Την παρουσία Μπάιντεν στο Τελ Αβίβ εν μέσω του πολέμου και τη γενικότερη στάση της Δύσης απέναντι στο Ισραήλ επέκρινε σε συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι TRT, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, λίγο πριν παραβρεθεί στο Κάιρο για τη σύνοδο την ηγετών για την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση.
Ο Χακάν Φιντάν προσπάθησε να προσδιορίσει με μεγαλύτερη σαφήνεια τη θέση της Τουρκίας, μιας χώρας της Ανατολής, καθώς και το ρόλο που θέλει να διαδραματίσει η ίδια ως μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας.
«Οι ΗΠΑ και ορισμένες άλλες χώρες δεν ενεργούν με στρατηγικό μυαλό. Η υποστήριξη του κράτους του Ισραήλ εμποδίζει τους Αμερικανούς πολιτικούς να ακολουθήσουν μια λογική πολιτική. Είναι μια κατάσταση που οδηγεί σε μεγάλο χύσιμο αίματος.
Το ό,τι πήγε ο Μπάιντεν εκεί, σε αυτές τις συνθήκες και κατά κάποιο τρόπο ενέκρινε την καταστροφή στη Γάζα, θα καταγραφεί από την ιστορία. Οι χώρες της περιοχής το βλέπουν αυτό, οι μουσουλμανικές κοινότητες το βλέπουν αυτό, οι δυτικές κοινότητες το βλέπουν αυτό. Δεν αποτελεί έκπληξη για πολλούς ανθρώπους, αλλά αναδεικνύει μια αντίληψη που μπορεί να έχει πολύ πολύ-επίπεδες συνέπειες για την Αμερική».
ΗΠΑ και Ισραήλ ακολουθούν το δρόμο προς την άβυσσο
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι με την άνευ όρων υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, το Ισραήλ πέτυχε πολλές προσωρινές νίκες, αλλά ποτέ δεν έχει επιτύχει τη μόνιμη ασφάλεια και ειρήνη, χάνοντας σε κάθε κρίση περισσότερους πολίτες και στρατιώτες από την προηγούμενη.
«Παρά τους ολοένα αυξανόμενους μηχανισμούς ασφαλείας, παρά τη βοήθεια, παρά τα οπλικά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί, παρά τις ανώτερες τεχνολογίες, δεν υπάρχει στην πραγματικότητα μόνιμη ασφάλεια. Δεν μπορείς να ξέρεις ποιος θα επιτεθεί και πότε. Γιατί; Επειδή έχετε καταλάβει τη γη κάποιου άλλου και δεν έχετε λύσει αυτό το πρόβλημα.
Η προσωρινή αίσθηση της νίκης που επιτυγχάνεται νικώντας και συντρίβοντας έναν αντίπαλο, σου δίνει μακροπρόθεσμα μια αίσθηση ασφάλειας και ειρήνης. Υπάρχει ένα μεγάλο ψέμα εδώ, ένα μεγάλο ψέμα που λέγεται στον ισραηλινό λαό.
Θέλω να πω, από άποψη τακτικής, γίνονται τόσα εξαιρετικά βήματα, αλλά στρατηγικά ο δρόμος που ακολουθούν είναι ο δρόμος προς την άβυσσο».
Αυτή η κρίση είναι διαφορετική – Αποδείχθηκαν λάθος οι πολιτικές Ισραήλ
«Αυτή η κρίση είναι διαφορετική από τις προηγούμενες», είπε ο Χακάν Φιντάν, «επειδή το Ισραήλ ενεργεί κυρίως εκδικητικά. Επιδιώκει τα αντίποινα. Η σημερινή κρίση στην πραγματικότητα είναι μια κρίση που πολλοί κύκλοι την έβλεπαν να έρχεται, αλλά την κουκούλωναν. Οι επιθέσεις της Χαμάς που ξεκίνησαν στις 7 Οκτωβρίου απέδειξαν στην πραγματικότητα ότι οι πολιτικές του Ισραήλ στην περιοχή είναι λανθασμένες».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υπογράμμισε ότι το όραμα του Τούρκου προέδρου και η πολιτική που έχουν αναπτύξει είναι ουσιαστικά ο τερματισμός των συγκρούσεων, αποτρέποντας την ανθρώπινη τραγωδία, και σε επόμενο στάδιο, η προσπάθεια να ανοιχτεί ο δρόμος για την ειρήνη.
Αν και αντίθετοι με τις πολιτικές και τις πρακτικές του Ισραήλ και τις διώξεις του άμαχου πληθυσμού, ο Φιντάν δήλωσε πεπεισμένος ότι υπάρχει πεδίο μεσολάβησης.
«Οι επαφές με όλες τις παλαιστινιακές ομάδες, τις πολιτικές δομές και ομάδες στο Λίβανο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τους διάφορους πολιτικούς και δημόσιους φορείς στο Ισραήλ πρέπει να συνεχιστούν. Από αυτή την άποψη, δεν έχουμε πρόβλημα όσον αφορά τις επαφές.
Μια από τις μεγαλύτερες προτεραιότητες του προέδρου μας είναι ότι αν υπάρχει ένα βήμα που μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε τη σκληρότητα, το αίμα και τα δάκρυα παίζοντας το ρόλο του διαμεσολαβητή, θα το κάνουμε χωρίς κανένα δισταγμό».
Θα μπορούσε η Τουρκία να γίνει εγγυήτρια
Ο Χακάν Φιντάν αποσαφήνισε την πρόταση περί εγγυητριών χωρών, σημειώνοντας ότι οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να βάλουν το χέρι τους στη φωτιά μαζί με τους Παλαιστίνιους.
«Είναι ένα σύστημα εγγυήσεων, που θα εγγυάται την τήρηση της επιτευχθείσας συμφωνίας και θα τονίζει ότι οι χώρες και οι λαοί τους θα συμβάλουν επίσης σε αυτή τη συμφωνία. Ομοίως, πρέπει να υπάρξουν εγγυητές κι από την ισραηλινή πλευρά.
Σε περίπτωση που οι υπόλοιποι φίλοι μας στην περιοχή το κρίνουν σκόπιμο, νομίζω ότι μπορούμε να διαδραματίσουμε έναν ρόλο σε αυτό το ζήτημα. Φυσικά, είναι απαραίτητο να δούμε ποιος θα μεσολαβήσει από την ισραηλινή πλευρά και ποιοι θα είναι οι εγγυητές».
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας έκανε λόγο πάλι για ένα μεγάλο ψέμα που αναπαράγεται στη Δύση σχετικά με τα προβλήματα της Μέσης Ανατολής.
«Υπάρχει ένα μεγάλο ψέμα που εφαρμόζεται συστηματικά εδώ, και αυτό το ψέμα πρέπει τώρα να εκφραστεί ανοιχτά και η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναλάβει πραγματικά την ευθύνη για το ζήτημα αυτό και να καταστήσει δυνατή τη λύση των δύο κρατών. Διαφορετικά, αυτή η κρίση είναι μεγαλύτερη από την κρίση του 2014, μεγαλύτερη από του 2009 και η επόμενη κρίση θα είναι μεγαλύτερη από τη σημερινή.
Επειδή βλέπουμε ότι τρεις χώρες στην περιοχή, ιδίως η Αίγυπτος, η Ιορδανία και ο Λίβανος, κινδυνεύουν με αποσταθεροποίηση. Ως Τουρκία, εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην αποσταθεροποίηση αυτών των χωρών».
Το σενάριο είναι πολύ άσχημο
Ο Χακάν Φιντάν προέβλεψε άσχημες εξελίξεις, αν δεν υπάρξει σύντομα ειρήνη.
«Πραγματικά, (το σενάριο) είναι πολύ κακό. Γνωρίζουμε την εναλλακτική λύση, γνωρίζουμε τους δρώντες, γνωρίζουμε τις συμπεριφορές τους, γνωρίζουμε τις ικανότητές τους και γνωρίζουμε τι είδους κρίσεις θα προκύψουν άμεσα από την πυροδότηση. Η εναλλακτική λύση είναι πολύ κακή. Αν δεν πάμε στην ειρήνη, αν δεν προτιμήσουμε μια μόνιμη ειρήνη, μας περιμένει ένας μόνιμος πόλεμος και μια αστάθεια στην περιοχή. Πιστεύουμε λοιπόν ότι αυτό είναι ένα σενάριο που κανείς δεν θα προτιμούσε.
Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ομάδων, ιδίως από το Ιράν, άλλες ομάδες από το Ιράκ, πολιτοφυλακές στη Συρία και την Υεμένη, οι οποίες είναι έτοιμες να γίνουν πιθανά μέρη σε αυτό το γεγονός».
Σχετικά με τη σύνοδο κορυφής στο Κάιρο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ελπίδα στο τέλος της ημέρας, να προκύψει μία ατμόσφαιρα και μία βάση για διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε μια λύση δύο κρατών και η οποία θα αναγνωρίζει τα νόμιμα δικαιώματα των Παλαιστινίων.
«Υποστηρίζουμε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες και την πρόοδο», είπε.