Η ιστορία του αεροπορικού όπλου στην Ελλάδα είναι γεμάτη από ξεχωριστές μορφές πρωτοπόρων ανθρώπων που ξεπέρασαν τα όρια και χάραξαν νέους δρόμους. Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης ανήκει σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων που η ιστορία θυμάται.
- Γράφει ο Κώστας Αττίας
Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης έχει μείνει στην ιστορία ως ο αρχηγός της αποστολής των ελληνικών De Havilland τα οποία πέταξαν για περισσότερο από μία ώρα στις 2 Νοεμβρίου του 1918 πάνω από την Κωνσταντινούπολη.
Η πτήση αυτή ήταν ο επίλογος στην δράση της Αεροπορίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο δυστυχώς λίγο αργότερα θα ακολουθήσει και ο επίλογος στην δράση του Πλωτάρχη Αριστείδη Μωραϊτίνη.
Το 1914, ελάχιστα χρόνια μετά το βάπτισμα του πυρός από τους Καμπέρο, Μουτούση και Αδαμίδη η αξία του αεροπλάνου έχει αναγνωριστεί και τα πλεονεκτήματα που μπορεί να προσφέρει στις επιχειρήσεις έχουν γίνει ορατά.
Παρά τον σκεπτικισμό κάποιων που δεν καλόβλεπαν το αεροπλάνο ο δρόμος έχει ανοίξει. Είναι η εποχή που με νόμο δημιουργείται το ΝΑΣ, το Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα. Οι πρώτοι Ιπτάμενοι που θα το στελεχώσουν είναι Αξιωματικοί του Ναυτικού αλλά και ιδιώτες οι οποίοι συνάπτουν σύμβαση πενταετούς παραμονής.
Μεταξύ Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, κοντά στην περιοχή που σήμερα είναι η αεροπορική βάση, θα αρχίσουν οι εργασίες για την κατασκευή του αεροδρομίου του ΝΑΣ. Εκεί θα γίνει και η Σχολή για τους Ιπτάμενους του ΝΑΣ τους οποίους αναλαμβάνουν να εκπαιδεύσουν Βρετανοί αξιωματικοί. Αργοτερα οι εγκαταστάσεις θα μεταφερθούν στο Παλαιό Φάληρο. Η εκπαίδευση είναι εντατική σε δύο τύπους αεροσκαφών. Sopwith Greek Seaplane καθώς και υδροπλάνα τύπου Henry Farman HF.22.
Ανάμεσα στους πρώτους αεροπόρους του ΝΑΣ ξεχωρίζει ο Σημαιοφόρος τότε Αριστείδης Μωραϊτίνης. Ένας νεαρός αξιωματικός ο οποίος γεννήθηκε στην Αίγινα και είχε ήδη πολεμική πείρα καθώς υπηρετούσε σε τορπιλοβόλο πλοίο στην ναυμαχία της Λήμνου. Ήταν μάλιστα αυτός που ως παρατηρητής πέταξε με τον Υπολοχαγό Μουτούση σε αναγνωριστική πτήση η οποία είχε διαταχθεί για να εντοπιστούν οι θέσεις των τούρκικων πλοίων.
Ο Μωραϊτίνης το 1916 θα αναλάβει την Διοίκηση του ΝΑΣ και θα γράψει ένδοξες σελίδες στην Μακεδονία και την Θράκη με αποστολές εναντίων Γερμανικών και Βουλγαρικών στρατευμάτων οπότε και το 1917 θα δημιουργηθεί η Μοίρα Ζ.
Στα 1918 το ΝΑΣ έχει αεροπορικές ευκολίες σε Π. Φάληρο, Σούνιο, Μούδρο, Θάσο, Στρυμονικό κόλπο και αριθμεί 43 αεροσκάφη στην δύναμη του. Η δράση των ελληνικών αεροσκαφών στο πεδίο των μαχών θα είναι καθοριστική στην εξέλιξη των επιχειρήσεων και μετά την συνθηκολόγηση τα ελληνικά αεροσκάφη θα πετάξουν πάνω από την Κωνσταντινούπολη σκορπώντας ενθουσιασμό στον εκεί ελληνικό πληθυσμό.
Δυστυχώς ο ξεχωριστός αεροπόρος θα χάσει την ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Πληροφορίες τον φέρουν να έχει καταπέσει στην περιοχή του Ολύμπου. Μια πτώση που όπως όλη η ζωή του συγκλονίζει με τις λεπτομέρειες της αφού έγινε με ένα αεροσκάφος το οποίο άνηκε σε συμμαχικές δυνάμεις και το δανείστηκε ο Μωραϊτίνης επειδή το δικό του νωρίτερα είχε υποστεί βλάβη.
Η κληρονομία του Μωραϊτίνη δεν εξαντλείται μόνο στο έργο που επιτέλεσε για την ανάπτυξη του αεροπορικού όπλου στην Ελλάδα αλλά συνίσταται και στο παράδειγμα που άφησε ως παρακαταθήκη μέχρι σήμερα προς κάθε νέα και νέο αξιωματικό.
Ήταν αυτός, ο Μωραϊτίνης, που όταν του διεμήνυσε το Υπουργείο Ναυτικών πως δεν πρέπει να θέτει την ακεραιότητα του σε κίνδυνο κατά τις αεροπορικές επιχειρήσεις γιατί είναι ο Διοικητής του ΝΑΣ απάντησε με έγγραφο του προ το Υπουργείο ότι παρότι τους ευχαριστεί για το ενδιαφέρον τους προς το πρόσωπο του επιμένει στην άποψη πως καθήκον της Ηγεσίας είναι να διδάσκει με το παράδειγμα της.