Εν μέσω αντιπυρικής περιόδου και μετά από εννέα μήνες αναμονής, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νέο Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας, το οποίο περιλαμβάνει και την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας, όπως είχε ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες εβδομάδες και θα εφαρμοστεί άμεσα. Ωστόσο, ένα νέο σύστημα διαχείρισης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών που χρειάζεται χρόνο για να κατανοηθεί και να αφομoιωθεί από τους εμπλεκόμενους, επιλέγεται από την κυβέρνηση να εφαρμοστεί εν μέσω αντιπυρικής περιόδου και με την τραγωδία στο Μάτι να παραμένει ακόμα νωπή στη μνήμη.
Μάλιστα, οι δήμαρχοι που θα αναλάβουν καθήκοντα σε λίγες εβδομάδες, καλούνται, βάσει των διατάξεων του νομοσχεδίου, να εκδώσουν μια σειρά σχετικών αποφάσεων, μέσα σε τρεις μήνες. Δηλαδή… αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και στο τέλος της αντιπυρικής περιόδου.
Η νομοθεσία που προωθεί η κυβέρνηση φαίνεται να διατηρεί αρκετές παθογένειες του ισχύοντος νόμου, συνεχίζοντας τις επικαλύψεις ευθυνών μεταξύ των φορέων, αφήνοντας “γκρίζα” σημεία σχετικά με την λήψη αποφάσεων και ανάληψης ευθύνης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι διαδικασίες διαχείρισης “θυμίζουν” σε πολλά το ισχύον σύστημα διαχείρισης. Όλα αυτά δηλαδή τα οποία είχαν προβληματίσει εξαρχής και οδήγησαν στην δέσμευση για έλευση ενός νέου νομοθετικού πλαισίου.
Μεταξύ άλλων, στην Εθνική Αρχή Πολιτικής Προστασίας, θα υπάγεται το 24ωρο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Πολιτικής Προστασίας.. που καλείται να συντονίζει το σύνολο του κρατικού μηχανισμού, εθελοντές και μη κυβερνητικές οργανώσεις τόσο στις περιφέρειες όσο και τους Δήμους. Περίπου 30 άτομα προβλέπεται να αναλάβουν τον συντονισμό. Μέχρι πρότινος, η Πυροσβεστική είχε ρόλο σε αυτή την ευθύνη.
Θεσμοθετούνται επίσης και 19 Λειτουργίες Έκτακτης Ανάγκης μεταξύ άλλων για την ενημέρωση των πολιτών, και τη μεταφορά των πληγέντων, ενώ προβλέπονται περίπου 200 προσλήψεις προσωπικού σε περιφέρειες και δήμους.
Επίσης θεσπίζονται Τοπικές, Περιφερειακές αλλά και η Εθνική Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης, στις οποίες συμμετέχουν οι Αρχές Πολιτικής Προστασίας κάθε επιπέδου (Δήμαρχος, Αντιδήμαρχος/ Περιφερειάρχης, Θεματικός, Χωρικός Αντιπεριφερειάρχης / Διοικητής Εθνικής Αρχής αντίστοιχα κλπ) καθώς και εκπρόσωποι του Πυροσβεστικού Σώματος, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λ.Σ.-ΕΛΛ.ΑΚΤ και των Ενόπλων Δυνάμεων του αντίστοιχου επιπέδου. Οι Επιτροπές αυτές συγκαλούνται σε περιπτώσεις καταστάσεων εκτάκτων αναγκών όταν από την εκτίμηση της κατάστασης προκύπτουν αυξημένες ανάγκες διαχείρισής τους στο αντίστοιχο διοικητικό επίπεδο. Ακόμη, διευκρινίζονται τα προληπτικά μέτρα, όπως η «οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πληθυσμού» σε σχέση με τα μέτρα αντιμετώπισης, όπως οι «επιχειρήσεις απεγκλωβισμού και διάσωσης».
Νομοθετείται το «Σύστημα Ετοιμότητας και Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας», προσδιορίζονται τα «Επίπεδα Κλιμάκωσης» με βάση την «Εκτίμηση Κατάστασης», ενώ προβλέπεται η απευθείας ενεργοποίηση σε κεντρικό επίπεδο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ή για νησιωτικές περιοχές, όπου δεν επαρκούν τα υπάρχοντα μέσα αντιμετώπισης.
Ειδικότερα, εξειδικεύονται οι «Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης και Ειδικής Κινητοποίησης». Η δε Κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, ανάλογα με την εκτίμηση της κατάστασης και ιδιαίτερα των συνεπειών του καταστροφικού φαινομένου, μπορεί να κλιμακώνεται σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας ή σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Εθνικής Σημασίας.
Προβλέπεται η κατάρτιση «Εθνικού Καταλόγου Κινδύνων και Απειλών», αναβαθμίζεται και οργανώνεται η συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα καθώς και το σύστημα εθελοντισμού.