Με κομμένη την ανάσα όλος ο κόσμος παρακολουθεί τις εξελίξεις στον τάφο της Αμφίπολης, έπειτα κι από την αποκάλυψη του πανέμορφου ψηφιδωτού. Εκεί εστιάζεται πλέον όλη η προσοχή καθώς μέχρι το τέλος της εβδομάδας αναμένεται να γίνει μια πρώτη αποκατάσταση του κατεστραμμένου σημείου αλλά και η αποκάλυψη και του υπολοίπου ψηφιδωτού που είναι θαμμένο με χώματα.
Τα σενάρια για το τι απεικονίζεται δίνουν και παίρνουν με πολλούς να πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει και τρίτο πρόσωπο και άλλους να λένε ότι ο γενειοφόρος είναι ο νεκρός που πάει στον Αδη βγάζοντας πολεμική ιαχή. Ισώς να πρόκειται για κάποιον επιφανή Μακεδόνα που γύρισε από τον πόλεμο με δόξα, τιμή και πλούτη. Είναι νικητής και στεφανωμένος και επιστρέφει για να ταφεί στη γη της Μακεδονίας. Δεν αποκλείεται να είναι και κάποιος μέλος της βασιλικής οικογένειας των Τημενιδών.
Η ίδια η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ, κυρία Λίνα Μενδώνη, διατύπωσε την άποψη ότι το ψηφιδωτό συνιστά ένδειξη σύνδεσης με τον οίκο των Τημενιδών, δηλαδή με τον Μέγα Αλέξανδρο και την ευρύτερη οικογένειά του. Αυτή η θεωρία ίσως προσφέρει το κλειδί για την αποκωδικοποίηση της εικόνας του μωσαϊκού, ανεξαρτήτως εάν ο οδηγός του άρματος είναι ο Πλούτων που έχει αρπάξει την Περσεφόνη, ένας άλλος θεός, ημίθεος, μυθολογικός ήρωας κλπ, ή ένας θνητός που, όμως, απεικονίζεται σαν θεός.
Πολλοί, ωστόσο, βλέπουν στο λευκό άλογο τον Βουκεφάλα, το πανέμορφο άλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κι αυτό γιατί τα μάτια του ζώου εμφανίζονται διαφορετικά. Και, όντως, σύμφωνα με κάποιες πηγές, ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Βουκεφάλα ήταν η διχρωμία ίριδας στους οφθαλμούς του. «Μια ακόμη σημαντική καινοτομία που παρατηρείται στα ψηφιδωτά της Πέλλας είναι ότι οι ψηφοθέτες πειραματίζονται με διάφορα τεχνητώς κομμένα υλικά, με σκοπό να περιορίσουν την ασυνέχεια του φυσικού υλικού (το βότσαλο αναγκαστικά αφήνει χάσμα στους αρμούς) και να αποδώσουν καλύτερα τα περιγράμματα και τις λεπτομέρειες. Πρέπει να δω το ψηφιδωτό της Αμφίπολης από κοντά, για να μπορώ να είμαι βέβαιη αν και εκεί υπάρχει, έστω σε μικρή κλίμακα, αυτό το στοιχείο (μου μένει π.χ. απορία για το γαλάζιο μάτι του ενός αλόγου», αναφέρει η κ. Γιώτα Ασημακοπούλου – Ατζακά, ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. (Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών) με ερευνητικό έργο στην τέχνη του αρχαίου ψηφιδωτού, στο TheTOC.gr. Κάτι τέτοιο θα άλλαζε τα δεδομένα αν και προς το παρόν είναι παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε τέτοια ερμηνεία.
Ο Γεράσιμος Γερολυμάτος, που έχει κάνει εκπληκτιά σκίτσα αναφέρεται στα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας
Από την πρώτη στιγμή, όπως λέει, περίμενε ότι οι διαστάσεις του τύμβου θα έδιναν ένα σπουδαίο μνημείο. «Δεν περιμένω βέβαια να βρούμε τον Μ. Αλέξανδρο. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και τίποτα να μην βρούμε μέσα, το μνημείο δεν χάνει τίποτα από την λάμψη και την αρχαιολογική και ιστορική του αξία. Παρόλ’ αυτά θα ήταν καλό να λάβουμε κάποιες απαντήσεις για καθαρά ιστορικούς λόγους. Κρίνοντας πάντως από τα σύμβολα και φυσικά από τον Λέοντα, αποκλείω να βρίσκεται γυναίκα μέσα στον τάφο και απορώ πως κάποιοι επιμένουν σε αυτό το σενάριο», συμπληρώνει ο ζωγράφος.
Το επόμενο βήμα για τον Γεράσιμο Γερολυμάτο θα είναι να προσθέσει και χρώμα στα ήδη υπάρχοντα σχέδιά του. «Θα προσθέσω ένα μέρος του ψηφιδωτού που φαίνεται όσο επιτρέπει το άνοιγμα των βάθρων. Ήδη ξεκινάω να το κάνω έγχρωμο και θα δημιουργήσω δύο διαφορετικές εκδοχές. Η πρώτη θα έχει τα χρώματα που έχει δώσει το υπουργείο και ξέρουμε με βεβαιότητα ότι είναι αυτά. Χρώματα, τα οποία είναι πολύ λίγα και θα καλύπτουν μόνο ένα μέρος της επιφάνειας του μνημείου. Στο δεύτερο σχέδιο θα προσθέσω και άλλα χρώματα που δεν έχει δώσει το υπουργείο, γνωρίζοντας και από άλλους μακεδονικούς τάφους αρκετά στοιχεία. Αυτή θα είναι μία πιθανή αναπαράσταση των χρωμάτων. Στην πραγματικότητα θα κάνω μία απόπειρα να αποδώσω και το κομμάτι που λείπει, στο χαρτί».
«Έχω στείλει αίτημα στην κυρία Περιστέρη, που λέω ποιος είμαι και τι κάνω, χωρίς οικονομικό κίνητρο και καθαρά από μεράκι. Ήθελα να έχω μία καθοδήγηση ως προς τα χρώματα των συμβόλων και να προχωρήσω σε έγχρωμο σχέδιο. Ο χρωματισμός του είναι που με ενδιαφέρει. Τα χρώματα έχουν μεγάλη σημασία για την αλήθεια του αποτελέσματος. Θέλω να μην είναι μία ιδέα του Γερολυμάτου, αλλά μία πραγματική αναπαράσταση του χώρου», σημειώνει μεταξύ άλλων.
«Να σας επισημάνω ότι κατά την προσωπική μου εκτίμηση πάντα, το υπόλοιπο του αλόγου βρίσκεται στο κομμάτι του ψηφιδωτού, το οποίο έχει καταστραφεί. Συγκεκριμένα το στήθος και τα πόδια του. Αν υπάρχει η Περσεφόνη ή αν είναι ο Πλούτωνας θα πρέπει να βρίσκονται στο κομμάτι που είναι καλυμμένο από χώμα. Αν σκεφτούμε όμως ότι απομένει ένα τμήμα που παραμένει καλυμμένο με 1,5 μέτρο περιθώριο, δεν μένει πολύς χώρος για να υπάρχει δεύτερη μορφή πίσω από τον γενειοφόρο, χωρίς να δεσμεύομαι γι’ αυτό. Αν υπάρχει πάντως ανθρώπινη μορφή, εκτός του ότι θα είναι μία έκπληξη για μένα, θα πρέπει απο τεχνικής απόψεως να λείπει η μπορντούρα και η μορφή να είναι αρκετά συμπιεσμένη. Η κίνηση του γενειοφόρου όμως δεν μου δείχνει ότι υπάρχει κάτι άλλο, αλλα ας μην προτρέχουμε», εξηγεί ο κύριος Γερολυμάτος.
Σχολιάζοντας την καλλιτεχνική αξία του ψηφιδωτού αναφέρει ότι πρόκειται για ένα αρκετά συνηθισμένο στοιχείο σε τάφους της εποχής. «Πρόκειται για σημαντικό έργο τέχνης, την οποία είχαν αναπτύξει εκείνη την εποχή σε μεγάλο βαθμό. Έίναι μία εξαιρετική σύνθεση με κίτρινες αποχρώσεις που δένουν με το γκρι – μπλε φόντο που διακρίνεται στο πίσω μέρος».
Εξετάζοντας την κίνηση των παραστάσεων που απεικονίζονται στο ψηφιδωτό σημειώνει πως «η κίνηση του άρματος δεν είναι σε πλάγια θέση, παρουσιάζει μία προοπτική ανάλογη με το άρμα που βρίσκεται στην τοιχογραφία της Βεργίνας. Αντιθέτως είναι λίγο λοξά γυρισμένο προς τον θεατή. Δείχνει την ικανότητα του ψηφιδογράφου, ο οποίος έχει δώσει κίνηση στην συγκεκριμένη παράσταση».
Η κριτική…
Ο ίδιος έχει ακούσει μέχρι στιγμής αρκετά σχόλια, τα περισσότερα θετικά, αλλά και επικρίσεις γύρω από τη δουλειά του. «Βλέποντας τα σχόλια στο διαδίκτυο, οι περισσότεροι μου δίνουν συγχαρητήρια γιατί βοήθησα με τα σχέδιά μου να καταλάβουν τι γίνεται. Άλλοι, λίγοι μεν, ξεκινούν ασκώντας κριτική και ρωτώντας ‘ποιος είναι αυτός;'»
Καταλήγει τέλος, λέγοντας ότι το σχέδιό του είναι ξεκάθαρο και καλοφτιαχμένο. «Δεν έχει γίνει στο πόδι. Πριν το δημοσιεύσω μίλησα με τρεις αρχιτέκτονες και μία πολιτική μηχανικό και συζητήσαμε επί του σχεδίου αρκετά θέματα όταν βρήκα μία απόκλιση 5 εκατοστών σε σύγκριση με τις πραγματικές διαστάσεις».
Στόχος του είναι όπως τονίζει να δώσει μία πραγματική διάσταση του πώς μπορεί να είναι ο τάφος της Αμφίπολης, κάτι που αναμένεται να συμβεί με μεγαλύτερη λεπτομέρεια στα έγχρωμα σχέδιά του που πρόκειται να δημοσιοποιήσει σε δύο εβδομάδες από τώρα.
Πηγή: News.gr