SOS εκπέμπουν οι επιστήμονες για τις δραματικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, επαναφέροντας το λιώσιμο των πάγων στην δημόσια σφαίρα και δη την κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει ο «Παγετώνας της Κρίσης».
Ο Παγετώνας Thwaites βρίσκεται στην Ανταρκτική και έχει λάβει αυτό το ιδιαίτερο όνομα, λόγω του όγκου του και του σημείου στο οποίο θα ανυψωθεί η στάθμη της θάλασσας παγκοσμίως, στην περίπτωση που δεν αντέξει από την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας και λιώσει.
Στο CNN μίλησαν οι επιστήμονες που ασχολήθηκαν με το θέμα και εκπόνησαν μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Natural Geoscience».
Στην έρευνά τους, χαρτογράφησαν την ιστορική υποχώρηση του παγετώνα, ελπίζοντας να μάθουν από το παρελθόν του τι πιθανότατα θα κάνει ο παγετώνας στο μέλλον. Ανακάλυψαν ότι κάποια στιγμή τους δύο τελευταίους αιώνες, η βάση του παγετώνα απομακρύνθηκε από τον βυθό και υποχώρησε με ρυθμό 1,3 μίλια (2,1 χιλιόμετρα) ετησίως. Αυτό είναι το διπλάσιο ποσοστό από αυτό που έχουν παρατηρήσει οι επιστήμονες την τελευταία δεκαετία περίπου.
Αυτή η ταχεία αποσύνθεση πιθανώς συνέβη «μόλις τα μέσα του 20ού αιώνα», δήλωσε σε δελτίο τύπου ο Alastair Graham, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και θαλάσσιος γεωφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα.
Υποδηλώνει ότι ο «Παγετώνας της Κρίσης» έχει τη δυνατότητα να υποβληθεί σε ταχεία υποχώρηση στο εγγύς μέλλον, μόλις υποχωρήσει πέρα από μια κορυφογραμμή του βυθού της θάλασσας που βοηθά να το κρατήσει υπό έλεγχο.
«Το Thwaites πραγματικά κρατιέται σήμερα από τα νύχια του και θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε μεγάλες αλλαγές σε μικρά χρονικά διαστήματα στο μέλλον — ακόμα και από το ένα έτος στο άλλο — μόλις ο παγετώνας υποχωρήσει πέρα από μια ρηχή κορυφογραμμή της βάσης του», είπε ο Robert O Larter, ένας θαλάσσιος γεωφυσικός και ένας από τους συν-συγγραφείς της μελέτης από το British Antarctic Survey.
Ο Παγετώνας Thwaites, που βρίσκεται στη Δυτική Ανταρκτική, είναι ένας από τους μεγαλύτερους στη Γη και μεγαλύτερος από την πολιτεία της Φλόριντα. Αλλά είναι μόνο ένα τμήμα του στρώματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής, που διατηρεί τέτοια ποσότητα πάγου, η οποία, εφόσον ρευστοποιηθεί, μπορεί να αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας μέχρι και 16 πόδια ή 487 εκατοστά.
Ο Παγετώνας της Κρίσης απασχολεί την επιστημονική κοινότητα, καθώς επιταχύνει η κλιματική κρίση, με το ενδιαφέρον να είναι στραμμένο εκεί για δεκαετίες. Ήδη από το 1973, οι ερευνητές είχαν αναρωτηθεί αν υπήρχε μεγάλος κίνδυνος κατάρρευσης για τον παγετώνα, ενώ μια δεκαετία περίπου αργότερα, βρήκαν πως τα θερμά ωκεάνια ρεύματα θα μπορούσαν να λιώσουν από το υπόστρωμά του τον παγετώνα, προκαλώντας την αποσταθεροποίησή του από τη «ρίζα» του.
Αυτό επειδή ο εν λόγω παγετώνας ερείδεται στο βυθό της θάλασσας και όχι σε ξηρή γη. Εξ αιτίας αυτού, η επιστημονική κοινότητα ξεκίνησε να καλεί τον παγετώνα Thwaites «το μαλακό υπογάστριο του στρώματος πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής».
Μέσα στον 21ο αιώνα, οι επιστήμονες ξεκινούν να δημοσιεύουν μια σειρά ανησυχητικών μελετών. Το 2001, εικόνα δορυφόρου έδειχνε την υποχώρηση της «γραμμής εδάφους» του παγετώνα κατά 1 χιλιόμετρο ανά έτος. Το 2020, οι επιστήμονες τεκμηρίωσαν με στοιχεία πως θερμά ύδατα όντως έρεαν στη βάση του παγετώνα, λιώνοντάς τον με φορά από κάτω προς τα πάνω.
Και το 2021, μια νέα μελέτη έδειξε πως ο ύφαλος πάγου του Thwaites, που διατηρεί σταθερό τον παγετώνα και δεν τον αφήνει να «περιπλανιέται» στα ωκεάνια ύδατα, θα μπορούσε να κατατεμαχιστεί σε πέντε χρόνια.
«Από τα δορυφορικά δεδομένα, βλέπουμε μεγάλες ρωγμές να απλώνονται στην επιφάνεια του υφάλου, αποδυναμώνοντας τη δομή του πάγου, κάτι που μοιάζει με ρωγμή στο παρ μπριζ», είχε τονίσει στο CNN ο Peter Davis, ένας ωκεανογράφος της British Antarctic Survey, το 2021.
Τα ευρήματα της Δευτέρας, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο Thwaites είναι ικανός να υποχωρεί με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι πιστεύαμε πρόσφατα, τεκμηριώθηκαν σε μια αποστολή 20 ωρών σε ακραίες συνθήκες που χαρτογράφησε μια υποβρύχια περιοχή στο μέγεθος του Χιούστον, σύμφωνα με δελτίο τύπου.
Η ερευνητική ομάδα ελπίζει να επιστρέψει σύντομα για να συλλέξει στοιχεία από το βυθό της θάλασσας, για να καθορίσουν πότε έγιναν οι προηγούμενες υποχωρήσεις.
Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να προβλέψουν μελλοντικές αλλαγές στον Παγετώνα της Κρίσης, με την άποψη πως οι αλλαγές ήταν αργές να διαψεύδεται από την έρευνα που πραγματοποίησε το British Antarctic Survey.
«Ένα μικρό λάκτισμα στον Παγετώνα Thwaites θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια μεγάλη απάντηση», είπε ο επικεφαλής της έρευνας, Alastair Graham, χαρακτηριστικά.