Η μόδα έχει πολλούς κανόνες. Οι περισσότεροι από αυτούς, ωστόσο, είναι ξεπερασμένοι, όπως αν η ζώνη ταιριάζει με τα παπούτσια, αυθαίρετες, όπως τέρμα στα λευκά μετά την πρωτομαγιά, ή απλά λάθος, όπως ότι οι οριζόντιες ρίγες σας παχαίνουν.
Ωστόσο υπάρχει ένας κανόνας που ξεπερνά την παράδοση και φτάνει στη σφαίρα της νευροεπιστήμης: Τα μαύρα όντως μας κάνουν να φαινόμαστε λεπτότεροι και οφείλεται στο πώς το οπτικό μας σύστημα επεξεργάζεται το φως.
Δεν θα περιμένατε ότι ένα άρθρο για τη μόδα θα ξεκινήσει με έναν γερμανό επιστήμονα του 19ου αιώνα, ο οποίος είναι πιο γνωστός για την ανακάλυψη ορόσημων στη φυσική, αλλά αυτό δεν είναι ένα συνηθισμένο άρθρο για τη μόδα. Ο Hermann von Helmholtz είχε θεμελιώδεις συνεισφορές σε μια ευρεία ποικιλία θεμάτων και το «Εγχειρίδιο Φυσιολογικής Οπτικής» του 1867 δεν αποτελούσε εξαίρεση: ονομάστηκε «το θεμελιώδες έργο της οπτικής αντίληψης» και «το μεγαλύτερο βιβλίο που γράφτηκε ποτέ για την όραση». Μέσα σε εξηγήσεις για το πώς η φυσική, η φυσιολογία και η ψυχολογία παίζουν ρόλο σε αυτό που βλέπουμε, συμπεριλάμβανε πολλές οπτικές ψευδαισθήσεις που απεικονίζουν ακριβώς πώς όλα αυτά συμβαίνουν με τα μάτια μας.
Δείτε αυτό που ο Helmholtz αποκαλούσε την «ψευδαίσθηση ακτινοβολίας». Οι «οπές» σε κάθε τετράγωνο είναι πανομοιότυπες, αλλά η λευκή τρύπα φαίνεται μεγαλύτερη από τη μαύρη.
Αυτό είναι ακριβώς το φαινόμενο που μας κάνει να φαινόμαστε πιο αδύνατοι με μαύρα ρούχα.
Ο Helmholtz δεν ήταν ο πρώτος που παρατήρησε αυτήν την ψευδαίσθηση. Κατά τη δεκαετία του 1500, ο Γαλιλαίος παρατήρησε ότι μερικοί από τους πλανήτες φαίνονταν μεγαλύτεροι όταν τους έβλεπαν με γυμνό μάτι από ό, τι όταν τους παρατηρούσαν μέσα από ένα τηλεσκόπιο, με τη λευκή λάμψη να κάνει την Αφροδίτης να φαίνεται οκτώ έως δέκα φορές μεγαλύτερη από τον Δία στον νυχτερινό ουρανό. Ήξερε ότι κάτι παράξενο πρέπει να συμβαίνει με την όραση που προκαλεί αυτή την ψευδαίσθηση, αλλά δεν ήταν σίγουρος τι.
Ευτυχώς, οι επιστήμονες δεν σταμάτησαν ποτέ να αναρωτιούνται και το 2014 το κατάλαβαν.
Για τη μελέτη τους οι ερευνητές στο New York College of Optometry χρησιμοποίησαν ηλεκτρόδια για την καταγραφή των ηλεκτρικών σημάτων από τους νευρώνες στις οπτικές περιοχές των γατών, των πιθήκων και του ανθρώπινου εγκεφάλου. Οι συμμετέχοντες κοίταξαν φωτεινά σχήματα σε σκούρα φόντα και σκοτεινά σχήματα σε ανοιχτόχρωμο φόντο, όπως και στην ψευδαίσθηση της ακτινοβολίας παραπάνω, μαζί με φωτεινά ή σκοτεινά σχήματα σε γκρίζο φόντο. Οι αισθητήρες ηλεκτροδίων έδειξαν ότι όλοι οι οπτικοί νευρώνες δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο.
Το οπτικό σας σύστημα λειτουργεί μέσω δύο κύριων καναλιών: οι νευρώνες που είναι ευαίσθητοι σε φωτεινές εικόνες και οι νευρώνες που είναι ευαίσθητοι σε σκοτεινές. Όταν αναφερόταν στους «σκοτεινούς» νευρώνες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ανταποκρίνονταν προβλέψιμα σε σκοτεινά σχήματα με φωτεινό φόντο, αφού όσο μεγαλύτερη ήταν η αντίθεση μεταξύ των δύο, τόσο πιο δραστήριοι ήταν αυτοί οι νευρώνες. Αλλά οι «φωτεινοί» νευρώνες συμπεριφέρθηκαν παράξενα. Ακόμη και με την ίδια αντίθεση, τα φωτεινά αντικείμενα σε σκοτεινό υπόβαθρο προκάλεσαν μεγαλύτερη ανταπόκριση σε αυτούς τους νευρώνες.
Αυτό έχει νόημα, εξελικτικά. Στο σκοτάδι, θα θέλατε να είστε σε θέση να εκμεταλλευτείτε κάθε ίχνος φωτός και έτσι ένα οπτικό σύστημα που υπερβάλλει στα φωτεινά αντικείμενα σε σκοτεινό υπόβαθρο θα μπορούσε να είναι πρακτικό. Αυτό έχει επίπτωση στα χρώματα των ρούχων σας και την εμφάνιση των πλανητών, αφού η φωτεινότερη εμφάνιση της Αφροδίτης στον νυχτερινό ουρανό την κάνει να φαίνεται μεγαλύτερη από τον συγκριτικά σκοτεινότερο Δία.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα επιλέξετε ένα ρούχο, σκεφτείτε απλώς τη «νευρωνική μη γραμμικότητα του ανθρώπινου οπτικού συστήματος!» Αν θέλετε να φαίνεστε πιο αδύνατοι τότε πηγαίνετε σε πιο σκούρες αποχρώσεις και μείνετε μακριά από λευκά και παστέλ.
Κρατήστε εκείνους τους οπτικούς νευρώνες που δουλεύουν… ρολόι