Η Ελλάδα θα ήταν αντιμέτωπη με ένα μη βιώσιμο χρέος το 2030, ακόμη και αν προχωρήσει στο πλήρες πακέτο μεταρρυθμίσεων σε φόρους και δαπάνες που απαιτείται, σύμφωνα με αδημοσίευτα έγγραφα που έχουν καταρτίσει οι τρεις βασικοί πιστωτές της.
Αυτό αναφέρουν, σύμφωνα με τον Guardian, τα έγγραφα που συντάχθηκαν από την Τρόικα στηρίζουν το επιχείρημα της Ελλάδας ότι χρειάζεται σημαντική ελάφρυνση χρέους για μία οικονομική ανάκαμψη με διάρκεια. Αυτά δείχνουν ότι ακόμη και μετά από 15 χρόνια ισχυρής ανάπτυξης, η χώρα θα είναι αντιμέτωπη με ένα χρέος που το ΔΝΤ χαρακτηρίζει μη βιώσιμο.
Σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα, η εκτίμηση του ΔΝΤ είναι πως το χρέος της Ελλάδας θα είναι ακόμη στο 118% του ΑΕΠ το 2030, ακόμη κι αν η χώρα προχωρήσει στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Αυτό είναι αρκετά πάνω από το 110% που το ΔΝΤ θεωρεί ως βιώσιμο με δεδομένο το προφίλ χρέους της Ελλάδας, ένα όριο που τέθηκε το 2012. Αυτή τη στιγμή, το ελληνικό χρέος είναι στο 175% του ΑΕΠ και πιθανότατα θα αυξηθεί εξαιτίας της πρόσφατης υποχώρησης στην ύφεση.
Τα έγγραφα παραδέχονται ότι υπό το βασικό σενάριο «σημαντικές παραχωρήσεις» είναι απαραίτητες για να βελτιωθούν οι πιθανότητες της Ελλάδας να απελευθερώσει τον εαυτό της από τα δεινά της χρηματοδότησης του χρέους.
Ακόμη και υπό το πιο αισιόδοξο σενάριο, που περιλαμβάνει ανάπτυξη 4% το χρόνο για τα επόμενα πέντε χρόνια, το ελληνικό χρέος θα πέσει μόλις στο 124% μέχρι το 2022. Αυτό το σενάριο επίσης απαιτεί έσοδα 15 δισεκατομμυρίων ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις, πέντε φορές πάνω από την εκτίμηση στο πιο πιθανό σενάριο.
Με κάθε σενάριο όμως, που όλα προϋποθέτουν ένα τρίτο πρόγραμμα υπό την Τρόικα, η Ελλάδα δεν έχει ελπίδα να πετύχει το στόχο μείωσης του στόχου της κατά πολύ κάτω από το 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, κάτι που προέβλεπε το Eurogroup το Νοέμβριο του 2012.
Σύμφωνα με τα ίδια λόγια των δανειστών «Είναι ξεκάθαρο ότι πολιτικές αποκλίσεις και η αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών έχουν κάνει αδύνατη την επίτευξη των στόχων του 2012 υπό οποιοδήποτε σενάριο».
Αυτές οι προβλέψεις είναι από την προκαταρκτική έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας, ένα από τα έξι έγγραφα που ήταν μέρος της τελικής πρότασης που έστειλαν οι δανειστές στην Ελλάδα την προηγούμενη Παρασκευή.
Δεν ξεκαθαρίζεται ο τρόπος αντιμετώπισης
Τα έγγραφα που έχει δει ο Guardian, αποκτήθηκαν από την Süddeutsche Zeitung, αφού εστάλησαν στους Γερμανούς βουλευτές με την προσδοκία ότι μία συμφωνία θα έπρεπε να εγκριθεί από το κοινοβούλιο της χώρας. Η ψηφοφορία δεν έγινε ποτέ καθώς ο Αλέξης Τσίπρας απέρριψε τα πλάνα και αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Ενώ η ανάλυση υπογραμμίζει το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ήδη επωφεληθεί από μία σειρά μέτρων μείωσης χρέους, το έγγραφο επίσης παραδέχεται ότι σύμφωνα με το βασικό σενάριο «σημαντικές παραχωρήσεις» θα βελτίωσαν τη βιωσιμότητα.
Ομως, παρά την παραδοχή των δανειστών ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ευδοκιμήσει χωρίς ελάφρυνση χρέους, τα έγγραφα δεν ξεκαθαρίζουν το πώς θα ήταν ένα τέτοιο πακέτο, ούτε παρέχει λεπτομέρειες για ένα τρίτο πρόγραμμα, παρότι υποθέτει ότι θα υπήρχε ένα. Υπόσχομαι μόνο μία πιο λεπτομερή ανάλυση βιωσιμότητας χρέους εν ευθέτω χρόνω.
Επίσης, τα έγγραφα ρίχνουν φως στο επενδυτικό πακέτο 35 δισ. ευρώ, το οποίο αρκετές κυβερνήσεις- ανάμεσά τους και η Γερμανική- έχουν επισημάνει ότι προσφέρθηκε στην Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα.
Το δεύτερο έγγραφο
Το δεύτερο έγγραφο, από το πακέτο των 6, έχει τίτλο «Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος» και δείχνει ότι υπήρχαν λιγότερα σε αυτή την προσφορά από αυτά που ανέφερε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Το ρευστό που προσφέρονταν δεν ήταν ad hoc επενδύσεις, αλλά στην πραγματικότητα μία επιχορήγηση της ΕΕ που είναι κανονικά στη διάθεση όλων των χωρών- μελών. Και όπως σημειώνει η Süddeutsche Zeitung η πρόσβαση στο ρευστό απαιτεί 15% συγχρηματοδότηση στην περίπτωση της Ελλάδας, την οποία δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά. Εξαιτίας αυτού, η Ελλάδα έχει αδιάθετα ποσά από τα 38 δισεκατομμύρια των διαθέσιμων επιχορηγήσεων το διάστημα 2007-2013.
Το τρίτο έγγραφο
Το τρίτο έγγραφο περιγράφει τις χρηματοδοτικές ανάγκες και το σχέδιο εκταμίευσης που συνδέεται με την ολοκλήρωση της πέμπτης αξιολόγησης, αναφέροντας πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει 15 δισεκατομμύρια για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της ως τα τέλη Νοεμβρίου. Το ρευστό θα δινόταν σε πέντε δόσεις ξεκινώντας από τον Ιούνιο (μόλις το ελληνικό κοινοβούλιο θα ενέκρινε τις προτάσεις) για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας. Ομως το 93% των κονδυλίων θα πήγαινε απευθείας στην κάλυψη του κόστους ωρίμανσης του χρέους για τη διάρκεια της παράτασης.
Οι άλλες προτάσεις των Θεσμών
Τα υπόλοιπα έγγραφα καλύπτουν τις δράσεις που αναμενόταν να λάβει η Ελλάδα σε διαβούλευση με ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ. Ενα από αυτά τα έγγραφα δημοσιεύθηκε και από την Κομισιόν το σαββατοκύριακο.
Το πλάνο βασίζεται σε στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος 1%, 2%, 3% και 3,5% του ΑΕΠ από το 2015 έως και το 2018 αντίστοιχα. Ακόμη, περιλαμβάνει αλλαγές στον ΦΠΑ που θα έδιναν επιπλέον έσοδα 1% του ΑΕΠ και μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού που οδηγεί σε εξοικονόμηση ύψους 1% του ΑΕΠ το 2016.
Για τον ΦΠΑ, η πρόταση περιλαμβάνει διεύρυνση της φορολογικής βάσης με το 23% να περιλαμβάνει εστιατόρια και κέτερινγκ. Θα υπήρχε μειωμένο ποσοστό 13% για ένα περιορισμένο αριθμό αγαθών, μεταξύ τους ενέργεια, βασικά τρόφιμα, ξενοδοχεία και νερό.
Επίσης θα υπήρχε μειωμένος συντελεστής 6% για φάρμακα, βιβλία, θέατρα και περιορισμό στην εξαίρεση για συγκεκριμένα νησιά. Αρχικά οι δανειστές ήθελαν μόνο δύο συντελεστές.
Για τις συντάξεις το πλάνο απαιτεί τις εξής μεταρρυθμίσεις:
- Δημιουργία σκληρών αντικινήτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στις ποινές
- Θέσπιση νομοθεσίας έτσι ώστε οι αποσύρσεις από το ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων να επιβαρύνεται με ετήσιο πρόστιμο για εκείνους που επηρεάζονται από την επέκταση των ορίων ηλικίας, που ισούται με 10%
- Διασφάλιση ότι όλα τα επικουρικά συνταξιοδοτικά ταμεία θα χρηματοδοτούνται μόνο από τις δικές τους εισφορές
- Σταδιακή εξάλειψη του ΕΚΑΣ για όλους τους συνταξιούχους μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου του 2019. Αυτό θα πρέπει να ξεκινήσει αμέσως για το κορυφαίο 20%
- Παροχή για όσους συνταξιοδοτούνται μετά από τις 30 Ιουνίου 2015 της βασικής εγγυημένης ανταποδοτικού χαρακτήρα και εξαρτώμενης από το εισόδημα σύνταξης μόνο εκείνους που είναι 67 ετών.
- Αύξηση των υγειονομικών εισφορών για τους συνταξιούχους στο 6% και επέκταση για τις επικουρικές
Το σωστό και το λάθος του Γιούνκερ
Τη Δευτέρα ο Γιούνκερ επέμεινε, λανθασμένα, ότι αυτά τα μέτρα δεν οδηγούν σε περικοπές στις συντάξεις, καταλήγει ο Guardian. «Ομως, οι δανειστές σωστά είπαν ότι είχαν συμβιβαστεί και τα πλάνα είχαν ευελιξία. Πρότειναν επίσης ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να δώσει εναλλακτικές προτάσεις, αρκεί να ήταν αρκούντως συγκεκριμένες και μετρήσιμες», συμπληρώνει.
Επίσης, οι προτάσεις των δανειστών πρότειναν αύξηση της φορολογίας επιχειρήσεων από 26% σε 28%, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα. Η Ελλάδα ήθελε αυτό το ποσοστό στο 29%.