Tο μείζον ζήτημα της διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων – μνημείων της χώρας και της παραχώρησής τους για τη διοργάνωση εκδηλώσεων επανήλθε σαρωτικά χθες, με αφορμή την ογκώδη και ομολογουμένως ακαλαίσθητη λυόμενη κατασκευή που στηνόταν έξω από το Καλλιμάρμαρο, για τη φιλοξενία συνεδρίου της Coca – Cola, «καταπίνοντας» στην κυριολεξία το ιστορικό Στάδιο.
Με αφορμή πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Δημοκρατία», το οποίο έκανε λόγο για «κατασκευή – έκτρωμα», η υπουργός Πολιτισμού πραγματοποίησε χθες το πρωί, αυτοψία στον χώρο, διαπίστωσε πως υπάρχει σαφής παραβίαση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, δηλαδή του Ν. 4858/2021 «Περί προστασίας των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και αποφάσισε την άμεση διακοπή των εργασιών και την επανεξέταση της αίτησης παραχώρησης από το αρμόδιο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Λίγες ώρες αργότερα η Coca Cola 3Ε θα ανακοινώσει την ακύρωση της εκδήλωσης, υποστηρίζοντας, ωστόσο, ότι «κατά τη διάρκεια των εργασιών ακολουθήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες, τηρώντας απόλυτα τα αρχιτεκτονικά σχέδια και τις μελέτες, όπως είχαν υποβληθεί και εγκριθεί».
Το αίτημα για την παραχώρηση του Παναθηναϊκού Σταδίου και του εξωτερικού χώρου του, από τις 25 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου 2025, κατατέθηκε από την διοργανώτρια εταιρία της εκδήλωσης στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, που είναι υπεύθυνη για την διαχείρισή του, στις 21 Οκτωβρίου 2024 και εγκρίθηκε λίγες μόλις ημέρες αργότερα, στις 29 του ίδιου μήνα. Προέβλεπε την καταβολή, εντός 24 ωρών του ποσού των 50.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ, ως προκαταβολή (μη επιστρεπτέα σε περίπτωση ακύρωσης/αναβολής της εκδήλωσης) και 400.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ ως αποζημίωση για την παραχώρηση του Σταδίου. Στο σχετικό έγγραφο επισημαίνεται πως η προσκόμιση έγκρισης της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την σύνταξη του συμφωνητικού.
Η έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του υπουργείου Πολιτισμού δόθηκε, μετά από θετική γνωμοδότηση του αρμόδιου για τα μεταγενέστερα του 1830 μνημεία Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, στις 21 Μαρτίου του 2025. Αφορούσε τη χορήγηση άδειας προσωρινής παραχώρησης χρήσης της πλατείας έμπροσθεν του Παναθηναϊκού Σταδίου στις 02/4/2025, με εγκατάσταση και αποξήλωση των πρόχειρων κατασκευών κατά το χρονικό διάστημα 20/03/2025-08/04/2025, στο πλαίσιο πραγματοποίησης της ετήσιας εκδήλωσης Leadership Conference 2025 της εταιρείας Coca-Cola Hellenic Bottling Company και του Παναθηναϊκού Σταδίου στις 02-04-2025, στο πλαίσιο φωταγώγησής του κατά τη διάρκεια της ανωτέρω αναφερόμενης εκδήλωσης, με τοποθέτηση και αποξήλωση φωτιστικών στο τερέν του Σταδίου και εξωτερικά -περιμετρικά αυτού- για τον φωτισμό του άλσους, κατά το χρονικό διάστημα 31/03-03-04/2025).
Τα τέλη υπέρ του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ), σύμφωνα, με την σχετική ΚΥΑ, ορίστηκαν σε 26.040 ευρώ με τον όρο το ποσό να καταβληθεί τουλάχιστον δύο ημέρες πριν την έναρξη της εκδήλωσης και με προϋπόθεση την εξόφλησή του για την έναρξη των εργασιών.. Στη σχετική απόφαση αναφέρεται επίσης πως τα καταβληθέντα τέλη δεν επιστρέφονται παρά μόνον σε περίπτωση ακύρωσης για λόγους ανωτέρας βίας.
Τα προβλήματα της κατασκευής
Μπορεί λοιπόν να δόθηκε η άδεια χρήσης από τους δύο αρμόδιους φορείς, όπως έχει δοθεί κατά το παρελθόν για πλήθος εκδηλώσεων, συνοδευόταν, ωστόσο, από 17 συγκεκριμένους και απαράβατους όρους, οι οποίοι προβλέπουν μεταξύ άλλων, πως οι κατασκευές πρέπει να είναι ελαφρές και αναστρέψιμες, να μην προκαλούν άμεση ή έμμεση βλάβη στο μνημείο, να μην πακτωθούν στο υφιστάμενο δάπεδο, να μην τοποθετούνται σε επαφή ή να στηρίζονται επί του μνημείου και να μην παρεμποδίζουν τη διέλευση των επισκεπτών.
Η εν λόγω κατασκευή, όμως, εξαιτίας του πλάτους της που ήταν ίσο με την πρόσοψη του Παναθηναϊκού Σταδίου και του ύψους στο οποίο είχε τοποθετηθεί, κάλυπτε ολοκληρωτικά την εικόνα του μνημείου ενώ η μία πλευρά της ήταν τοποθετημένη μόλις λίγα εκατοστά από την κεντρική είσοδό του, παρεμποδίζοντας πλήρως τη χρήση της.
Έτσι, οι εκατοντάδες επισκέπτες που περνούσαν τις τελευταίες ημέρες από το Παναθηναϊκό Στάδιο, το οποίο αποτελεί βασικό μνημείο όλων των τουριστικών διαδρομών και των ξεναγήσεων στην Αθήνα, αντί να αντικρίζουν το εντυπωσιακό ιστορικό Στάδιο όπου το 1896 διεξήχθησαν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, έρχονταν αντιμέτωποι με μια μεγάλων διαστάσεων, υπερυψωμένη και στηριγμένη σε μεταλλική βάση κατασκευή, στεγασμένη με πλαστικά πάνελ που παρέπεμπε σε…θερμοκήπιο.
Το σκεπτικό πίσω από τη δημιουργία της κατασκευής αυτής ήταν οι 500 περίπου εκλεκτοί προσκεκλημένοι του συνεδρίου που θα κατέφθαναν απ’ όλο τον κόσμο να έχουν άμεση και ανεμπόδιστη θέα προς το εντυπωσιακό Καλλιμάρμαρο. Τα μνημεία της χώρας, όμως, ανήκουν σε όλους, δεν νοείται να καλύπτονται, να μονοπωλούνται και να χρησιμοποιούνται ως ντεκόρ.