Την ίδια ώρα που ο όχλος των βίαιων υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ εισέβαλε στο Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον, μια θεωρία συνομωσίας άρχισε να εξαπλώνεται στους ακροδεξιούς ιστότοπους. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, ο όχλος ήταν στην πραγματικότητα μια ομάδα του αντιφασιστικού κινήματος (Antifa). Η είδηση φυσικά ήταν ψευδής και καταρρίφθηκε επανειλημμένως, κυρίως με τα λόγια και τις ενέργειες των προσωπικοτήτων που ηγήθηκαν της εισβολής.
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει επανειλημμένα αναπαράγει ψευδείς θεωρίες, μετατρέποντας τους αντιφασιστές διαδηλωτές σε κακοποιά στοιχεία, για να ευχαριστήσει τους υποστηρικτές του. Η συγκεκριμένη θεωρία διαδόθηκε στο διαδίκτυο, προβλήθηκε από τα υπερσυντηρητικά μέσα ενημέρωσης και ενισχύθηκε από ορισμένους Ρεπουμπλικάνους πολιτικούς.
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Zignal- η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης- 411.099 σχετικές αναφορές εμφανίστηκαν στο Διαδίκτυο μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες.
Πως ξεκίνησε
Καθώς το Κογκρέσο προσπαθούσε να πιστοποιήσει την εκλογική νίκη του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζο Μπάιντεν, μια διαδήλωση υπέρ του Τραμπ έξω από το Καπιτώλιο μετατρεπόταν σε εξέγερση. Στις 2.30 μ.μ. περίπου, (τοπική ώρα), οι διαδηλωτές εισέβαλλαν στο κτίριο.
Μια ώρα μετά, ο Λιν Γούντ, γνωστός ακροδεξιός συνωμοσιολόγος, έκανε μια ανάρτηση στο Parler, ένα κοινωνικό δίκτυο που προτιμούν κάποιοι από τους υποστηρικτές του Τραμπ. Ο Γούντ ισχυρίστηκε ότι ο όχλος ήταν υποστηρικτές της Αntifa. Ανάρτησε μια φωτογραφία που απεικόνιζε έναν άνδρα ο οποίος βρισκόταν στο Καπιτώλιο και μια άλλη από τον ιστότοπο phillyantifa.org στην οποία, όπως ισχυριζόταν ο Γούντ, ήταν το ίδιο άτομο. Η ανάρτηση είχε 5,6 εκατομμύρια προβολές και άρεσε σε πάνω από 56.000 χρήστες. Και κάπως έτσι φυτεύτηκε ο σπόρος.
Μια ώρα αργότερα, ο Γούντ ανάρτησε μια άλλη φωτογραφία με έναν υποστηρικτή του Τραμπ ο οποίος είχε εισβάλλει στην αίθουσα της Γερουσίας. Στην ανάρτηση φαινόταν και ένας φωτογράφος, πιθανώς ο Win McNamee του πρακτορείου Getty Images, ο οποίος βρισκόταν στο μπαλκόνι της αίθουσας. Ο Γούντ ισχυριζόταν ότι η παρουσία του φωτογράφου αποδείκνυε την παρουσία της αντιφασιστικής οργάνωσης. Και αυτή η ανάρτηση είχε αντίστοιχη απήχηση.
Στη συνέχεια, η φήμη εξαπλώθηκε γρήγορα και πέρα από το Parler, σε πιο γνωστές και δημοφιλείς κοινωνικές πλατφόρμες, όπως το Twitter. Στις 4:39 μ.μ. (τοπική ώρα), ο τηλευαγγελιστής του Τραμπ, Μαρκ Μπερνς, ανάρτησε μια φωτογραφία του Τζέικ Αντζέλι στο Twitter, γνωστού οπαδού του κινήματος QAnon και ο οποίος ήταν μέσα στο Καπιτώλιο. Ο Μπερνς ισχυριζόταν ότι ο Αντζέλι δεν ήταν υποστηρικτής του Τραμπ κι ότι αυτή ήταν μια επίθεση της Antifa.
Στη συνέχεια, ο γιος του Αμερικανού προέδρου, Έρικ Τραμπ, κοινοποίησε την ανάρτηση στους 4,5 εκατομμύρια οπαδούς του. Η φήμη διαδόθηκε και στο Facebook μέσα σε λίγες ώρες. Διάφορες ομάδες των οποίων τα μέλη θεωρούν ότι έχει γίνει εκλογική νοθεία, αναζητούσαν αποδείξεις ότι αυτοί που απεικονίζονταν στις φωτογραφίες ανήκαν στο αντιφασιστικό κίνημα. Το Facebook έχει αφαιρέσει έκτοτε μερικές από τις δημοσιεύσεις, αλλά πολλές παραμένουν.
Μέχρι τις 5:00 μ.μ. (τοπική ώρα) η φήμη έφτασε και στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς. Ο Ρεπουμπλικάνος Πολ Γκοσάρ (Αριζόνα), κοινοποίησε ένα βίντεο με άτομα που βρίσκονταν στο Καπιτώλιο και τα οποία φορούσαν επιγονατίδες και ισχυρίστηκε ότι παραπέμπουν στο αντιφασιστικό κίνημα. Ο λογαριασμός του στο Twitter έχει πλέον μπλοκαριστεί.
Στις 7:45 μ.μ., σε συνέντευξή της στο τηλεοπτικό κανάλι Fox, η Σάρα Πάλιν ισχυρίστηκε ότι ο όχλος καθοδηγείται στην πραγματικότητα από υποστηρικτές της Αntifa. Η παρουσιάστρια του Fox News, Λώρα Ίνγκραμ, συνέχισε να αναφέρεται στην θεωρία αυτή στην εκπομπή της, ενώ συντηρητικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι «Washington Times», δημοσίευσαν άρθρα που επιβεβαίωναν αυτή τη φήμη. Η εφημερίδα στο μεταξύ διόρθωσε την είδηση η οποία όμως είχε ήδη κοινοποιηθεί 87.800 φορές στο Twitter και 89.700 φορές στο Facebook, σύμφωνα με στοιχεία της Zignal.
Αφού έληξε η εισβολή και το Κογκρέσο επανήλθε στη συνεδρίασή του, ο Ρεπουμπλικάνος Ματτ Γκετς (Φλόριντα), σε ομιλία του, ισχυρίστηκε ότι μερικοί από τους ανθρώπους που παραβίασαν το Καπιτώλιο δεν ήταν υποστηρικτές του Τραμπ αλλά αντιφασίστες.
Το επόμενο πρωί, ο Ρεπουμπλικανός Μο Μπρουκς έγραψε στο Twitter ότι «η φασιστική ANTIFA ενορχήστρωσε την επίθεση στο Καπιτώλιο με έξυπνες τακτικές χειραγώγησης του όχλου». Η ανάρτηση κοινοποιήθηκε περισσότερες από 25.000 φορές μέσα σε λίγες ώρες.
Μια ματιά στο μέλλον
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είχε αμφιβολία ότι οι εισβολείς ήταν υποστηρικτές του αφού τους είχε ενθαρρύνει να πάνε στην Ουάσιγκτον για να εμποδίσουν την πιστοποίηση ενός εκλογικού αποτελέσματος, το οποίο σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, ήταν παράνομο.
Στην πραγματικότητα, η ταχεία διάδοση των ψευδών ειδήσεων και θεωριών σχετικά με αυτά που συνέβησαν στο Καπιτώλιο, μας προϊδεάζει για το τι μπορεί να ακολουθήσει μετά την αποχώρηση του Τραμπ.
Ακόμα και όταν είδαν τα γεγονότα με τα μάτια τους την Τετάρτη, το οικοσύστημα των υποστηρικτών του Τραμπ, των δεξιών μέσων μαζικής ενημέρωσης και ορισμένων πολιτικών, επέλεξε να πιστέψει κάτι που «ακούγεται» καλύτερα— είτε είναι ψέμα είτε όχι.
ΠΗΓΗ: Technologyreview