Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας έρχεται να ανατρέψει άρδην αυτό το κλισέ, κάνοντας εμάς, τους ανεπτυγμένους -πλην όμως φτωχούς- Ευρωπαίους να αναρωτηθούμε τι έχει πάει τόσο στραβά με εμάς. Κι έτσι, την ώρα που στην Ευρώπη πληθαίνουν οι φωνές κατά της λιτότητας, και στις ΗΠΑ, το Κογκρέσο ετοιμάζεται για μια ακόμα μάχη επί του προϋπολογισμού, στη Σαουδική Αραβία τέτοια προβλήματα δεν υπάρχουν, ειδικά όταν είσαι βασιλιάς και μοιράζεις στον λαό σου δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων με βασιλικό διάταγμα!
Οι καθημερινοί Σαουδάραβες έχουν κάθε λόγο λοιπόν να είναι ευτυχείς με τον νέο τους μονάρχη, τον Βασιλιά Salman. Όπως αναφέρει στο CNBC ο διευθυντής του επενδυτικού Ομίλου Ashmore με έδρα το Ριάντ, Γιάννης Σφακιανάκης, “αυτή τη στιγμή η Σαουδική Αραβία κάνει πάρτι”.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, οι παροχές αυτές θα κοστίσουν στον βασιλιά πάνω από 32 δισ. δολάρια. Το ποσό αυτό, υπερβαίνει τον ετήσιο προϋπολογισμό, για παράδειγμα, της Νιγηρίας, που αποτελεί τη μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής. Ο βασιλιάς Salman ανέβηκε στον θρόνο τον περασμένο μήνα και ανέλαβε δράση αμέσως: κατήργησε κρατικούς φορείς και απέλυσε υπουργούς. Κανένα μέτρο όμως δεν δημιούργησε τόσο πάταγο, όσο οι τεράστιες παροχές που διέταξε να χορηγηθούν σε μεγάλο κομμάτι του αραβικού πληθυσμού.
Μεταξύ των παροχών αυτών είναι επιχορηγήσεις σε επαγγελματικές ενώσεις, λογοτεχνικές και αθλητικές λέσχες, επενδύσεις στους τομείς του νερού και του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και μπόνους ισάξια με μισθούς δυο μηνών προς όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, τους στρατιωτικούς, τους συνταξιούχους και τους φοιτητές εσωτερικού και εξωτερικού. Κάποιες ιδιωτικές εταιρείες ακολούθησαν το παράδειγμα αυτό δίνοντας μπόνους στους υπαλλήλους τους, με αποτέλεσμα να μπουν κι άλλα δισεκατομμύρια στις τσέπες του λαού. Τμήμα αυτών των κρατικών δαπανών θα πραγματοποιηθεί τα επόμενα χρόνια, αλλά το μεγαλύτερο μέρος θα πάει στην εγχώρια αγορά αμέσως, όπως και τα μπόνους που προαναφέρθηκαν. Περίπου 3 εκατ. Σαουδάραβες από τους συνολικά 5,5 εκατ. που αποτελούν το εργατικό δυναμικό, είναι δημόσιοι υπάλληλοι.
Πού ξοδεύουν όμως οι απλοί άνθρωποι τα ουρανοκατέβατα χρήματα; Πολλοί σε νέα κινητά, σε ακριβές τσάντες και σε ταξίδια στο εξωτερικό. Αποπληρώνουν χρέη, δίνουν σε φιλανθρωπίες και αγοράζουν χρυσά κολιέ για τις μητέρες τους. Κάποιοι άνδρες βάζουν στην άκρη χρήματα για να παντρευτούν την πρώτη, τη δεύτερη ή την τρίτη τους γυναίκα.
Κι άλλες φορές στο παρελθόν Σαουδάραβες μονάρχες έχουν χρησιμοποιήσει τα πλούτη τους που προέρχονται κυρίως από τα πετρέλαια, για να δώσουν χαρά στον κόσμο και πολλοί πολίτες περιγράφουν τη βασιλική γενναιοδωρία ως ένα είδος κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ των βασιλικών οικογενειών και των πιστών πολιτών. (στην ουσία δηλαδή είναι σαν να εξαγοράζουν την πίστη και την αφοσίωση των υπηκόων τους) Ωστόσο, επειδή το 90% των κρατικών εσόδων προέρχονται από το πετρέλαιο, η πτώση στις διεθνείς τιμές έχει μειώσει τα έσοδα κατά περίπου 20%. Σύμφωνα με την επενδυτική εταιρεία Jadwa Investment, η χώρα θα καταγράψει έλλειμμα – ρεκόρ της τάξης των 44,5 δισ. δολ. το 2015. Με τις νέες δαπάνε ςπου αποφάσισε ο βασιλιάς το έλλειμμα θα εκτοξευθεί στα 67,2 δισ. ή στο 9% του ΑΕΠ.
Οι ανησυχίες αυτές πάντως φαίνονται τελείως ανούσιες μπροστά στα πολυτελέστατα SUV που κατακλύζουν τους δρόμους του Ριάντ και πληρώνουν μόλις 45 σεντς για ένα γαλόνι βενζίνης. Ταυτόχρονα, οι πολίτες συνηθίζουν εδώ να ανταμείβουν τη γενναιοδωρία των κυβερνώντος με δημόσιες εκδηλώσεις αφοσίωσης. “Ορκιζόμαστε πίστη, υπακοή και συμμόρφωση προς εσάς”, διακηρύττουν πινακίδες που αναρτώνται στους δρόμους.
Σημειώνεται ότι ο μέσος μισθός στη χώρα είναι 2.400 δολ. τον μήνα και πολλοί υπάλληλοι έχουν παροχές όπως δωρεάν μετακινήσεις, σπίτια, ενώ πληρώνονται αδρά για υπερωρίες. Με τα χρόνια ο μισθός ανεβαίνει και ξεπερνά κάποιες φορές τα 4.800 δολ. “Τώρα θα ζητήσουμε από τον βασιλιά να “διαγράψει” όλα τα χρέη των πολιτών”, αναφέρει ένας απλός Σαουδάραβας που ετοιμάζεται να παντρευτεί την τρίτη του σύζυγο. “Η κυβέρνηση μας φέρεται πολύ καλά”, λέει ο Abdullah al-Sahli, επικεφαλής τοπικού γραφείου της κυβέρνησης. Ο ίδιος μοίρασε το μπόνους του στη γυναίκα του και στα παιδιά του. Ο 6χρονος γιος του έχει ήδη δύο iPads, οπότε ξόδεψε τα χρήματα για να αγοράσει ένα νέο παιχνίδι Jeep.