Κορυφώνεται το πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο μία ημέρα πριν ξεκινήσει η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για την προσφυγική κρίση και τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στις διαπραγματεύσεις ΕΕ – Τουρκίας, προκειμένου να δεχθεί η γειτονική χώρα -με τα ανάλογα ανταλλάγματα- να βάλει "φρένο" στις εκτός ελέγχου προσφυγικές ροές.
Η Άνγκελα Μέρκελ μίλησε στη γερμανική Βουλή και αναφέρθηκε στις δυσκολίες για μια συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, χρησιμοποιώντας θερμά λόγια για τη γείτονα. Αίσθηση προκάλεσε η αποστροφή της ότι η πρόταση για επανεγκατάσταση -σε αναλογία 1:1 με όσους δεχτεί πίσω- των Σύρων προσφύγων από την Τουρκία απευθείας στην Ευρώπη θα είναι εθελοντική και όχι με ποσοστώσεις για τα κράτη μέλη.
Σημείωσε ακόμη ότι ο ρόλος του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο πρέπει να ενισχυθεί και μάλιστα "σε όλα τα τουρκικά χωρικά ύδατα".
Στην ομιλία της η γερμανίδα καγκελάριος επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι η παρούσα κατάσταση σε Ελλάδα και Ευρώπη δεν μπορεί να είναι μόνιμη λύση. "Ωστόσο η μακροπρόθεσμη λύση είναι η αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης στην Ευρώπη και η Τουρκία είναι η πιο σημαντική χώρα – τράνζιτ".
Θερμά λόγια για την Τουρκία
Η κ. Μέρκελ εξήρε πάντως το ρόλο της Τουρκίας, επαινώντας την για το γεγονός ότι φιλοξενεί 2,7 εκατ. πρόσφυγες για χρόνια. "Τι σημαίνει για την ΕΕ, ένα μπλοκ 28 κρατών και 500 εκατ. κατοίκων όταν δε μπορούμε να μοιραστούμε το βάρος;".
Πρόσθεσε ακόμη ότι είναι "πλήρως δικαιολογημένη" η απαίτηση της Τουρκίας για περισσότερα χρήματα στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας απευθείας από την ΕΕ" και ότι μέχρι πρότινος αρνούνταν να πάρει πίσω πρόσφυγες, αλλά τώρα το προτείνει η ίδια.
Παραδέχτηκε πάντως ότι θέμα ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν είναι στην ημερήσια διάταξη και ότι η Τουρκία ζητά τρίμηνη επίσπευση της απελευθέρωσης της βίζας με αντάλλαγμα να δεχθεί πίσω όλους τους μετανάστες που φτάνουν στην ΕΕ. "Η Άγκυρα όμως πρέπει να εκπληρώσει όλες τις προϋποθέσεις γι' αυτό".
Αναφερόμενη στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, είπε ότι η συμφωνία δεν έχει επιτευχθεί ακόμη και υπάρχουν πολιτική και νομικά ζητήματα ανοιχτά. Όμως, πρόσθεσε, "για πρώτη φορά φαίνεται μια μόνιμη και διαρκής ευρωπαϊκή λύση στην προσφυγική κρίση. Είναι ένας μακρύς και δύσκολος ο δρόμος, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχει περισσότερη ελπίδα".
Επιστολή Τουσκ στους Ευρωπαίους ηγέτες
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έστειλε επιστολή στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπογραμμίζοντας ότι η σχεδιαζόμενη συμφωνία με την Τουρκία για να ανακοπεί η ροή των μεταναστών προς τα ελληνικά νησιά, θα είναι ένα «προσωρινό και έκτακτο μέτρο».
Το σημείωμα, το οποίο έχει στην κατοχή του το Reuters, καθορίζει τις αρχές για μια συμφωνία που ο Τουσκ ελπίζει ότι θα συναφθεί στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ την Πέμπτη και στη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ με τον Τούρκο πρωθυπουργό στις Βρυξέλλες την Παρασκευή.
Οπως επισημαίνεται, το σημείωμα επίσης τονίζει την ανάγκη οι αιτούντες άσυλο που φτάνουν στην Ελλάδα να επιστρέφουν στην Τουρκία μόνο αφού έχουν αξιολογηθεί οι αιτήσεις τους, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και ότι η Τουρκία θα τους προστατεύσει.
Οι αντιδράσεις 6 χωρών εκτροχιάζουν τη συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας
Το σχέδιο συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία που παρουσιάστηκε στους ευρωπαίους ηγέτες αποδείχθηκε αμφιλεγόμενο από την πρώτη στιγμή, γράφει το Politico και συμπληρώνει ότι οι αντιδράσεις στο ενδεχόμενο συμφωνίας εντείνονται αντί να εξομαλύνονται μία ημέρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.
Η λίστα των διαφωνιών είναι μεγάλη και η Τουρκία δεν βοηθάει με τις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της για να περιορίσει τις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα.
1. Αυστρία
Η Βιέννη είναι σκεπτική για τη συμφωνία, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όπου ο καγκελάριος Φάιμαν δέχεται μεγάλες πιέσεις από την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα του. Ο πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος που κερδίζει υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις έχει καταδικάσει οποιαδήποτε συζήτηση για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ, λέγοντας ότι δεν ταιριάζει στην ευρωπαϊκή κουλτούρα.
Η μεγάλη ανησυχία στην Αυστρία είναι ότι εάν καταργηθεί η βίζα τότε πολλοί Τούρκοι θα ταξιδέψουν στην Αυστρία.
2. Βουλγαρία
Η Βουλγαρία, όπως και η Ελλάδα είναι "χρεωμένη" με την προστασία των Ευρωπαϊκών συνόρων, αν και ήδη η Βουλγαρία έχει σφραγίσει τα σύνορά της με την Τουρκία, υπάρχει ανησυχία ότι εάν επιτευχθεί συμφωνία για να μην μεταφέρονται οι πρόσφυγες στα νησιά του Αιγαίου, τότε θα ανοίξει νέος δρόμος μέσα από τις ακτές της Βουλγαρίας.
3. Κύπρος
Η Κύπρος όπου το βόρειο τμήμα του νησιού παραμένει υπό τουρκική κατοχή είναι ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο στη συμφωνία, γράφει το politico. Οι σχέσεις με την Τουρκία είναι κακές καθώς η Τουρκία δεν αναγνωρίζει το κυπριακό κράτος και δεν επιτρέπει σε κυπριακά αεροπλάνα και πλοία να προσγειωθούν και να δέσουν σε τουρκικά αεροδρόμια και λιμάνια. Η Κύπρος χρησιμοποίησε το βέτο στην προσπάθεια να ανοίξουν τα πέντε κεφάλαια των ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Η Κύπρος δεν αναμένεται να άρει το βέτο για την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων όσο η Τουρκία επιμένει στη στάση της.
4. Γαλλία
Ο Ολάντ μετά την αύξηση των ποσοστών του ακροδεξιού κόμματος της Λεπέν, δεν έλαβε καμία δέσμευση για μετεγκατάσταση προσφύγων στη Γαλλία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός είπε ότι η Γαλλία δεν μπροεί να δεχθεί περισσότερους από 30.000. Η συμφωνία με την Τουρκία θα σημάνει μετεγκατάσταση περισσότερων προσφύγων στη Γαλλία. Επίσης η Γαλλία έχει επικρίνει δημόσια την Τουρκία για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και η ίδια η Γαλλία είναι αντικείμενο κριτικής από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα για τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στον καταυλισμό του Καλαί.
5. Ουγγαρία
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Όρμπαν, είναι ο πιο μεγάλος πολέμιος της μετεγκατάστασης προσφύγων στην ΕΕ. Θέλει να διοργανώσει δημοψήφισμα για να πάρει την έγκριση των Ούγγρων για το ένα θα δεχθεί η χώρα πρόσφυγες.
6. Ισπανία
Η Ισπανία ήταν το επίκεντρο υποδοχής μεταναστών από την Αφρική που σταμάτησε με τη συμφωνία που υπέγραψε με το Μαρόκο. Το 2013 η Ελ Παΐς αποκάλυψε ότι η Ισπανία απωθούσε στο Μαρόκο μετανάστες και πρόσφυγες. Ο Ισπανός πρωθυπουργός αρχικά στήριξε τη συμφωνία με την Τουρκία, αλλά άλλαξε θέση μετά την τοποθέτηση του επικεφαλής των σοσιαλιστών στη χώρα που είπε ότι η συμφωνία είναι άδικη και μη συμβατή με τις ευρωπαϊκές αξίες. Τη θέση υιοθέτησε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας που είπε ότι η Ισπανία θα υιοθετήσει συμφωνία μόνο εάν είναι σύμφωνη με τους διεθνείς κανόνες.