Ναι, η αποτέφρωση είναι επιλογή και αίτημα πολλών χρόνων από πολλούς. Η ίδρυση και η λειτουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου στην χώρα μας αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός, μια μεγάλη αλλαγή στα ταφικά έθιμα της Ελλάδας.
- του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Ύστερα από αναβολές δεκαετιών, προσχήματα και προφάσεις, στεγάζεται σε έναν ιδιαίτερης αισθητικής χώρο, μόλις 75 χιλιόμετρα από την Αθήνα, στην Ριτσώνα Ευβοίας. Μέχρι σήμερα χιλιάδες οικογένειες μετέφεραν στη Βουλγαρία και σε άλλες χώρες τους οικείους τους, των οποίων η τελευταία επιθυμία ήταν η αποτέφρωση.
Ο κ. Αντώνης Αλακιώτης, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης και μέλος του ΔΣ του Αποτεφρωτηρίου Ριτσώνας, είναι ο άνθρωπος που έχει παλέψει όσο κανείς για την δημιουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου στη χώρα μας.
«Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που μεταβάλλονται σε μια κοινωνία είναι τα ταφικά έθιμα. Το γεγονός ότι στη Ελλάδα το πρώτο αποτεφρωτήριο άνοιξε 120 χρόνια μετά από το πρώτο αποτεφρωτήριο που άνοιξε στην Ευρώπη, ήμασταν η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν διέθετε αποτεφρωτήριο, σηματοδοτεί την έναρξη διαχείρισης των νεκρών που δεν ήταν ξένος στις παραδόσεις των Ελλήνων. Φυσικά και δεν ξεκίνησε η ιστορία μας το 1821. Τα ταφικά έθιμα πριν από δύο χιλιάδες χρόνια περιλάμβαναν την αποτέφρωση. Σηματοδοτεί μια δυνατότητα να μην γίνονται πια μετανάστες όσοι επιθυμούσαν να αποτεφρωθούν. Ούτε οι ίδιοι ούτε και οι δικοί τους άνθρωποι. Μέχρι τώρα ήταν κάτι που απαιτούσε να πάνε στην Βουλγαρία. Μια διαδικασία που έπρεπε να σε βάλει στην διαδικασία ενός ταξιδιού, αλλά και αρκετών εξόδων».
Μια πτυχή του θέματος που δεν είναι και τόσο γνωστή
«Υπάρχουν πάρα πολλά πολεοδομικά προβλήματα σε όλα τα κοιμητήρια των δήμων. Σχεδόν κανένα κοιμητήριο δεν είναι νομοθετικά πολεοδομικά και χωροθετικά τακτοποιημένο. Έχουμε κοιμητήρια που στην πολεοδομία η χρήση γης τους δεν είναι για αυτόν τον λόγο. Τα παραδείγματα άπειρα. Το κοιμητήριο του Ζωγράφου. Αν θα πάτε στην πολεοδομία, είναι αγνώστου ιδιοκτήτη, διεκδικούνται 105 στρέμματα από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τα υπόλοιπα από το Πανεπιστήμιο. Το 90% των κοιμητηρίων είναι τέτοιες περιπτώσεις».
Πως ο ίδιος ασχολήθηκε με το θέμα της αποτέφρωσης
«Είχα την τύχη και είχα έναν πολύ αγαπημένο φίλο που ήθελε να αποτεφρωθεί. Μου εξέφρασε αυτή την επιθυμία του το 1986, και μου ζήτησε όταν θα πέθαινε να αναλάμβανα αυτή την διαδικασία. Εγώ δεν ήξερα τίποτα για την διαδικασία. Ήμουν χονδρέμπορος σχολικών. Και του είπα βεβαίως. Όταν, όμως, μου εξήγησε την διαδικασία, ότι έπρεπε να τον πάμε στο εξωτερικό τον ρώτησα γιατί δεν το κάνουμε εδώ. Και μου εξήγησε ότι δεν είχαμε. Κάποια στιγμή, λοιπόν, σκέφτηκα να κινήσω την διαδικασία. Ήταν η κυβέρνηση Σημίτη, μια μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, εγώ είχα πάρει μέρος στα γεγονότα του Πολυτεχνείο και είχα αρκετούς φίλους πολιτικούς, βουλευτές, υπουργούς. Θεώρησα ότι θα ήταν κάτι πολύ εύκολο. Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε και κόπος για να φτάσουμε στο σήμερα, στην λειτουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου και τις πρώτες αποτεφρώσεις».
Ο χώρος του πρώτου αποτεφρωτηρίου είναι ένας χώρος ιδιαίτερης αισθητικής.
«Είχαμε την επιλογή για κάτι πρόχειρο, μια προκάτ κατασκευή όπως είναι στην Βουλγαρία ή την επιλογή κάτι καλού ή κάτι ακόμη καλύτερου. Εμείς επιλέξαμε κάτι ιδιαιτέρως καλό και ως σεβασμό στο νεκρό αλλά και στους δικούς του ανθρώπους. Ήδη από τις πρώτες κιόλας αποτεφρώσεις οι οικογένειες νιώθουν ότι έχουν τιμήσει τον άνθρωπό τους με τον καλύτερο τρόπο. Κι εμείς τιμήσαμε τον άνθρωπο που επέλεξε αυτή την διαδικασία».
Πως νιώθει ο ίδιος σήμερα, μετά από τόσα χρόνια προσπάθειας; «Νιώθω μια προσωπική δικαίωση και νιώθω τον εαυτό μου τυχερό γιατί η μοίρα και η εξέλιξη με έβαλαν να παίξω αυτόν τον ρόλο».