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ και αναμένεται να αντιμετωπίσει τη σθεναρή αντίσταση ορισμένων χωρών-μελών. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η πρόταση της Επιτροπής, παρά τη στήριξη της Γερμανίας και της Γαλλίας, έχει ήδη προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις από μια μερίδα χωρών-μελών που θεωρούν ότι μια τέτοια λύση αποτελεί παραχώρηση μέρους της κυριαρχίας τους.
Εξάλλου, υπεραμυνόμενος της πρότασης της Επιτροπής για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής συνοριακής ακτοφυλακής, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς υποστήριξε στη φλαμανδική εφημερίδα «De Morgen» ότιη καλύτερη φύλαξη των συνόρων θα ελαφρύνει σημαντικά την πίεση προς την Ευρώπη. «Όλο και περισσότερο, αυτοί που καταφθάνουν στην Ευρώπη δεν είναι Σύριοι που θέλουν να αποφύγουν τον πόλεμο αλλά μετανάστες από το Μαρόκο, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές. Μετανάστες που είναι σαφές ότι δεν έχουν δικαίωμα για προστασία». Αναφορικά με την κατάσταση στα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα, ο Φρανς Τίμερμανς τονίζει ότι «η εμπειρία δείχνει ότι εάν κανείς περιμένει πάρα πολύ, η κατάσταση ξεφεύγει εντελώς από τον έλεγχο».
«Τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποτελούν σύνορα της Ευρώπης. Άρα είναι κάτι περισσότερο από λογικό ότι η φύλαξή τους αποτελεί συλλογική ευθύνη. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Έχουμε ένα κολοσσιαίο πρόβλημα με τα εξωτερικά μας σύνορα, αλλιώς δεν θα είχαν φτάσει σχεδόν ένα εκατομμύριο άτομα στα γερμανικά σύνορα τους τελευταίους έντεκα μήνες», δήλωσε ο Ολλανδός Επίτροπος.
Εξάλλου ο επίτροπος, αρμόδιος για θέματα μετανάστευσης και εσωτερικών υποθέσεων, Δημήτρης Αβραμόπουλος υποστήριξε πρόσφατα από τη Ρώμη ότι τα κράτη μέλη «δεν είναι έτοιμα» να αντιμετωπίσουν την τεράστια εισροή αιτούντων άσυλο και «δεν μπορούν να δράσουν μόνα τους». «Χρειαζόμαστε κάτι πιο ολοκληρωμένο και καλύτερα διαρθρωμένο από τα εργαλεία που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας», τόνισε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, χαρακτηρίζοντας την πρόταση της Επιτροπής «τολμηρό σχέδιο».