Αλλάζει για άλλη μια φορά ο χάρτης των εισφορών για αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες (ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων). Η ψήφιση των προαπαιτουμένων ολοκληρώνει πινελιές τις άγριες ανατροπές στον νέο ασφαλιστικό νόμο και «κλειδώνει» το νέο καθεστώς των εισφορών για τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
1. Οι μικρο – ξενοδόχοι (κάτω από 5 δωμάτια) χάνουν το καθεστώς ΟΓΑ και μεταπηδούν σε αυτό του ΟΑΕΕ. Δεν θα μπορέσουν να ακολουθήσουν την 6ετή μεταβατική περίοδο που προβλέπεται για τους αγρότες (2017-2022) αλλά θα πληρώνουν αμέσως, δηλαδή από 1/1/2017, το 26,95% του εισοδήματός τους για σύνταξη και υγεία.
2. Οι νέοι επιστήμονες (όπως και οι αγρότες) δεν θα προλάβουν να κάνουν χρήση των «εκπτώσεων» και της μεταβατικής περιόδου που προβλέπει ο νόμος για τις εισφορές υγείας από 1/1/2017, καθώς αυτές καταργούνται. Όλοι θα πληρώνουν από το 2017 το 6,95% του εισοδήματός τους για υγεία.
Μετά και τις τελευταίες αυτές παρεμβάσεις ολοκληρώνεται το νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών που θα βασίζεται στο πραγματικό εισόδημα και όχι σε ασφαλιστικές κατηγορίες και τεκμαρτό εισόδημα.
Στο νέο τοπίο υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι ανάλογα πάντα με το εισόδημα που θα δηλώνει ο καθένας. Υπενθυμίζεται πως τους πρώτους μήνες του 2017 οι εισφορές θα υπολογίζονται και θα πληρώνονται με βάση το εκκαθαρισμένο εισόδημα του 2015. Όταν εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2016 θα αλλάξει η βάση υπολογισμού και θα ακολουθήσει συμψηφισμός.
Ιδιοκτήτες μικρών ξενώνων
Με καθεστώς ΟΑΕΕ και όχι ΟΓΑ θα ασφαλίζονται, σύμφωνα με το Έθνος, από 1/1/2017 στον ΕΦΚΑ (Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης) οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων. Με ρύθμιση που κλείνει ένα από τα τρία τελευταία προαπαιτούμενα του Ασφαλιστικού για την πρώτη αξιολόγηση, οι ιδιοκτήτες μικρών ξενώνων μέχρι 5 δωματίων που διατηρούσαν κατ εξαίρεση το δικαίωμα να ασφαλίζονται στον ΟΓΑ – όπως επίσης και όσοι είχαν 6-10 δωμάτια αλλά ήταν γραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών – χάνουν από 1/1/2017 αυτό το προνόμιο και ακολουθούν την τύχη όλων των υπολοίπων ελευθεροεπαγγελματιών, εκτός κι αν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες (περί τους 2.000 ξενοδόχους και 1.500 ιδιοκτήτες ενοικιαζομένων δωματίων) θα καταβάλλουν σε εισφορές του ΕΦΚΑ από 1/1/2017 για σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη το 26,95% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος από τη δραστηριότητα αυτή.
Όπως διευκρινίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα ασφαλιστικού δικαίου, μέχρι σήμερα η εν λόγω κατηγορία κατέβαλλε εισφορές ανάλογα με τα χρόνια δραστηριοποίησης στον ΟΓΑ, οι οποίες ξεκινούσαν από 740 ευρώ και έφταναν στα 1.150 ευρώ ετησίως.
Με την νέα ρύθμιση επέρχονται δραστικές αλλαγές. Ο κ. Ρίζος επιμελήθηκε για το «Έθνος – Συντάξεις» τρία παραδείγματα:
1. Ιδιοκτήτης 4 ενοικιαζομένων δωματίων σε μικρό χωριό με εισόδημα 10.000 € από τη δραστηριότητα αυτή καταβάλει εισφορές στον ΟΓΑ 100 ευρώ το μήνα. Με το νέο καθεστώς θα κληθεί να καταβάλει 225 € / μήνα σε εισφορές.
2. Ιδιοκτήτης 2 ενοικιαζομένων δωματίων με εισόδημα 4.000 € από τη δραστηριότητα και 6 χρόνια στον ΟΓΑ καταβάλει εισφορές 65 € το μήνα. Με το νέο καθεστώς και ένταξη στον ΟΑΕΕ θα κληθεί να καταβάλει 168 € / μήνα σε εισφορές.
3. Ιδιοκτήτης 5 ενοικιαζομένων δωματίων με 20 χρόνια δραστηριότητα στον ΟΓΑ και εισόδημα 20.000 € καταβάλλει 110 €/ μήνας. Με το νέο καθεστώς και την ένταξη στον ΟΑΕΕ θα κληθεί να καταβάλλει 449 € / μήνας.
Νέοι επιστήμονες
Χωρίς έκπτωση στις εισφορές υγείας μένουν οι νέοι επιστήμονες – αυτοαπασχολούμενοι (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, φαρμακοποιοί κλπ) καθώς καταργείται η σχετική ρύθμιση που είχε προβλεφθεί στον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο, ώστε να κλείσει ένα από τα τελευταία προαπαιτούμενα της πρώτης αξιολόγησης. Από 1/1/2017 οι αυτοαπασχολούμενοι (ασφαλισμένοι σήμερα στο ΕΤΑΑ) με έναρξη επαγγέλματος 0-5 ετών θα πληρώνουν 6.95% του εισοδήματός τους (καθαρό φορολογητέο) για υγεία όπως όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματίες. Αντίθετα διατηρούν την έκπτωση που είχε προβλεφθεί για την κύρια σύνταξη. Θα καταβάλλουν για τα πρώτα δυο έτη το 14% του εισοδήματός τους και για τα τρία επόμενα το 17%, πριν φτάσουν να πληρώνουν το 20%. Ισχύει κατώτατο και ανώτατο όριο εισοδήματος από τις 4.923,07 € έως τις 70.329,6 €.
Όπως διευκρινίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα ασφαλιστικού δικαίου, το ποσό που εξοικονομούν οι ασφαλισμένοι τα πρώτα 5 έτη αποτελεί ασφαλιστική οφειλή η οποία πρέπει να εξοφληθεί έως και το έτος συνταξιοδότησης, υπολογιζόμενη επί του μηνιαίου εισοδήματος προσαυξημένου κατά την ετήσια μεταβολή μισθών όπως αυτή καθορίζεται από την Ελληνική Στατιστική αρχή. Για παράδειγμα:
1. Δικηγόρος που δραστηριοποιείται 2 χρόνια με εισόδημα 5.000 € καταβάλει εισφορές στο ΕΤΑΑ – Νομικών που φτάνουν τα 1.800 € το χρόνο για σύνταξη, επικουρική, εφάπαξ και υγεία. Με το νέο καθεστώς και τον υπολογισμό με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα θα κληθεί να καταβάλει 1.600 € / έτος σε εισφορές.
2. Μηχανικός που δραστηριοποιείται 4 χρόνια με εισόδημα 10.000 € καταβάλει εισφορές στο ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ που φτάνουν τα 2.100 € το χρόνο για σύνταξη, επικουρική, εφάπαξ και υγεία. Με το νέο καθεστώς και τον υπολογισμό με βάση το εισόδημα θα κληθεί να καταβάλει 2.120 € / έτος σε εισφορές.
3. Νέος δικηγόρος που δραστηριοποιείται 5 χρόνια με εισόδημα 15.000 € καταβάλει σήμερα εισφορές στο ΕΤΑΑ – Νομικών που φτάνουν τα 2.100 € το χρόνο για σύνταξη, επικουρική, εφάπαξ και υγεία. Με το νέο καθεστώς και τον υπολογισμό με βάση το εισόδημα θα καταβάλει 2.495 € / έτος σε εισφορές. Από το 2021 κι έπειτα οπότε και καταργούνται οι εκπτώσεις του 48% για εισοδήματα των 15.000 € θα κληθεί να καταβάλει 5.245 €.
Ελεύθεροι επαγγελματίες – Αυτοαπασχολούμενοι
Κερδισμένους και χαμένους αναδεικνύει το νέο σύστημα εισφορών που τίθεται σε εφαρμογή από 1/1/2017. Όπως διευκρινίζει ο κ. Ρίζος, οι ελεύθεροι επαγγελματίες – έμποροι που ασφαλίζονται σήμερα στον ΟΑΕΕ σε υψηλές ασφαλιστικές κατηγορίες επειδή έχουν δραστηριότητα πάνω από 15 χρόνια ωφελούνται αν δηλώνουν εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ.
Οι συγκεκριμένες κατηγορίες εμπόρων ασφαλίζονται σήμερα στις κατηγορίες από Π09 και πάνω και πληρώνουν περί τα 7.000 ευρώ το έτος. Με το νέο καθεστώς και εισόδημα 25.000 πέφτουν στα 6.700 ευρώ. Αντίθετα, οι έμποροι (ΟΑΕΕ) με δραστηριότητα κάτω από 15 χρόνια έχουν ωφέλεια αν δηλώνουν μέχρι 15.000 ευρώ. Για παράδειγμα ελεύθερος επαγγελματίας με 10ετή δραστηριότητα πληρώνει σήμερα 4.650 ευρώ, ενώ θα πληρώνει 4.000 με εισόδημα 15.000 ευρώ το χρόνο.
Αντίστοιχα οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) που ασφαλίζονται σήμερα στο ΕΤΑΑ ωφελούνται από το νέο σύστημα μέχρι και 31/12/2020 αν έχουν εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ, λόγω των εκπτώσεων που προβλέπει ο νόμος για την μεταβατική περίοδο 2017-2020. Από 1/1/2021, όταν καταργούνται οι εκπτώσεις, η επιβάρυνση για τους αυτοαπασχολούμενους ξεκινά από εισόδημα 19.000 ευρώ.
Υπενθυμίζεται πως για τον υπολογισμό των εισφορών του 2017 – δηλαδή 20% για κύρια ασφάλιση, 6,95% για υγεία, 7% για επικούρηση (όσοι έχουν) και 4% για εφάπαξ (όσοι έχουν) – θα ληφθεί αρχικά υπόψη το εισόδημα που δηλώθηκε για το 2015 και έχει ήδη εκκαθαριστεί.
Όταν εκκαθαριστεί και το εισόδημα του 2016 – προς τα μέσα του 2017 – τότε θα επανυπολογιστούν οι εισφορές με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του 2016 και θα συμψηφιστούν μέχρι και τον Δεκέμβρη του 2017 με τα ποσά που θα έχουν καταβληθεί τους πρώτους μήνες του έτους.
