Ένα ακόμη καλοκαίρι σε λίγο θα γεμίσει τις σελίδες της ζωής μας που του αντιστοιχούσαν. Θα αφήσει, όμως, για ακόμη μια φορά πίσω πληγές ανοιχτές από τις πυρκαγιές. Μαζί και τα αναπάντητα ερωτήματα που κάθε χρόνο διατυπώνονται. Γιατί η Ελλάδα για παράδειγμα δεν αγοράζει έναν μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών πυρόσβεσης. Πόσα χρειαζόμαστε σε αυτήν την μάχη. Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα αλλά και σε πολλά ακόμη ζητήσαμε να μας δώσει ο έμπειρος αεροναυπηγός και επί 30 χρόνια διευθυντής του περιοδικού «Πτήση και Διάστημα», Φαίδων Καραϊωσηφίδης.
Του Δημήτρη Γιαγτζόγλου
Πρώτα από όλα μας ξεκαθαρίζει τον ρόλο των εναέριων μέσων πυρόσβεσης σε μια πυρκαγιά. «Κάθε φορά όταν έχουμε μια μεγάλη πυρκαγιά κάνουμε πάντα την ίδια κουβέντα. Τι μπορούν να κάνουν και αν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την πυρκαγιά τα εναέρια μέσα. Σε μια κατάσταση που έχει ξεφύγει, για παράδειγμα σαν την μεγάλη πυρκαγιά στην Εύβοια, τα εναέρια μέσα είναι αν όχι άχρηστα, μπορούν να έχουν περιορισμένη, ελάχιστη συμβολή»
Σίγουρα έχουμε μεγάλη εμπειρία στα μέσα αυτά. «Η χώρα μας έχει μακροχρόνια σχέση με αυτά τα μέσα. Ήταν η δεύτερη χώρα μετά την Γαλλία η οποία αγόρασε Καναντέρ. Κι έχουμε μακρά εμπειρία από την χρήση τους. Αλλά το εναέριο μέσον, όποιο κι αν είναι αυτό είναι ένα μέσον καταστολής και πρέπει να γίνει όσο πιο νωρίς γίνεται η διαδικασία συμμετοχής τους στην πυρόσβεση. Ο έντονος καπνός δεν επιτρέπει στα εναέρια μέσα να κάνουν ρίψεις ακριβείας. Τι κάνουν από μεγάλο ύψος και το νερό όταν φτάσει στο έδαφος, αν φτάσει γιατί λόγω της μεγάλης θερμοκρασίας μπορεί να εξατμιστεί, κάτι που είναι αναποτελεσματικό».
Άλλες δυσκολίες, όπως μας εξηγεί ο κ. Καραϊωσηφίδης. «Μια μεγάλη πυρκαγιά δημιουργεί και για τα αεροπλάνα αλλά και για τα ελικόπτερα ιδιαιτέρως δύσκολες συνθήκες. Αναταράξεις, ανοδικά και καθοδικά ρεύματα εξαιρετικά επικίνδυνα. Όταν αυτές οι συνθήκες ξεφύγουν από κάθε όριο τότε τα εναέρια μέσα μπορεί και πρέπει να αποχωρήσουν. Και τότε όλοι αναρωτιούνται και παραπονιούνται γιατί ενώ η πυρκαγιά είναι σε εξέλιξη δεν πετάνε αεροπλάνα και ελικόπτερα».
Τα εναέρια μέσα τα χρησιμοποιούν πολλές χώρες; «Πολλές χώρες δεν είχαν καν την ανάγκη για πυρόσβεση γιατί μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν ήταν σε τέτοιες συνθήκες. Η κλιματική αλλαγή αρχίζει να δημιουργεί τέτοιες συνθήκες. Για παράδειγμα πέρσι είχαμε μεγάλες πυρκαγιές στην Σουηδία. Ποτέ δεν είχε τέτοια προβλήματα».
Ποια είναι η άποψή του για το θέμα της παλαιότητας των Καναντέρ. «Σίγουρα αυτά που διαθέτουμε δεν είναι και ότι πιο σύγχρονο. Έχουμε κάποια πιο παλιά και κάποιο λίγο πιο καινούργια. Είχαμε ξεκινήσει την ανανέωσή τους αλλά ήρθε η κρίση. Αυτή την στιγμή έχουμε αεροπλάνο του 1971. Το πρόβλημα είναι ότι κάποιοι από τους κινητήρες τους είναι σχεδιασμένοι από το ΄30. Μπορούν να αντέξουν για πάντα. Είναι, όμως, αποδοτικοί; Σε κάποιο βαθμό ναι. Το χειρότερο είναι ότι επειδή λιγοστεύουν τα αεροπλάνα με αυτούς τους κινητήρες, οι εταιρείες που ασχολούνται με αυτούς κλείνουν η μία μετά την άλλη. Αυτό έγινε και με την Καναντέρ. Και μάλιστα το 2015 η Καναντέρ επειδή δεν είχε παραγγελίες τερμάτισε την παραγωγή. Πούλησε και τα δικαιώματα σε μία άλλη εταιρεία η οποία ελπίζει να ξαναμαζέψει καμιά 25αριά παραγγελίες να ξαναβγάλει το αεροπλάνο».
Τι γίνεται, όμως, με τον αριθμό τους. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει 30 – 40 εναέρια μέσα. Ένας στόλος που θα περιμένει την μάρα που θα έχουμε μια μεγάλη πυρκαγιά. Δεν έχει πια καμία σημασία τι θα κάνει μόνη της η Ελλάδα, ή η Ισπανία, ή η Ιταλία. Αυτό που πρέπει να γίνει και είμαστε πολύ κοντά, είναι ότι στην Ευρώπη πρέπει να υπάρχει ένας στόλος και θα διαχειρίζεται την όποια κρίση από ένα κεντρικό σημείο. Θα καλύπτει και την αγορά και την συντήρηση. Το μεγάλο κόστος δεν είναι η αγορά αλλά η χρήση. Είμαστε πολύ κοντά σε κάτι τέτοιο. Ο ευρωπαϊκός βορράς που διαχειρίζεται τα χρήματα μέχρι τώρα δεν είχε ενδιαφερθεί για τα προβλήματα των πυρκαγιών στον νότο. Τώρα το πρόβλημα χτυπάει και την πόρτα τους. Απλώς ότι γίνει πρέπει αν γίνει γρήγορα. Μια παραγγελία σήμερα, σημαίνει στην ουσία ότι τα αεροπλάνα θα είναι διαθέσιμα σε πέντε χρόνια».