Ο κατώτατος μισθός για τις χώρες – μέλη της ΕΕ, θα πρέπει να διασφαλίζει αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους πολίτες. Επίσης, οι εργαζόμενοι, σε ποσοστό τουλάχιστον 80%, θα πρέπει να καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Αυτές είναι οι κύριες παραδοχές, της συμφωνίας που επετεύχθη σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να βελτιωθούν οι κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα.
Μια συμφωνία που ειδικά για την Ελλάδα, ασφαλώς και έχει επίδραση τόσο ως προς τον βασικό μισθό, όσο και ως προς τις συλλογικές συμβάσεις. Οι δύο πλευρές αποδέχτηκαν ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ενισχυθούν, ειδικά σε χώρες όπου καλύπτουν λιγότερο από το 80% των εργαζομένων. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία, οι συλλογικές συμβάσεις καλύπτουν μόλις το 25% του συνόλου όσων απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα. Ως αποτέλεσμα, υπολογίζεται ότι περίπου 2,8 εκατ. εργαζόμενοι υποχρεώνονται να λαμβάνουν αποδοχές που προκύπτουν είτε ανάμεσα στην απευθείας συμφωνία που έχουν συνάψει με τον εργοδότη τους, ή μέσω του κατώτατου μισθού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ, ορίζει ότι θα πρέπει εφεξής να είναι ενεργός ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων στο σχέδιο δράσης που θα εκπονείται και το οποίο θα έχει ως επίκεντρο την αύξηση των συμβάσεων εργασίας. Το κείμενο της συμφωνίας προβλέπει, επίσης, την υποχρέωση των χωρών της ΕΕ να θεσπίσουν ένα σύστημα για την εφαρμογή των κανόνων, που θα πρέπει να διέπουν τόσο το σκέλος των κατώτατων αμοιβών, όσο και εκείνο της συλλογικής διαπραγμάτευσης.
Το εν λόγω σύστημα θα περιλαμβάνει αξιόπιστη παρακολούθηση, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζεται η καταχρηστική υπεργολαβία, η ψευδής αυτοαπασχόληση, οι μη καταγεγραμμένες υπερωρίες ή η αυξημένη ένταση εργασίας. Σημειώνεται ότι όλα τα ανωτέρω, αποτελούν βασικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς εργασίας, που δεν έχουν αντιμετωπιστεί με επάρκεια.
Οι εθνικές αρχές, σύμφωνα με τη συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ, θα πρέπει να διασφαλίζουν ενδεχόμενη προσφυγή των εργαζομένων, των οποίων τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί. Οι αρχές πρέπει, επίσης, να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων. Υπενθυμίζεται ότι στην ΕΕ, ο κατώτατος μισθός εφαρμόζεται στις 21 από τις 27 χώρες – μέλη, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα.
Οι υπόλοιπες έξι (Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φιλανδία, Ιταλία και Σουηδία), καθορίζουν το επίπεδο των μισθών, μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων.