Κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου, η αμερικανική κυβέρνηση είχε κυκλοφορήσει σειρά τηλεοπτικών σποτ με τα οποία έδινε στα παιδιά μάλλον αστείες οδηγίες για την κάλυψη σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
Δείτε στο βίντεο τι εννοούμε
Τα χρόνια έχουν περάσει, ο Ψυχρός Πόλεμος μπήκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, αλλά η πυρηνική απειλή παραμένει.
Το 2014, ο διακεκριμένος επιστήμονας ειδικός σε θέματα ατμόσφαιρας Μάικλ Ντιλον τόνιζε πως σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης κανείς δεν πρέπει να κρυφτεί στο σπίτι, αλλά να αναζητήσει καλύτερο καταφύγιο.
Η μελέτη του επικεντρώθηκε στο να καθορίσει την καλύτερη δυνατή προστασία ενός ατόμου σε περίπτωση μέτριας ισχύος πυρηνικής επίθεσης, όπως των βομβών που έπεσαν σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι, τις οποίες οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα είναι ισοδύναμες με την ισχύ μιας βόμβας που θα μπορούσε να βρεθεί στα χέρια τρομοκρατών.
Αν μια τέτοια βόμβα εκραγεί προκαλεί πρώτα μια γιγαντιαία ραδιενεργή φωτιζόμενη βολή, ακολουθούμενη από μία λάμψη που μπορεί να τυφλώσει και να προκαλέσει εγκαύματα στο δέρμα και αμέσως μετά μια έκρηξη υπερθερμαινόμενου αέρα που μπορεί να συντρίψει τα κτίρια και να στείλει παντού σύννεφα θραυσμάτων.
Η ανάλυση ασχολείται κυρίως με τα επακόλουθα, δηλαδή το θανατηφόρο ραδιενεργό νέφος. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το αποφύγετε;
Οι οδηγίες γενικά συνιστούν να καταφύγετε στην πλησιέστερη προστατευμένη δομή που μπορείτε να βρείτε, όπως ένα υπόγειο, ένα γκαράζ ή μια σήραγγα, η οποία μπορεί να μειώσει τις δόσεις ακτινοβολίας. Αλλά τι κάνετε εάν στο σπίτι σας δεν έχετε υπόγειο; Ο αμερικανός επιστήμονας έχει μια απάντηση: Εάν το σπίτι σας δεν είναι πολύ προστατευμένο και ξέρετε ότι μπορείτε να φτάσετε σε ένα καταφύγιο σε πέντε λεπτά, τρέξτε στο καταφύγιο. Εάν το πλησιέστερο καταφύγιο απέχει 15 λεπτά, μείνετε μέσα στο σπίτι για μισή ώρα, το μέγιστο, και στη συνέχεια τρέξτε στο καταφύγιο.
Αυτό συμβαίνει επειδή μετρήθηκε και συγκρίθηκε η δόση ακτινοβολίας στην οποία μπορείτε να εκτεθείτε σε ένα ακατάλληλο καταφύγιο και εκείνη που θα πάρετε όταν είστε έξω τρέχοντας προς ένα καλύτερο καταφύγιο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του καθηγητή αξίζει ένα πεντάλεπτο τρέξιμο σε ένα κοντινό καταφύγιο. Αλλά αν είναι πιο μακριά, η αναμονή αποδίδει, καθώς η ένταση της ακτινοβολίας στο περιβάλλον μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Ο ερευνητής εκτιμά ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές θα μπορούσαν να σώσουν από 10.000 έως 100.000 ζωές.
Δεν συμφωνούν βέβαια όλοι με αυτή την οδηγία. Οι επικριτές λένε ότι το να συστήσεις σε όλους να φύγουν μπορεί να αναγκάσει πάρα πολλούς ανθρώπους να βγουν έξω στους δρόμους, όπου θα εγκλωβιστούν και θα εκτεθούν στην ακτινοβολία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό, τι σχεδίαζαν. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση συστήνει στους ανθρώπους να αναζητήσουν καταφύγιο στις 12 ώρες μετά την έκρηξη. Ακόμη και αν δεν έχουμε ένα πλήθος ανθρώπων να τρέχει αναζητώντας ασφάλεια, ένα άτομο δεν μπορεί να προβλέψει πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να φτάσει σε ένα καταφύγιο μετά από μια έκρηξη με βάση πόσο χρόνο απαιτούσε σε μια κανονική ημέρα, όταν για παράδειγμα θα υπάρχουν σίγουρα συντρίμμια που θα εμποδίζουν το δρόμο του.
Οι μελέτες αυτές βοηθούν τις κυβερνητικές υπηρεσίες να δημιουργήσουν καλύτερες οδηγίες και σχέδια εκκένωσης. Γνωρίζοντας ότι υπάρχει μεγάλη σημασία στη διαφορά μεταξύ της ποσότητας ακτινοβολίας που παίρνετε σε ένα φτωχό καταφύγιο και πόσο θα φτάνατε τρέχοντας σε ένα καλύτερο οι σωστές αποφάσεις θα μπορούσαν πράγματι να σώσουν ζωές.