ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο Μ. Αλέξανδρος και ο Φίλιππος βαδίζουν στον Άδη! Ανατρεπτική ερμηνεία του ψηφιδωτού στην Αμφίπολη

psifidoto

 

Παγκόσμιο θαυμασμό προκαλούν τα νέα ευρήματα στο εκπληκτικό μνημείο της Αμφίπολης με το δάπεδο του τάφου να αφήνει τους πάντες άφωνους με την εκπληκτική ομορφιά και τεχνοτροπία του. Ταυτόχρονα όμως πυροδοτεί την αγωνία για την αποκάλυψη της ταυτότητας του ενοίκου του μεγαλοπρεπή τάφου που δεν μπορεί παρά να είναι ένα πρόσωπο που έγραψε την δική του μοναδική ιστορία την εποχή που έζησε στην ευρύτερη περιοχή.

Καθώς η αρχαιολογική σκαπάνη φτάνει ώρα με την ώρα πιο κοντά στην επίλυση του γρίφου, ένα εναλλακτικό σενάριο για το ποιος αναπαύετε στο ταφικό μνημείο, σύμφωνα και με την ερμηνεία του ψηφιδωτού, βλέπει το φως της δημοσιότητας και προκαλεί συναγερμό στην επιστημονική κοινότητα. Το συγκεκριμένο σενάριο θέλει   η μορφή που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί στο ψηφιδωτό να είναι ο Μ. Αλέξανδρος που οδηγεί τον Φίλιππο στον Άδη μαζί με τον Ερμή.

Το πρώτο και κύριο είναι ότι η Αμφίπολη με το ψηφιδωτό δίνει μια απάντηση στην χρονολόγηση, αφού η τεχνοτροπία και τα υλικά του ψηφιδωτού με το άρμα, με τα δύο άσπρα άλογα, παραπέμπουν ευθέως στους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας.

Με τον τρόπο αυτό μπαίνει ένα τέλος σε όλα τα σενάρια που τον ήθελαν ρωμαϊκό ή τουλάχιστον τάφου του 3ου αιώνα. Ξεκαθαρίζει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι το ταφικό μνημείο είναι του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα. Αυτό περιορίζει κατ’ ευθείαν και την συζήτηση για τον πιθανό ή τους πιθανούς ενοίκους του ταφικού μνημείου. Ωστόσο υπάρχουν και καινοτόμα στοιχεία όπως ότι για πρώτη φορά βρίσκεται σε μακεδονικό τάφο, τέτοιου μεγέθους ψηφιδωτό… στο πάτωμα, ενώ επίσης για πρώτη φορά εμφανίζεται ένα τόσο περίτεχνο κομψοτέχνημα.

Η ψηφιδωτή παράσταση έχει συνολικά 15 τ.μ. επιφάνεια και στο κέντρο έχει υποστεί μια ζημιά ενδεχομένως από την πτώση των μαρμάρινων πλακών που υπήρχαν στην οροφή και για τις οποίες ακόμη δεν γνωρίζουμε τίποτα. Αυτό που έχει αποκαλυφθεί δεν είναι το σύνολο της παράστασης καθώς όπως φαίνεται στην φωτογραφία υπάρχει δεξιά και αριστερά αρκετό χώμα που παραμένει εκεί για την αντιστήριξη του τοίχου ανάμεσα στον δεύτερο και τον τρίτο θάλαμο, ο οποίος τρίτος θάλαμος όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες έχει ακόμη πάρα πολύ χώμα.

Μάλιστα από τις φωτογραφίες φαίνεται η κατάσταση στον τρίτο θάλαμο, καθώς μέσα από την τρίτη πύλη είναι ευδιάκριτη η επιχωμάτωση και πως είναι τοποθετημένη σε αδιατάραχτες στρώσεις, γεγονός που διαψεύδει τα σενάρια που ήθελαν την επίχωση αποτέλεσμα τυχαίων γεγονότων όπως είναι οι πλημμύρες.

Στο κέντρο της παράστασης λοιπόν υπάρχει το άρμα με τα δύο λευκά άλογα, σχέδιο που συναντάμε και σε άλλους μακεδονικούς τάφους της ίδιας περιόδου. Επάνω στο άρμα υπάρχει δαφνοστεφανωμένος αναβάτης, με γένια… Το ερώτημα εδώ είναι το ποιος είναι αυτός ο αναβάτης;

Εκείνη η απάντηση που έρχεται αβίαστα είναι ότι στο πρόσωπο μοιάζει τον βασιλιά Φιλίππο Β’, ο οποίος ήταν γενειοφόρος, εκτίμηση που θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι στο τάφο βρίσκεται ο πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Σκεπτικό που αν είχε διατυπωθεί έστω και πριν από λίγες ημέρες, θα μπορούσε να προκαλέσει το ενδιαφέρον, αλλά όταν έχει ξεκαθαριστεί από τους επιστήμονες, μετά από μακροχρόνια μελέτη των ευρημάτων, ότι οριστικά ο τάφος Β, στις Αιγές ανήκει στον Φίλιππο Β’ και είναι θαμμένος εκεί, αυτό αμέσως καταρρίπτεται.

Δικαιολογημένα μπορεί λοιπόν να υποστηρίξει κανείς ότι δεν είναι δυνατόν η μορφή του Φιλίππου να βρίσκεται στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Επίσης το ψηφιδωτό που έχει καταστραφεί στο μέσο του, ίσως να κρύβει και δεύτερο πρόσωπο επάνω στο άρμα που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί. Αν ναι,  ποιο μπορεί να είναι αυτό; Να είναι για παράδειγμα μια θεότητα που συνοδεύει τον εικονιζόμενο νεκρό ή κάποιο συγγενικό του πρόσωπο που ήδη κατοικεί στον Άδη και οδηγεί νεοαφιχθέντα, ως ηνίοχος με την βοήθεια του Ερμή, στον κάτω κόσμο;

Μέχρι οι υποστυλώσεις να φτάσουν στο σημείο να απομακρυνθούν τα χώματα θα ζούμε με την αγωνία και με νέα ερωτήματα να μας βασανίζουν.