Η απάντηση στο γιατί δεν υπάρχουν ζώα με τρία πόδια μπορεί να βρίσκεται στον πυρήνα της εξέλιξης των ειδών.
Ο Τρέισι Τόμσον, πτυχιούχος φοιτητής στο τμήμα γεωλογικών και φυσικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια, ασχολήθηκε με το φαινόμενο απουσίας τρίποδων όντων.
Πήρε την ιδέα μετά από μεταπτυχιακό στην εξέλιξη με τον παλαιοντολόγο Τζεερά Βερμεγί, ο οποίος προκάλεσε τους σπουδαστές να βρουν έναν απαγορευμένο φαινότυπο: ένα ζώο ή ένα φυτό που δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει.
Ο Τόμσον επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλά ζώα που στέκονται σε τρία άκρα για να ξεκουραστούν. Οι σουρικάτες στέκονται σε όρθια στάση και στηρίζονται στην ουρά τους και τα πίσω πόδια.
Οι δρυοκολάπτες χρησιμοποιούν τα φτερά της ουράς για να στηριχθούν σε έναν κορμό δέντρου.
Η στάση σε τρία άκρα δεν απαιτεί ενέργεια για να είναι σταθερή. Αντίθετα, για παράδειγμα, η όρθια στάση σε δύο πόδια, απαιτεί κάποια μυϊκή εργασία καθώς και σχετικά μεγάλα πόδια.
Η κίνηση σε τρία άκρα είναι λιγότερο συχνή. Τα έντομα, τα οποία έχουν έξι πόδια, έχουν έναν τρόπο μετακίνησης όπου τα πόδια τους κινούνται σε ομάδες τριών: δύο πόδια από τη μια πλευρά και ένα από την αντίθετη πλευρά βρίσκονται στο έδαφος, με τα αντίθετα πόδια να κινούνται ανά πάσα στιγμή. Αυτό ονομάζεται εναλλασσόμενο τρίποδο.
Πολλά ζώα που κατοικούν στα δέντρα χρησιμοποιούν τις ουρές τους για επιπλέον στήριξη αν και μπορούν να κινούνται και με τα τέσσερα άκρα τους. Οι παπαγάλοι είναι αρκετά «τρίποδοι», χρησιμοποιώντας το ισχυρό εύκαμπτο ράμφος τους ως πρόσθετη λαβή για ελιγμούς σε κλαδιά δέντρων.
Τα μεγάλα πίσω πόδια δυσκολεύουν τα καγκουρό να «περπατούν» όπως και άλλα θηλαστικά. Αντ ‘αυτού, χρησιμοποιούν την δυνατή ουρά τους και τα εμπρός άκρα για να σπρώξουν τα πίσω πόδια από το έδαφος προς τα εμπρός.
Δεδομένου ότι η κίνηση σε τρία σημεία στήριξης φαίνεται να λειτουργεί για ορισμένα όντα, γιατί δεν υπάρχουν ζώα με τρία πόδια;
Αυτό μπορεί να μας πάει πολύ, πολύ πίσω, λέει ο Τόμσον.
«Σχεδόν όλα τα ζώα είναι διμερή» εξηγεί. Ο κώδικας για την ύπαρξη δύο όψεων σε όλα φαίνεται να έχει ενσωματωθεί στο DNA μας, πολύ νωρίς στην εξέλιξη της ζωής.
Με την ενσωματωμένη… μεροληψία μας για δύο χέρια και δύο πόδια, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουμε πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει πραγματικά ένα ζώο με τρία πόδια, αν και αυτό δεν έχει εμποδίσει τους συγγραφείς της επιστημονικής φαντασίας από το να τα φανταστούν. Ίσως να υπάρχουν κάπου έξω από τη Γη, στον Εγκέλαδο, τον Κένταυρο ή τον Άρη…
Αυτό το είδος πειραματικής σκέψης είναι χρήσιμο για την ανάπτυξη των ιδεών μας για την εξέλιξη, σημειώνει ο Τόμσον και εξηγεί γιατί: Αν προσπαθούμε να κατανοήσουμε την εξέλιξη ως διαδικασία, πρέπει να καταλάβουμε τι μπορεί και δεν μπορεί να κάνει…