Συνταγματικός κρίθηκε ο εκκλησιασμός και η πρωινή προσευχή των μαθητών των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων, σύμφωνα με απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ αντισυνταγματικά και αντίθετα στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) κρίθηκε η δυνατότητα απαλλαγής από τον εκκλησιασμό μαθητών νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων για λόγους θρησκευτικής συνείδησης καθώς δεν προβλέπεται νομοθετικά.
Η υπόθεση έφτασε στο ΣτΕ μετά από αίτηση που κατέθεσαν γονείς με την οποία ζητούσαν την ακύρωση του Προεδρικού Διατάγματος 79/2017 που αφορά την «οργάνωση και λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων», κατά το μέρος εκείνο με το οποίο προβλέπεται η τέλεση κοινής προσευχής μαθητών και εκπαιδευτικών των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων, καθώς επίσης και κατά το σκέλος εκείνο με το οποίο προβλέπεται η δυνατότητα εκκλησιασμού των μαθητών στο πλαίσιο συγκεκριμένων εορτών.
Κατόπιν αυτού, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (πρόεδρος ο Αθανάσιος Ράντος και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Παρασκευή Μπραίμη) με την υπ΄ αρθμ. 942/2020 απόφασή της, έκρινε και σε συνέχεια παλαιοτέρων αποφάσεων της, ότι «η προσευχή και ο εκκλησιασμός στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνιστούν, όπως και η διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών, αναγκαία μέσα, με τα οποία υπηρετείται ο συνταγματικός σκοπός της αναπτύξεως της θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων κατ’ άρθρο 16 παράγραφος 2 του Συντάγματος.
Και σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας ότι «ως εκ τούτου, απευθύνονται αποκλειστικά στους μαθητές που ασπάζονται το Ορθόδοξο Χριστιανικό δόγμα και όχι στους ετερόδοξους, αλλόθρησκους ή άθεους μαθητές».
Οι τελευταίοι –συνεχίζει το ΣτΕ- «που απολαμβάνουν το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του Συντάγματος, έχουν ευθέως βάσει της συνταγματικής αυτής διατάξεως δικαίωμα απαλλαγής από την προσευχή και τον εκκλησιασμό, χωρίς καμία δυσμενή συνέπεια, εφ’ όσον οι γονείς τους υποβάλουν δήλωση ότι δεν επιθυμούν, για λόγους θρησκευτικής συνείδησης, να συμμετέχουν τα τέκνα τους στην προσευχή και τον εκκλησιασμό» (υπήρξε μειοψηφία ως προς το θέμα αυτό, χωρίς όμως περαιτέρω διευκρινίσεις από την ανακοίνωση του ΣτΕ).
Παράλληλα, σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας, «κατά παράβαση των ίδιων διατάξεων, προβλέπεται η δυνατότητα απαλλαγής από την πρωινή προσευχή μόνο των μαθητών άλλου δόγματος και όχι και άλλων μαθητών (άλλου θρησκεύματος, άθεων, αγνωστικιστών) που έχουν λόγους θρησκευτικής συνείδησης για απαλλαγή».