Το αργότερο ως τις 15 Νοεμβρίου θα βρίσκονται στην Αθήνα οι επικεφαλής του Κουαρτέτου και η πρώτη δουλειά που θα κάνουν είναι να «βασανίσουν» τον Γ. Κατρούγκαλο.
Τα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους οι δανειστές για τη δυναμική των ελλειμμάτων στα ασφαλιστικά ταμεία χαρακτηρίζονται ως άκρως ανησυχητικά, ενώ ήδη από τις Βρυξέλλες έχει σταλεί στην Αθήνα μήνυμα προβληματισμού -αν όχι δυσφορίας- για το ότι αν και η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού είναι βασικό παραδοτέο του Νοεμβρίου, η κυβέρνηση αποφεύγει ακόμα να… σπάσει αυγά, ήτοι να λάβει τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει, όσο δύσκολες κι αν είναι αυτές.
Μιλώντας με κοινοτικούς αξιωματούχους γίνεται αντιληπτό ότι πέρα από τον εκνευρισμό που προκαλεί η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της πρώτης λίστας των προαπαιτούμενων και στη συμφωνία για τη δεύτερη δέσμη, υπάρχει έντονος προβληματισμός για το ότι η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει ακόμα ούτε ίχνος σχεδιασμού για την επόμενη ημέρα του Ασφαλιστικού.
Ο προβληματισμός έχει γίνει, μάλιστα, εντονότερος ύστερα από τις σφοδρότατες αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ από την ενημέρωση για το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών, καθώς μόνο και μόνο οι εισηγήσεις για βίαιη προσγείωση των συντάξεων σε επίπεδα βαλκανικού τύπου, προκάλεσαν εκρήξεις.
Αυτό που ζητούν να μάθουν κατ’ αρχάς οι δανειστές είναι τι προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση σε τέσσερα μέτωπα, προκειμένου να διασφαλιστούν οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι, βλέπε εξοικονόμηση άνω των 1,8 δισ. ευρώ, βάζοντας παράλληλα τα θεμέλια για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος. Ειδικότερα:
1. Η Αθήνα πρέπει να δώσει σαφείς απαντήσεις για τη δομή του νέου ασφαλιστικού και συγκεκριμένα πόσα ταμεία θα μείνουν μετά από τις επικείμενες αλλαγές. Θα είναι μόνο ένα, όπως ζητάνε οι δανειστές, ή θα παραμείνουν τρία, όπως φαίνεται να εξετάζει η κυβέρνηση; Βασική παράμετρος του πρώτου και πιο βασικού ερωτήματος είναι αν τα επικουρικά ταμεία και οι επικουρικές συντάξεις θα διατηρήσουν την αυτονομία τους ή θα ενσωματωθούν στα κύρια ταμεία και στις κύριες συντάξεις, κάτι που θα οδηγήσει σε ακόμα πιο μεγάλες και βαθιές περικοπές, όπως σημειώνουν παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης.
2. Απαντήσεις περιμένουν οι δανειστές και στο πώς θα καλυφθεί το έλλειμμα του συστήματος για το 2016, το οποίο εκτιμάται τουλάχιστον στα 1,5 δισ. ευρώ, λόγω της δραματικής επιδείνωσης του ισοζυγίου εσόδων- δαπανών. Στην Αθήνα υπάρχει, μάλιστα, ανησυχία ότι οι δανειστές μπορεί επιπροσθέτως να διαφωνήσουν στο ότι η αύξηση των εισφορών υγείας μπορεί να αποδώσει 800 εκατ. ευρώ, αφού κάτι τέτοιο θα διευρύνει την «τρύπα» πάνω από τα 2 δισ. ευρώ.
3. Η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για εμμονή των δανειστών, με δεδομένο ότι ήδη με διάταξη νόμου προβλέπεται ρητώς ότι τα επικουρικά ταμεία δεν μπορούν πλέον να καλύψουν τις δαπάνες τους παρά μόνο εξ ιδίων πόρων. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι όσα επικουρικά δεν μπορούν να αντέξουν στο υφιστάμενο ύψος συντάξεων, πρέπει να κάνουν αντίστοιχες περικοπές ή να αυξήσουν περαιτέρω τις εισφορές τους. Παρά ταύτα και παρά την απαγόρευση χρηματοδότησης από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), οι δανειστές συντηρούν το θέμα στο τραπέζι και ζητούν να πληροφορηθούν επακριβώς για το πώς καλύπτονται τα 375 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
4. Μείζον θέμα χαρακτηρίζεται το ή τα ισοδύναμα για τις αποφάσεις του ΣτΕ περί αντισυνταγματικότητας των μειώσεων του 2012. Το ετήσιο κόστος αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ και οι δανειστές ετοιμάζονται να βάλουν το… μαχαίρι στον λαιμό του Γ. Κατρούγκαλου και του Ε. Τσακαλώτου, απαιτώντας αντίμετρα. Η λύση που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο είναι ανάλογη με αυτή που εφαρμόστηκε στους ένστολους, ήτοι μια νέα κλίμακα μειώσεων, η οποία εκτιμάται ότι μπορεί να «περάσει» αυτή τη φορά από το ΣτΕ. Ωστόσο ακόμα κι αν ξεπεραστούν τα νομικά εμπόδια, θεωρείται μάλλον απίθανο να καλυφθούν και τα 2 δισ. ευρώ που απαιτούνται.
Στο ναρκοπέδιο των συντελεστών
Το κακό για το υπουργείο Εργασίας και την κυβέρνηση συνολικά, είναι ότι αυτά τα τέσσερα σημεία είναι μόνο η… παρωνυχίδα των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα στο 20ήμερο που απομένει ως το τέλος Νοεμβρίου. Το ζητούμενο για τους δανειστές ήταν και παραμένει η συμπίεση του συνταξιοδοτικού κόστους σε βάθος τουλάχιστον 40 ετών, αφού θεωρείται βασική παράμετρος της δυναμικής του χρέους και ήδη από κύκλους των Βρυξελλών και του ΔΝΤ έχει καταστεί σαφές στην Αθήνα ότι χωρίς δραστικά μέτρα για το Ασφαλιστικό, δεν μπορεί να γίνει σοβαρή συζήτηση για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.
Η… «καυτή πατάτα» που έχει στα χέρια του ο αρμόδιος υπουργός είναι οι συντελεστές αναπλήρωσης, δηλαδή οι συντελεστές με βάση τους οποίους θα υπολογίζονται εφεξής οι συντάξεις. Οσοι γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα τονίζουν ότι ο νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη είναι… χάδι μπροστά σε αυτό που απαιτούν οι δανειστές -τα όσα ακούγονται για συντελεστές 50% ή 55% αντανακλούν πλήρως την πραγματικότητα- και σε συνδυασμό με τα πολύ αυστηρότερα κριτήρια για τη νέα βασική σύνταξη των 390κάτι ευρώ, μετατρέπουν την επόμενη φάση της αξιολόγησης σε ναρκοπέδιο, από το οποίο η κυβέρνηση καλείται να περάσει με όσο το δυνατόν μικρότερες απώλειες.