Από την 1η Ιανουαρίου ξεκινάει το επίδομα γέννας των 2000 ευρώ, το οποίο θα καταβάλλεται σε δύο δόσεις.
Συγκεκριμένα, οι γονείς θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση, μετά την αποδοχή της οποίας, το επίδομα θα καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις των 1.000 ευρώ. Η αίτηση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά:
στο Υποσύστημα του Πληροφοριακού Συστήματος του Μητρώου Πολιτών για τη δήλωση γέννησης του παιδιού ή
στην εφαρμογή του διαδικτυακού τόπου του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλλυλεγγύης για το επίδομα γέννησης.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Επίδομα γέννησης και άλλες διατάξεις» αναρτήθηκε στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων opengov.gr και εκτός από το νέο επίδομα γέννησης φέρνει αλλαγές και στα υπάρχοντα επιδόματα παιδιού και στέγασης – ενοικίου όπως και στο ΚΕΑ που μετονομάζεται σε «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα». Οι βασικότερες αλλαγές είναι πως πλέον οι μετανάστες που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα χρειάζονται 12 έτη φορολογικών δηλώσεων αντί για 5 προκειμένου να λάβουν το επίδομα παιδιού και ενοικίου, ενώ θεσπίζεται ως έξτρα κριτήριο η υποχρεωτική φοίτηση στο σχολείο των ανήλικων παιδιών του νοικοκυριού.
Αναλυτικά με το νομοσχέδιο θεσπίζεται από 1.1.2020 επίδομα γέννησης, ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα. Δικαιούχος του επιδόματος είναι η διαμένουσα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα μητέρα του παιδιού. Για την καταβολή του επιδόματος, ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια τα οποία ξεκινούν από ετήσιο εισόδημα έως 60.000 ευρώ για μόνη μητέρα χωρίς άλλα ανήλικα παιδιά ή έως 70.000 ευρώ για ζευγάρι χωρίς άλλα παιδιά και κλιμακώνονται ανάλογα με το πλήθος των ανήλικων παιδιών που προϋπάρχουν στην οικογένεια.
Ως εξαρτώμενα παιδιά νοούνται τα τέκνα που είναι άγαμα και δεν έχουν κλείσει τα 18 κατά την ημερομηνία γέννησης του παιδιού για το οποίο ζητείται το επίδομα. Η ανηλικότητα του προϋπάρχοντος παιδιού δεν ελέγχεται με την ακριβή ημερομηνία γέννησης αλλά ανήλικο θεωρείται το παιδί εφόσον δεν έχει παρέλθει η 31η Δεκεμβρίου του έτους, εντός του οποίου συμπληρώνει τα 18 έτη της ηλικίας του. Προσοχή, το παιδί που γεννιέται και για το οποίο ζητείται η επιδότηση συνυπολογίζεται ως «εξαρτώμενο τέκνο» στο εισοδηματικό όριο της οικογένειας.
Η κλίμακα ισοδυναμίας που ακολουθήθηκε για τα εισοδηματικά κριτήρια «κοπιάρει» με ακρίβεια την κλίμακα που θεσμοθετήθηκε το 2018 για το Επίδομα Παιδιού, διατηρώντας μάλιστα και την ευνοϊκή μεταχείριση των μονογονεικών οικογενειών. Στο πλαίσιο αυτό, τα εισοδηματικά κριτήρια διαμορφώνονται ως εξής :
Μόνη μητέρα χωρίς άλλα παιδιά (αποκτά το 1ο)– ετήσιο εισόδημα έως 60.000€
Ζευγάρι χωρίς άλλα παιδιά (αποκτούν το 1ο) – ετήσιο εισόδημα έως 70.000€
Μονογονεϊκή οικογένεια με άλλο 1 ανήλικο παιδί (αποκτά το 2ο) – ετήσιο εισόδημα έως 70.000€
Ζευγάρι με άλλο 1 ανήλικο παιδί (αποκτούν το 2ο) – ετήσιο εισόδημα έως 80.000€
Μονογονεϊκή με άλλα 2 ανήλικα παιδιά (αποκτά το 3ο) – ετήσιο εισόδημα έως 80.000€
Ζευγάρι με άλλα 2 ανήλικα παιδιά (αποκτούν το 3ο) – ετήσιο εισόδημα έως 90.000€
Μονογονεϊκή με άλλα 3 ανήλικα παιδιά (αποκτά το 4ο) – ετήσιο εισόδημα έως 90.000€
Ζευγάρι με άλλα 3 ανήλικα παιδιά (αποκτούν το 4ο) – ετήσιο εισόδημα έως 100.000€
Για κάθε επόμενο ανήλικο παιδί στην οικογένεια – μονογονεική ή ζευγάρι – το όριο αυξάνεται κατά 10.000€. Λαμβάνεται υπόψη το συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση, εξαιρουμένων των επιδομάτων που δεν προσμετρώνται στο φορολογητέο εισόδημα, όλων των μελών της οικογένειας.
Το εισοδηματικό κριτήριο και η μονιμότητα της διαμονής στην Ελλάδα, προκύπτουν από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος της δικαιούχου για το προηγούμενο της γέννησης φορολογικό έτος και από το σχετικό εκκαθαριστικό. Για τα παιδιά που γεννιούνται τους πρώτους μήνες του έτους και πριν ακόμη υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις λαμβάνεται υπόψη το εκκαθαριστικό της εφορίας του προ-προηγούμενου χρόνου. Συνεπώς για τα παιδιά που θα γεννηθούν τους πρώτους μήνες του 2020 πριν υποβληθούν και εκκαθαριστούν οι φορολογικές δηλώσεις του 2019, θα ληφθούν υπόψη για την χορήγηση του επιδόματος τα εισοδήματα του 2018, δηλαδή η τελευταία εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση.
Σε περίπτωση έγγαμων ή όσων έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον υποβάλλεται ξεχωριστή δήλωση φορολογίας εισοδήματος, το εισοδηματικό κριτήριο προκύπτει από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τα αντίστοιχα εκκαθαριστικά αμφοτέρων των συζύγων ή μερών του συμφώνου συμβίωσης. Δικαιούχος είναι η διαμένουσα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα μητέρα του παιδιού ή σε ειδικές περιπτώσεις ο πατέρας, εφόσον η ίδια ή ο πατέρας εμπίπτει σε μία από τις εξής κατηγορίες:
Έλληνα πολίτη,
ομογενούς αλλοδαπού που διαθέτει δελτίο ταυτότητας ομογενούς,
πολίτη κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
πολίτη κράτους που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, καθώς πολίτη της Ελβετικής Συνομοσπονδίας,
πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 12 έτη πριν από το έτος γέννησης του παιδιού. Κατ’ εξαίρεση, για παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα κατά τα έτη 2020, 2021, 2022 και 2023 το επίδομα χορηγείται εφόσον η μητέρα τους, ως πολίτης τρίτης χώρας, διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια από το 2012 και εντεύθεν. Το επί 12ετία μόνιμο και νόμιμο της διαμονής στη χώρα αποδεικνύεται από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των δικαιούχων ή των συζύγων τους. Ως υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νοείται η για έκαστο φορολογικό έτος και εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας υποβολή της και όχι η υποβολή δήλωσης για το εισόδημα παρελθόντος φορολογικού έτους.
Το επίδομα δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα νομικά πρόσωπα των τελευταίων και τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως επίσης δεν κατάσχεται από τράπεζες και δεν προσμετράται στο συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό οικογενειακό εισόδημα.
Σε περίπτωση θανάτου της μητέρας ή εκ μέρους της υπαίτιας εγκατάλειψης του παιδιού, το επίδομα καταβάλλεται στο διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα πατέρα του παιδιού, εφόσον αυτός ασκεί την επιμέλειά του. Σε κάθε περίπτωση το επίδομα καταβάλλεται στον διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα ασκούντα την επιμέλεια του παιδιού. Σε περίπτωση που εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου η ανάθεση της επιμέλειας του παιδιού, το επίδομα δεν χορηγείται πριν την έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης ως τέτοια νοείται δε και η απόφαση, με την οποία ανατίθεται η επιμέλεια του παιδιού στο πλαίσιο ζητηθείσας προσωρινής δικαστικής προστασίας.