Τα μέτρα που εξετάζει ο ESM για να ελαφρυνθεί η αποπληρωμή του ελληνικού χρέους αποκαλύπτει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Wall Street Journal, επικαλούμενη έγγραφο εννέα σελίδων που εκπόνησε μηχανισμός. Ανάμεσα σε άλλα εξετάζεται η μείωση επιτοκίων και η σύνδεση της αποπληρωμής χρέους με την οικονομική ανάπτυξη.
Το έγγραφο που εκπονήθηκε τον Αύγουστο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, περιγράφει τις επιλογές που υπάρχουν για τους θεσμούς, ώστε να μειωθεί το άχθος του ελληνικού χρέους, μεταδίδει η WSJ και αναφέρεται σε τρία βασικά μέτρα:
- Επέκταση ωριμάνσεων σε κάποια από τα δάνεια της χώρας.
- Σύνδεση της αποπληρωμής χρέους με το ΑΕΠ.
- Επιβολή ανωτάτου ορίου ή την αναβολή στις πληρωμές τόκων.
Όπως αναφέρει το έγγραφο, «αυτά τα μέτρα παρέχουν τις απαραίτητες συνθήκες ώστε η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους να παραμείνει σε βιώσιμο μονοπάτι», αναφέρει το έγγραφο, το οποίο ωστόσο αποκλείει κάθε ονομαστική μείωση, το λεγόμενο «κούρεμα» δηλαδή.
Η έκθεση του ESM γνωστοποιήθηκε στους θεσμούς που επιβλέπουν το ελληνικό πρόγραμμα: Το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Κομισιόν. Ωστόσο δεν έχει κοινοποιηθεί στις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, διευκρινίζει το δημοσίευμα.
Το έγγραφο βασίζεται στην υπόθεση ότι οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας – τα χρήματα που η κυβέρνηση πρέπει να βρει για να χρηματοδοτήσει το έλλειμμά της, τα επιτόκια και οι ωριμάνσεις χρέους- θα παραμείνουν κάτω του 15% του ΑΕΠ ετησίως, το όριο που χαρακτήρισε το ΔΝΤ ως βιώσιμο. Μέχρι τώρα, το βασικό μέτρο που λαμβανόταν για να υπολογιστεί η βιωσιμότητα του χρέους ήταν ο λόγος προς το ΑΕΠ, ο οποίος όπως έχει προβλέψει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα αγγίξει το 200%.
«Αυτή είναι μία τεχνική έκθεση του Αυγούστου. Τότε διανεμήθηκε στους θεσμούς σε τεχνικό επίπεδο. Δεν εστάλη στα κράτη – μέλη και δεν συζητήθηκε ούτε στο Eurogroup, ούτε στο Euro Working Group» ανέφερε στην εφημερίδα εκπρόσωπος του ESM.
Καθώς πέρασαν τέσσερις μήνες από τότε που εκπονήθηκε το έγγραφο, συνεχίζει η Wall Street Journal, κάποιες από τις εκτιμήσεις για την ελληνική οικονομία και το μέγεθος του πακέτου άλλαξαν, προτού αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για το χρέος, αναφέρουν αξιωματούχοι της ευρωζώνης. Η ύφεση τελικά εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερη, την ώρα που η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών απαίτησε τελικά λιγότερα χρήματα από τα 25 δισ. ευρώ που διατέθηκαν για αυτόν το σκοπό.
Ακόμα και έτσι, οι αξιωματούχοι αυτοί αναφέρουν πως οι επιλογές που περιγράφει το έγγραφο είναι πιθανή βάση συζήτησης, ρίχνοντας φως στα θέματα που θα κυριαρχήσουν στις διαπραγματεύσεις. Οι συζητήσεις αναμένονται να αρχίσουν όταν ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος, στις αρχές του 2016.
Η έκθεση του ESM επικεντρώνει στις επιλογές για ελάφρυνση του χρέους μέσω της αναδιαμόρφωσής του, της μετάθεσης δηλαδή αποπληρωμών χρέους και επιτοκίων στο μέλλον. Παρότι κάτι τέτοιο δεν θα μείωνε το μέγεθος του χρέους, θα βελτίωνε άμεσα την ικανότητα της Αθήνας να το εξυπηρετεί.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται κατά το διάστημα 2023-2043, όταν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας ξεπερνούν το 15%. Προτείνεται λοιπόν κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής οι πληρωμές να τροποποιηθούν ως ποσοστό του ΑΕΠ, ώστε η χώρα να αποπληρώνει μεγαλύτερα χρέη όταν η οικονομία της αποδίδει καλά και λιγότερα όταν βρίσκεται σε ύφεση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση προτείνεται οι καθορισμός των αποσβέσεων -των προγραμματισμένων αποπληρωμών χρέους- για τη δεκαετία 2023 – 2033 στο 1% του ΑΕΠ και για το διάστημα 2034-2044 στο 1,5%. Το εναπομείναν χρέος τότε θα μπορούσε να χωριστεί σε δόσεις, η αποπληρωμή των οποίων θα μπορούσε να αρχίσει από το 2044 και έπειτα.
Προτείνει εξάλλου μερική επέκταση πληρωμών δανείων το 2022 σε ένα διάστημα δεκαετίας, την ώρα που τα επιτόκια θα μπορούσαν να «κλειδώσουν» στο 2% για τη δεκαετία από το 2022 έως το 2033.
Δεδομένων των υποθέσεων της έκθεσης, τα μέτρα ελάφρυνσης θα μπορούσαν να μειώσουν την καθαρή παρούσα αξία του χρέους κατά 52,5%, εκ των οποίων το 6,1% θα μπορούσε να προέλθει από την επέκταση των ωριμάνσεων.