Τη θέση του σε ότι αφορά στο θέμα της Αγιάς Σοφιάς επανέλαβε το Στέιτ Ντιπάρμεντ, καθώς σε νέο μήνυμά του προς την Τουρκία τονίζει ότι «εξακολουθoύμε να θεωρούμε την Αγία Σοφία μνημείο ιδιαίτερης σημασίας και στηρίζουμε τη διατήρηση της με τρόπο που θα σέβεται την πολυθρησκευτική ιστορία της».
Σχολιάζοντας τις προκλητικές δηλώσεις και τα σχέδια του Τούρκου προέδρου περί μετατροπής της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί και απαντώντας σε ερωτήσεις Ελλήνων ανταποκριτών, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ουσιαστικά επιβεβαίωσε τη σταθερή του θέση για το ζήτημα.
«Η θέση μας δεν έχει αλλάξει. Εξακολουθούμε να θεωρούμε την Αγία Σοφία μνημείο ιδιαίτερης σημασίας και στηρίζουμε τη διατήρησή της με τρόπο που θα σέβεται την πολύθρησκευτική ιστορία της», δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε Έλληνες ανταποκριτές.
Υπενθυμίζεται ότι το μήνυμα που έστειλαν οι ΗΠΑ μέσω της ετήσιας έκθεσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στον Ερντογάν να σεβαστεί την ιστορία της Αγιά Σοφιάς προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από την τουρκική πλευρά.
«Δεν είναι διεθνές θέμα. Είναι θέμα εθνικής κυριαρχίας μας» απάντησε χθες ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου μιλώντας στο κανάλι NTV, ενώ χαρακτήρισε παράξενη την εμπλοκή των ΗΠΑ για τις οποίες είπε ότι κυριαρχεί ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και η εχθρότητα προς τους Μουσουλμάνους.
Η ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για τις θρησκευτικές ελευθερίες ανά τον κόσμο, καταγράφει προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές μειονότητες στην Τουρκία.
Μεταξύ των πιο σημαντικών θεμάτων που παρουσιάζονται είναι οι δυσκολίες στο άνοιγμα ή τη λειτουργία χώρων λατρείας και η επίλυση περιουσιακών διαφορών που σχετίζονται με τις κυβερνητικές απαλλοτριώσεις που έχουν γίνει σε εκκλησιαστικές εκτάσεις και ακίνητα.
Η Αγία Σοφία, επισημαίνεται στην έκθεση, είναι ένα σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών.
Τονίζεται ότι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ εκφράζουν δημόσια και ιδιωτικά σε Τούρκους αξιωματούχους την οπτική τους που θέλει την Αγία Σοφία να είναι μνημείο εξαιρετικής σημασίας, υποστηρίζοντας τη διατήρησή της κατά έναν τρόπο που θα σέβεται και θα είναι σύμφωνος με την πολυθρησκευτική της ιστορία.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, «ο υπουργός Εξωτερικών (Μάικ Πομπέο) και άλλοι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνέχισαν να παροτρύνουν τους κυβερνητικούς αξιωματούχους (της Τουρκίας) να ανοίξουν ξανά την ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και να επιτρέψουν σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες να εκπαιδεύουν τους κληρικούς τους στη χώρα».