Μακρύς φαίνεται πως θα είναι ο δρόμος έως ότου κυβέρνηση και κουαρτέτο καταλήξουν σε συμφωνία.
Η σημερινή συνάντηση μεταξύ του Γ. Κατρούγκαλου και των επικεφαλής του κουαρτέτου έγινε σε καλύτερο κλίμα, απ' ότι τις άλλες φορές, όπως έλεγε ο υπ. Εργασίας, ωστόσο παραμένουν οι διαφορές. Σήμερα συζητήθηκε εκτενώς το θέμα των ποσοστών αναπλήρωσης, δηλαδή το πως θα υπολογίζονται οι συντάξεις και η εθνική σύνταξη.
Ο υπουργός Εργασίας μίλησε για σκληρή διαπραγμάτευση για συζήτηση που μπήκε στον σκληρό πυρήνα των ελληνικών προτάσεων. Οι δανειστές φέρεται να διαφωνούν στα ποσοστά αναπλήρωσης από τα 25 έως τς 35 έτη θεωρώντας ότι είναι μικρά σε σχέση με τις εισφορές.
Ο κ. Κατρούγκαλος άφησε να εννοηθεί ότι αυτά τα ποσοστά μπορεί να αυξηθούν, μειώνοντας αντιστοίχως τα ποσοστά αναπλήρωσης για λιγότερα έτη ασφάλισης, χωρίς όπως είπε να αλλάζει ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της ελληνικής πρότασης. Υψηλότερες συντάξεις για περισσότερα έτη ασφάλισης, μικρότερες συντάξεις για λιγότερα έτη ασφάλισης.
Στο θέμα των επικουρικών, ο υπουργός είπε χαρακτηριστικά ότι η κυβέρνηση με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι στα δύο άκρα, υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών και για το λόγο αυτό το θέμα των επικουρικών θα συζητηθεί στο τέλος.
Όσον αφορά στην εθνική σύνταξη ο κ. Κατρούγκαλος είπε ότι δεν είναι υπό συζήτηση τα 384 ευρώ και διευκρίνισε ότι σε αυτή τη φάση οι δανειστές δεν έχουν βάλει θέμα κριτηρίων για την καταβολή αυτής της σύνταξης.
Δεύτερος γύρος διαπραγματεύσεων για ασφαλιστικό-φορολογικό
Βαθύ μαχαίρι «εδώ και τώρα» στις επικουρικές και στις νέες κύριες συντάξεις αξιώνουν οι δανειστές. Τον κίνδυνο δεν έχουν διαφύγει ούτε οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, ενώ σκληρό παζάρι διεξάγεται για τη 15ετία και την εθνική σύνταξη, που θα εξασφαλίζουν όσοι φεύγουν με 4.500 ένσημα.
Ο κωδικός «Χίλτον» για το συνταξιοδοτικό αποδεικνύεται βαρύς, καθώς με το «καλημέρα» το κουαρτέτο έδειξε τα δόντια του υιοθετώντας σκληρή γραμμή στη διαπραγματευτική ατζέντα.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και οι δανειστές έχουν ήδη λάβει θέσεις μάχης μπροστά σε τέσσερα «καυτά» μέτωπα που θα κρίνουν τον πόλεμο στο πεδίο του Ασφαλιστικού και θα καθορίσουν την τύχη επικουρικών και κύριων συντάξεων:
1. Αρχιτεκτονική νέων συντάξεων με σκληρό παζάρι για τα ποσοστά αναπλήρωσης, το ύψος και τις προϋποθέσεις χορήγησης της εθνικής σύνταξης.
2. Βελτιωτικές προτάσεις για τις εισφορές αγροτών και ελευθέρων επαγγελματιών.
3. Επανυπολογισμός καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων. Σε ζώνη κινδύνου εισέρχονται συντάξεις που θα έχουν μεγάλη «προσωπική διαφορά» (διαφορά ανάμεσα στον παλαιό και τον νέο τρόπο υπολογισμού) μετά τον επανυπολογισμό τους, π.χ. πάνω από 300 ευρώ.
4. Επικουρικές συντάξεις.
Ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, έθεσε το δίχτυ προστασίας για τις περικοπές στα 1.300 ευρώ, άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης. Εκεί τοποθετεί σε αυτή τη φάση η ελληνική πλευρά τον πήχη για την πτώση του συνολικού εισοδήματος, μετά τις μειώσεις των επικουρικών.
Το κεφάλαιο επικουρική ασφάλιση περιγράφεται ως το μεγαλύτερο -προς το παρόν- «αγκάθι» της διαπραγμάτευσης. Οι δανειστές απέρριψαν την αύξηση των εισφορών κατά μιάμιση μονάδα (μία οι εργοδότες και μισή οι εργαζόμενοι) δείχνοντας έτσι «κόκκινη κάρτα» στο ισοδύναμο που έχει προτείνει η ελληνική πλευρά προκειμένου να διασωθούν οι επικουρικές συντάξεις. Αντίθετα ζήτησαν γενναίες περικοπές στις καταβαλλόμενες επικουρικές, ώστε να μηδενιστεί το έλλειμμα του ΕΤΕΑ, που για φέτος προϋπολογίζεται στα 600 εκατ. ευρώ και άνω.
Η ελληνική πλευρά θέλει να βάλει στην εξίσωση και τον παράγοντα «περιουσία και αποθεματικά», στο πλαίσιο του «κανόνα βιωσιμότητας» που έχει εμπνευστεί (αξιοποίηση αποθεματικών ώστε να απαιτηθούν μικρότερες μειώσεις) ενώ οι δανειστές αξιώνουν στεγνή ρήτρα μηδενικού ελείμματος με μεγάλο ψαλίδι στις επικουρικές. Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης δεν αποκλείουν το μαχαίρι να φτάσει μεσοσταθμικά στο 18-20% με επικρατέστερο σενάριο τις στοχευμένες μειώσεις σε επικουρικές με υψηλά ποσοστά αναλήρωσης. Μεγάλοι χαμένοι αναμένεται να είναι όσοι έφυγαν με ποσοστά αναπλήρωσης αναντίστοιχα με τις εισφορές που είχαν καταβάλει.
Σκληρό είναι το παζάρι και για τις νέες συντάξεις, αφού οι δανειστές διαφωνούν με το σχέδιο της εθνικής σύνταξης και ζητούν ακόμη χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης στο ανταποδοτικό τμήμα. Ο πόλεμος επικεντρώνεται κατ' αρχήν στο αν η εθνική σύνταξη θα δίδεται με 15ετή ασφάλιση όπως θέλει η ελληνική πλευρά ή με 20ετία όπως απαιτεί το κουαρτέτο.
Οι συντελεστές
Τα σενάρια είναι πολλά και η ελληνική πλευρά για να διασώσει τη 15ετία συζητά κλιμακωτή μείωση στην εθνική σύνταξη για όσους φεύγουν με 15-20 χρόνια. Το σκεπτικό είναι να παίρνουν 288 ευρώ (15/20) όσοι φεύγουν με 15 χρόνια (συν το ανταποδοτικό τους τμήμα), 307 ευρώ (16/20) όσοι φεύγουν με 16 χρόνια κ.ο.κ.
Αυτά τα ποσά ισχύουν στην περίπτωση που η εθνική σύνταξη παραμείνει στα 384 ευρώ για 20ετία, ποσό για το οποίο οι δανειστές προβάλλουν ενστάσεις. Αν η εθνική σύνταξη πέσει για όλους σε χαμηλότερο επίπεδο, αυτομάτως θα μειωθεί και η παροχή της 15ετίας αλλά και τα πλαφόν για κύρια σύνταξη και άθροισμα συντάξεων. Ταυτόχρονα και προκειμένου να αποφευχθεί ο σκόπελος των εισοδηματικών κριτηρίων, η κυβέρνηση συζητά παραμετρικές αλλαγές στα ποσοστά αναπλήρωσης, ώστε να προκύπτει μεγαλύτερη σύνδεση εισφορών-παροχών. Ετσι αναμένεται να μειωθούν οι συντελεστές για όσους φεύγουν με 15-20 χρόνια (κάτω από τα 0,80%) και να αυξηθούν ελαφρώς (πάνω από το 2%) για όσους αποχωρούν με πάνω από 40 χρόνια.
Σε επικίνδυνη ζώνη κινούνται και οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, καθώς ο επανυπολογισμός τους με τους όρους του νέου συστήματος υπολογισμού συνιστά μια από τις 4 «νάρκες» της διαπραγμάτευσης. Ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος χαρακτήρισε τις ενστάσεις στο μέτωπο αυτό καθαρά τεχνικού χαρακτήρα, προσθέτοντας πως οι δανειστές «έχουν δεχτεί ότι οι κύριες συντάξεις δεν θα μειωθούν». Τουλάχιστον μέχρι και το 2018, όπως ορίζει και το προσχέδιο νόμου. Παρ' όλα αυτά, το ζήτημα του ανακαθορισμού των σημερινών συντάξεων και της εφαρμογής της «προσωπικής διαφοράς» δεν αποκλείεται να αναδειχθεί σε κρυφή «βόμβα», καθώς φωτογραφίζει τις περιπτώσεις όπου υπάρχει περιθώριο μειώσεων.
Οι μελέτες δείχνουν πως οι «προσωπικές διαφορές» των σημερινών συνταξιούχων αθροιζόμενες αγγίζουν το ένα δισ. Στο πλαίσιο αυτό φουντώνουν τα σενάρια για σταδιακή απομείωση της «προσωπικής διαφοράς» πριν από το 2018, όταν αυτή ξεπερνά τα 300 ευρώ.
Οι δανειστές και κυρίως το ΔΝΤ εξέφρασαν την αντίρρησή τους και για τις εκπτώσεις που υποσχέθηκε η κυβέρνηση σε αγρότες και αυτοαπασχολούμενους -16% εισφορά στο εισόδημα και μειωμένο ασφάλιστρο για την πρώτη 5ετία στο επάγγελμα- με τη λογική πως είναι μέτρα μόνιμου χαρακτήρα και αλλοιώνουν τη λογική των ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους.