Του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Ο Θωμάς Σιταράς έχει έναν μοναδικό τρόπο να ξεφυλλίζει εφημερίδες και να αποδελτιώνει δημοσιεύματα. Μας έχει παρουσιάσει σε προηγούμενα βιβλία του πολλά για τις συνήθειες των Αθηναίων. Παράδειγμα το βιβλίο του «Πόθοι και πάθη στην Παλιά Αθήνα 1834-1938». Ένα βιβλίο όπως λέει ο ίδιος για μπερμπάντηδες αναγνώστες και απελευθερωμένες αναγνώστριες. Αυστηρά! Έχει γράψει, όμως, κι ένα βιβλίο άκρως επίκαιρο. Το «Καλό βόλι. Οι κάλπες και τα τερτίπια μιας άλλης εποχής (1864-1940) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.
Στις σελίδες του βιβλίου θα ανακαλύψουμε το κλίμα και την προεκλογική ατμόσφαιρα του κοινοβουλευτικό μας βίου. Βεβαίως υπάρχουν και κάποιες σταθερές αξίες. Παράδειγμα τα καφενεία. Σημείο συνάντησης, ανταλλαγής απόψεων, καβγάδων πολλές φορές. Ο Σιταράς μας μεταφέρει στο θρυλικό καφενείο του Ζαχαράτου στο Σύνταγμα : «Το λένε καφενείον. Η πελατεία του τού δίδει δικαίωμα άλλου χαρακτηρισμού διακαιοτέρου. Ο τίτλος της Ακαδημίας Πολιτικών Επιστημών θα ήταν ο μόνος που θα εταίριαζε στου Ζαχαράτου. Γιατί δεν πηγαίνει εκεί ο οποιοσδήποτε. Η πελατεία έινε ωρισμένη. Ούτε κάθεται κανείς οπουδήποτε. Οι θέσεις είνε ωρισμένες. Ο στρατηγός θα κάτση εκεί, ο κ. τέως υπουργός θα κάτση παρά πέρα, ο κ. καθηγητής θα πιάση την γωνίτσα του, ο ναύαρχος, ο συγγραφεύς, ο νομάρχης, ο τμηματάρχης… έχουν τα τραπεζάκια τους όπως σε ένα σώμα που λειτουργεί κανονικά. Είπαν του Ζαχαράτου ακόμη γερουσία! Όχι δα! Τι ήταν η γερουσία; Ένα σώμα νομοθετικόν που ημπορεί να ιδρυθή και να καταργηθή κατά τις περιστάσεις… Του Ζαχαράτου όμως αποτελεί σώμα ιδιόρρυθμον, καθαρώς ελληνικόν που πηγάζει από τα βάθη της πολιτικολογικής ιδιοσυγκρασίας του Ελληνος όπως πηγάζει ο καφές από το μπρίκι (Δημήτρης Ψαθάς, Αθηναϊκά Νέα 1936).
Ένας ψηφοφόρος στο σατιρικό κείμενο του Τίμου Μωραϊτίνη στο Έθνος του 1935, διαμαρτύρεται στρίβοντας το μουστάκι του. Ο λόγος; Γιατί στις εκλογές κλείνουν τα καταστήματα και δεν πουλάνε αλκοόλ. «Γιατί κλείσανε τα μαγαζιά, μπορείς να μου πης; Εκλογή θα πη χαρά. Αν δεν γλεντήσει ο κοσμάκης στις εκλογές πότε θα γλεντήση; Μα πώς να γλεντήση ο κοσμάκης με στεγνό λαρύγγι;»
Δημοτικές εκλογές 1934. Ο απερχόμενος Δήμαρχος Σπύρος Μερκούρη, παππούς της Μελίνας προσπαθεί να πείσει τις γυναίκες να τον ξαναψηφίσουν. «Για τα παιδιά σας, κυρίες μου, τη χαρά της ζωής σας, έκαμα τους κήπους και τα πάρκα, εις τα οποία τα μικρά σας, αντί να τρέχουν εις τους δρόμους ή να χλωμιάζουν μέσα στο σπίτι, ημπορούν να πηγαίνουν να παίζουν και να αναπνέουν καθαρό αέρα. Δια τα παιδιά σας πάλιν, παρ΄όλας τας αντιδράσεις έκαμα μέσα στην πόλι, κυρίες μου, τα θαλάσσια παιδικά λουτρά, εις τα οποία το καλοκαίρι τα μικρά παίρνουν το μπάνιο τους και χαίρονται τη δροσιά του νερού…».
Τώρα για το πώς προέκυψε η φράση «καλό βόλι;» Στα χρόνια της επανάστασης του 1821, επειδή τα όπλα ήταν εμπροσθογεμή δεν είχε κάποιος την πολυτέλεια να αστοχήσει, γιατί τότε ο αντίπαλος θα αποκτούσε ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Για αυτό και υπήρχε μια ευχή «καλό βόλι». Μετά το 1860, όταν άρχισαν να ψηφίζουν με μικρά μολυβάκια σαν σκάγια τα οποία τα ρίχνανε σε τενεκεδένιες κάλπες, λέγανε «καλό βόλι». ‘Όπως, δηλαδή, παλιά έπρεπε να πετύχεις τον εχθρό με την πρώτη προσπάθεια, έτσι και τώρα η ευχή ήταν να πετύχεις τον ικανό δήμαρχο, ή κυβερνήτη.
Ο Θωμάς Σιταράς γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα από γονείς Κωνσταντινοπολίτες. Αριστούχος απόφοιτος της Λεοντείου Σχολής, σπούδασε ως υπότροφος του Βαυαρικού Υπουργείου Παιδείας, Οικονομικά και Δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Μεταπτυχιακές σπουδές στο μάρκετινγκ στο ίδιο πανεπιστήμιο. Εργάστηκε στην Γερμανία, στην εταιρεία Ηλεκτρονικών Υπολογιστών «Honeywell». Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα απασχολήθηκε ως Διευθυντής Μάρκετινγκ στον όμιλο «Πετζετάκις» και σε άλλες μικρότερες επιχειρήσεις.
«Καλό βόλι – Οι κάλπες και τα τερτίπια μιας άλλης εποχής (1864-1940)» Εκδόσεις Μίνωας.