«Οι ελιγμοί του πρωθυπουργού της Ελλάδας είχαν από την αρχή ένα κύριο στόχο: Να παρουσιάσουν όλους τους άλλους ως εχθρούς», γράφει η εφημερίδα Die Welt, προσάπτοντας στον Ελληνα πρωθυπουργό πρόθεση ρήξης και καλώντας σε Grexit.
«Μόνο ο μύθος της προδοσίας του ελληνικού λαού θα μπορούσε να κρατήσει μετά τη χρεοκοπία τον κ. Τσίπρα στην εξουσία», υποστηρίζει κύριο άρθρο στην ιστοσελίδα της εφημερίδας.
Τώρα είναι, συνεχίζει το δημοσίευμα, η ώρα για τους υπεύθυνους στη ζώνη του ευρώ να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, να αναζητήσουν την καλύτερη μέθοδο για να βγούμε από την κρίση και, στη συνέχεια, να την επιβάλλουν με συνέπεια. Για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους, υπάρχει μια ρεαλιστική και διαχειρίσιμη ευκαιρία να αντιμετωπίσουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές ένα Grexit. Αυτό το βήμα μπορεί να αποδειχθεί ως απελευθέρωση από μια φθαρμένη σχέση. Κι αυτό για πολλούς λόγους.
Η αποχώρηση της Ελλάδας δεν θα ήταν το τέλος της νομισματικής ένωσης, όπως και για τους πολύ ταλαιπωρημένους Έλληνες η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα δεν θα ήταν ολοκληρωτική καταστροφή. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη θα υπάρξει για τη χώρα και πέρα από το ευρώ. Η ανακοίνωση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία παρ' ό,τι έχει συμβει δεν εκλεισε τη στρόφιγγα για τους Έλληνες, αποτελεί απόδειξη αυτού του πνεύματος.
Ωστόσο, η ΕΚΤ δεν μπορεί να αντικαταστήσει οποιαδήποτε λύση. Το μόνο που εμποδίζει είναι η άμεση οικονομική κατάρρευση. Επειδή το κόστος της κρίσης για όλους κάθε μέρα συνεχίζει να αυξάνεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και οι ηγέτες της Ευρωζώνης θα πρέπει να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση το Σχέδιο Β: την προστασία της ζώνης του ευρώ από την αποχώρηση της Ελλάδας. Υπάρχουν αρκετά εργαλεία για την πρόληψη της κερδοσκοπίας έναντι άλλων μελών της ευρωζώνης.
Καμία άλλη κυβέρνηση δεν συμπαραστάθηκε στον κ. Τσίπρα στην πορεία του. Κι υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο κ. Τσίπρας θεώρησε από την αρχή ενα Grexit ως ένα δυνατό, ίσως ακόμη και ελκυστικό για αυτόν ενδεχόμενο. Κι αυτό παρότι η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών θέλει να κρατήσει το ευρώ. Άλλωστε γι' αυτό και μόνο η λαϊκιστική αριστερά απέρριψε από νωρίς την αποχώρηση από την ευρωζώνη.
Όμως οι τακτικοί ελιγμοί κατά τους τελευταίους πέντε μήνες μιλούν μια άλλη γλώσσα. Εκ των υστέρων αποκτούν ξαφνικά νόημα. O Τσίπρας όξυνε από την αρχή τα πνεύματα στην Ελλάδα και παρουσίασε την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και την καγκελάριο Μέρκελ ως εχθρούς. Ωστόσο, η Αθήνα κατάλαβε γρήγορα ότι δεν μπορεί να φέρει επανάσταση στη ζώνη του ευρώ και η ρητορική της για την αποτυχημένη πολιτική λιτότητας της Μέρκελ δεν είχε απήχηση.
Για τις άλλες χώρες της κρίσης, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ο χρόνος που δόθηκε από την ΕΚΤ με τη χαλαρή νομισματική πολιτική της, αξιοποιήθηκε για την εξυγίανσή τους και έχουν επιστρέψει σε τροχιά ανάπτυξης. Και στην Ελλάδα υπήρχαν το τέλος του περασμένου έτους τα σημάδια της οικονομικής ανάκαμψης, αλλά καταστράφηκαν έπειτα από τη λήξη της πορείας των μεταρρυθμίσεων.
Η αποτυχία δεν είναι της Μέρκελ και της πολιτικής της για το ευρώ.
Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η Ελλάδα θα είχε μπροστά της τουλάχιστον μια ακόμα δεκαετία από κακουχίες αν επρόκειτο να συνεχίσει την πορεία των μεταρρύθμισεων. Επειδή η άνευ όρων χορήγηση δανείων των πιστωτών δεν υπάρχει στο τραπέζι, πρέπει ο Α. Τσίπρας να παραδεχτεί ότι μία από τις δύο προεκλογικές υποσχέσεις του δεν μπορεί να εκπληρωθεί: η παραμονή στη ζώνη του ευρώ και το τέλος της λιτότητας. Έχοντας τώρα καταγγείλει τις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, είναι αδιανόητο να σταθεί ως εταίρος για την Τρόικα στο μέλλον.
Σε κάθε περίπτωση, οι εταίροι του ευρώ δεν μπορούν να εξαρτώνται από την αβέβαιη έκβαση αυτής της ψηφοφορίας. Η προσφορά που ο Τσίπρας βάζει τους πολίτες να ψηφίσουν, δεν υπάρχει πια. Οι πιστωτές την έχουν αποσύρει.
Έτσι κι αλλιώς όμως η οικονομία στην Ελλάδα χρειάζεται πολλές περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να εξυγιανθεί. Όχι μόνο τους τελευταίους πέντε μήνες ο Τσίπρας, αλλά ήδη κατά τα προηγούμενα χρόνια η αυξανόμενη αποξένωση μεταξύ των Ελλήνων και των πιστωτών δείχνει πως είναι αυταπάτη ότι η Ευρωζώνη και η Ελλάδα μπορούν να βαδίσουν μαζί. Η πλειοψηφία των Ελλήνων αισθάνεται τους όρους των δανείων ως ζυγό.
Με το δικό τους νόμισμα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα οι Έλληνες έχουν μια καλύτερη οικονομική προοπτική και θα κερδίσουν ένα κομμάτι της κυριαρχίας τους πίσω, το οποίο έχουν τόσο οδυνηρά χάσει. Στις άλλες χώρες της ευρωζώνης, αν και υπάρχει επίσης αντίσταση στην πορεία εξυγίανσης, υπερτερεί η αντίληψη ότι μόνο μια ανταγωνιστική Ευρώπη έχει μέλλον. Αποτυχημένη δεν είναι η πολιτική της Μέρκελ για το ευρώ – αλλά η επανειλημμένη προσπάθεια, να γίνουν ελκυστικές οι βασικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στη νομισματική ένωση στην Ελλάδα.