«Κλείδωσε» στις Βρυξέλλες μετά από σκληρό αλισβερίσι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό. Οι «28» και ο Αχμέτ Νταβούτογλου έδωσαν το τελικό «πράσινο φως» στη συμφωνία -με ημερομηνία έναρξης ισχύος την 20ή Μαρτίου για τις επαναπροωθήσεις.
Την έγκριση της συμφωνίας από τους «28» ανακοίνωσε ο Φινλανδός πρωθυπουργός Γιούχα Σίπιλα λίγη ώρα αφότου είχαν έλθει οι πρώτες πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες ότι ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης αποδέχεται το τελευταίο κείμενο συμφωνίας με τον οποίο προσήλθε ο Ντόναλντ Τουσκ ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών καλώντας στην υιοθέτησή του.
Βάσει της συμφωνίας, η Άγκυρα θα πάρει πίσω όλους τους παράτυπους μετανάστες που φθάνουν στην Ελλάδα, περιλαμβανομένων των Σύρων προσφύγων, και ως αντάλλαγμα η ΕΕ θα δέχεται απευθείας από την Τουρκία Σύρους πρόσφυγες ταυτόχρονα με τη διάθεση περαιτέρω οικονομικής βοήθειας, επιτάχυνση κατάργησης της βίζας και προόδου στις διαπραγματεύσεις ένταξης.
Η τουρκική πλευρά ζητούσε κατά πληροφορίες ισχυρότερη γλώσσα για τα ενταξιακά κεφάλαια χωρίς επίσης να συμφωνεί στον νομικό ορισμό για την προστασία των προσφύγων που θέλει η ΕΕ. Η Αθήνα, επίσης κατά πληροφορίες, αντέδρασε σε αναφορά στο προσχέδιο κοινής δήλωσης ότι όσοι βρίσκονται στα νησιά πρέπει να μεταφερθούν στην ενδοχώρα πριν τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Τα 4 σημεία της συμφωνίας
1. Σε σχέση με τις ενστάσεις τις Κύπρου για το άνοιγμα των κεφαλαίων, υπάρχει συμβιβασμός που ικανοποιεί σύμφωνα με την ίδια πηγή τόσο την Κύπρο όσο και την Τουρκία, για το άνοιγμα του κεφαλαίου 33 (προϋπολογισμός) , το οποίο δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κύπρο, εντός της ολλανδικής προεδρίας
2. Σε σχέση με την ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου επανεισδοχής/επανεγκατάστασης "ένας προς έναν" μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προτείνεται να οριστεί η 20η Μαρτίου
3. Σε σχέση με τη νομιμότητα του εν λόγω σχεδίου, προτείνεται ότι θα είναι σε πλήρη συμφωνία με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται δηλαδή την αρχή της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου, ενώ στην τελική συμφωνία θα υπάρχει σαφής αναφορά στην αρχή μη επαναπροώθησης και στις μη συλλογικές επιστροφές
4. Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες, στην τελική συμφωνία προτείνεται να μην υπάρχουν νέα ποσά αλλά σαφής αναφορά σε συγκεκριμένα έργα που μπορούν να επωφεληθούν από τα ήδη υπάρχοντα 3 δισ. μέσα στην εβδομάδα για ταχύτερη εκταμίευση.
Το κοινό ανακοινωθέν των «28»
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη συνολική στρατηγική του για την αντιμετώπιση της κρίσης μετανάστευσης. Πολλά στοιχεία της κοινής ευρωπαϊκής μας απάντησης πραγματοποιούνται σήμερα και αποδίδουν αποτελέσματα. Οι εργασίες σχετικά με άλλα στοιχεία προωθούνται επιμελώς, ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατό. Προτεραιότητα θα εξακολουθήσει να δίδεται στην επανάκτηση του ελέγχου των εξωτερικών μας συνόρων.
2. Μετά τις αποφάσεις των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων της 7ης Μαρτίου, και στο πλαίσιο του Κοινού Σχεδίου Δράσης με την Τουρκία και την επέκτασή του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει έκκληση για:
Περισσότερη δουλειά πρέπει να γίνει στα hotspots. Μεγάλη πρόοδος έχει επιτευχθεί αναφορικά με την πλήρη λειτουργία και αύξηση της δυναμικότητας υποδοχής. Θα πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια αυτή, με την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ, ενώ θα πρέπει να υποστηριχθεί η Ελλάδα αναφορικά με τις δομές ασύλου.
Χρήση όλων των μέσων για την υποστήριξη της Ελλάδας στην επιστροφή των παράνομων μεταναστών στην Τουρκία στο πλαίσιο του ελληνικο-τουρκικού Πρωτοκόλλου για την επανεισδοχή αλλά και τη στήριξη της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας, από την 1η Ιουνίου 2016. Τα κράτη μέλη δηλώνουν την προθυμία τους να παράσχουν στην Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα τα απαραίτητα μέσα, συμπεριλαμβανομένων συνοριοφυλάκων, εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασύλου και διερμηνείς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να συντονίσει όλη την αναγκαία στήριξη για την Ελλάδα, για την πλήρη εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, καθώς και για την ανάπτυξη ενός επιχειρησιακού σχεδίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίσει και θα οργανώσει από κοινού με τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς τις απαραίτητες υποστηρικτικές δομές για την αποτελεσματική εφαρμογή των παραπάνω. Θα υποβάλλει τακτικά έκθεση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή τους.
Υποστήριξη έκτακτης βοήθειας στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση. Η ταχεία έγκριση του κανονισμού για τη στήριξη έκτακτης ανάγκης είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού που υπέβαλε η Κομισιόν θα πρέπει να εγκριθεί χωρίς καθυστέρηση. Τα κράτη μέλη καλούνται να κάνουν άμεσα πρόσθετες εισφορές στο πλαίσιο του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, καθώς και να παρέχουν διμερή ανθρωπιστική βοήθεια.
Επιτάχυνση της μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα, η οποία περιλαμβάνει τη διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων ασφαλείας. Ο αριθμός των αιτήσεων σήμερα είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των προσφορών, όπως φαίνεται στην έκθεση της Επιτροπής, της 16ης Μαρτίου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν άμεσα περισσότερες θέσεις για τους πρόσφυγες, σύμφωνα με τις υπάρχουσες δεσμεύσεις.
4. Η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί τα υψηλότερα πρότυπα, όταν πρόκειται για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, το σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης.
5. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει την υποστήριξή του προς την Ιορδανία και τον Λίβανο. Απευθύνει έκκληση για δεσμεύσεις που θα πραγματοποιηθούν αμέσως, για την ενίσχυση υποστήριξης των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής και των δύο χωρών.
6. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει έκκληση για την ενίσχυση της συνεργασίας με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
7. Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Φλεβάρη 2016, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να παρουσιάσει στη Σύνοδο του Ιουνίου μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία που στοχεύει στην ταχεία κινητοποίηση πρόσθετης χρηματοδότησης για την υποστήριξη βιώσιμης ανάπτυξης και ζωτικών σημασίας υποδομών και την κοινωνική συνοχή στις χώρες του Νότου και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
8. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι εξαιρετικά προσεκτικό, σχετικά με τις πιθανές νέες διαδρομές για τους παράνομους μετανάστες και ζητεί να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα. Στο πλαίσιο αυτό, η καταπολέμηση των απανταχού διακινητών με κάθε πρόσφορο μέσο παραμένει το «κλειδί». Η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει την κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης, μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης, για να αποκαταστήσει τη σταθερότητα, να καταπολεμήσει την τρομοκρατία και να διαχειριστεί την μετανάστευση στην κεντρική Μεσόγειο.
9. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματά του σχετικά με τα διάφορα στοιχεία της συνολικής στρατηγικής και είναι ικανοποιημένο με την πρόοδο στα ευρωπαϊκά σύνορα. Οι εργασίες θα πρέπει να συνεχιστούν για τη μελλοντική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, περιλαμβανομένου του κανονισμού του Δουβλίνου.