Η ιστορία της Ευρώπης είναι γεμάτη με αποκεφαλισμούς και μακάβριες φήμες για κεφάλια που έκαναν μορφασμούς, κοκκίνισαν ή ακόμα και προσπάθησαν να μιλήσουν, λίγο αφότου είχαν χωριστεί από το σώμα τους.
Είναι όλα αυτά απλά τρομακτική μυθοπλασία; Πόσο μπορεί να επιβιώσει ένα κομμένο κεφάλι;
Όπως θα περίμενε κανείς, οι ιστορίες των σωμάτων που επιβιώνουν μετά τον αποκεφαλισμό είναι αρκετά φρικιαστικές. Στην Αγγλία, τόσο ο βασιλιάς Κάρολος ο Α’ όσο και η Άννα Μπολέυν προσπάθησαν να μιλήσουν αφού έπεσε το σπαθί του εκτελεστή τους. «Με συγχωρείτε, δεν το έκανα επίτηδες» ήταν τα τελευταία λόγια της Μαρίας Αντουανέτας όταν πάτησε κατά λάθος το πόδι του δήμιου της, ανεβαίνοντας στην γκιλοτίνα.
Δεν ήταν όλοι τόσο ευγενικοί με τους εκτελεστές τους. Όταν η λεπίδα αποκεφάλισε την Σαρλότ Κορντέ για τη δολοφονία του Ζαν Πωλ Μαρά, ο δήμιος πήρε το κομμένο κεφάλι και το χαστούκισε. Οι μάρτυρες ορκίστηκαν ότι είδαν το πρόσωπό της να γίνεται κόκκινο από θυμό.
Ένας Γερμανός ερευνητής, ο οποίος μίλησε εναντίον της χρήσης της γκιλοτίνας, ισχυρίστηκε ακόμη ότι είδε να κουνιούνται τα χείλη κομμένων κεφαλιών.
Είναι πραγματικά δυνατές αυτές οι ιστορίες; Για να το μάθετε, πρέπει πρώτα να μάθετε κάτι για τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Ο εγκέφαλος είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό όργανο στο σώμα σας. Ελέγχει όλα τα άλλα όργανα και τα συστήματα και είναι υπεύθυνος για τις σκέψεις και τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις και τις κινήσεις σας. Ο εγκέφαλος χρειάζεται οξυγόνο για να κάνει όσα κάνει και καταναλώνει περίπου το 20% του οξυγόνου που χρησιμοποιείται από το σώμα.
Η ροή του οξυγόνου στον εγκέφαλο διακόπτεται τη στιγμή που τα αιμοφόρα αγγεία του λαιμού έχουν αποκοπεί. Η ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης και η ταχεία απώλεια τόσο του αίματος όσο και του οξυγόνου, θα έστελναν γρήγορα τον εγκέφαλο σε κώμα, με το θάνατο να ακολουθεί σύντομα.
Ωστόσο μπορεί να χρειαστούν μερικά δευτερόλεπτα για να μπορέσει ο εγκέφαλος να εισέλθει σε αυτή την κατάσταση. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ορισμένα σώματα ζώων και συγκεκριμένα πουλερικών και πτηνών, εξακολουθούν να λειτουργούν φαινομενικά κανονικά μετά από αποκεφαλισμό.
Το ρεκόρ έχει ένας κόκορας που επέζησε ακέφαλος 18 ολόκληρους μήνες! Ο Μάικ, όπως ονομάστηκε, επέζησε επειδή ο αγρότης που τον χτύπησε με το τσεκούρι αστόχησε και δεν πέτυχε τον εγκεφαλικό μίσχο, το ένα αυτί και την καρωτίδα. Το κοτόπουλο είχε χάσει την όραση, το ράμφος του κι ένα μέρος του εγκεφάλου του, όχι όμως αυτό που επηρέαζε τις ζωτικές του λειτουργίες.
Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, ο εγκέφαλος στα κοτόπουλα είναι συγκεντρωμένος στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Το χτύπημα μπορεί να το αποκεφάλισε, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφαλικού στελέχους του είχε μείνει στο σώμα του. Ήταν αυτό που ήλεγχε τις βασικές λειτουργίες, όπως η αναπνοή και ο καρδιακός ρυθμός. Το απίστευτο βέβαια είναι ότι σε όλα αυτά είχε προστεθεί μια ακόμα ζωτικής σημασίας σύμπτωση. Ένας θρόμβος είχε εμποδίσει την ακατάσχετη αιμορραγία…
Είναι δυνατόν ένα ανθρώπινο κεφάλι να επιβιώσει όσο του κοτόπουλου; Μετρήστε τέσσερα δευτερόλεπτα και εξετάστε πόσα μπορείτε να αντιληφθείτε για το περιβάλλον σας. Σίγουρα φαίνεται ότι είναι αρκετός χρόνος για να δοθεί βάση στις ιστορικές φήμες ή σε μια πιο σύγχρονη ιστορία στην οποία ένας βετεράνος του στρατού, το 1989, περιέγραψε ένα αυτοκινητικό δυστύχημα στο οποίο το κεφάλι του φίλου του εξέφρασε τον… τρόμο όταν συνειδητοποίησε ότι είχε χωριστεί από το σώμα του!
Θεωρείται πιθανό ένα ασώματο κεφάλι να έχει αίσθηση σε αυτά τα τελευταία δευτερόλεπτα. Πιθανότερο όμως είναι οι όποιες αντιδράσεις να προέρχονται από τις τελευταίες εντολές του εγκεφάλου. Πολλές από τις βασικές λειτουργίες του σώματος γίνονται δυνατές με τη μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων από τον εγκέφαλο. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί για έως και 30 λεπτά αφού σταματήσει η καρδιά. Ο εγκέφαλος στέλνει ένα τελικό ηλεκτρικό κύμα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει τη συστολή ή τη συστροφή των μυών που εξακολουθούν να είναι συνδεδεμένοι, σε αυτή την περίπτωση, εκείνοι κάτω από το πρόσωπο.
Αυτό που είναι ασαφές είναι πόσο καιρό ο εγκέφαλος παραμένει έχοντας συνείδηση αφού έχει διαχωριστεί από το σώμα. Όπως αναφέρθηκε, η γρήγορη απώλεια αίματος πιθανότατα τον στέλνει σε κώμα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Ωστόσο οι επιζώντες από εμπειρίες κοντά στο θάνατο είναι σε θέση να θυμούνται τι συνέβαινε γύρω τους μετά την διακοπή λειτουργίας της καρδιάς τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος παραμένει εν γνώσει παρά την έλλειψη κλινικής συνείδησης του σώματος.
Κανείς δεν γνωρίζει ακόμη αν τα κεφάλια των ανθρώπων συνεχίζουν να σκέπτονται και να αισθάνονται αφού έχουν αποκοπεί και σίγουρα κανείς δεν θέλει να το μάθει!