Μείωση της έκπτωσης φόρου, περικοπή συντάξεων, «κούρεμα» στο ΕΚΑΣ, αύξηση φόρου εισοδήματος και εισφοράς αλληλεγγύης, «ψαλίδισμα» επικουρικών, θέσπιση πλαφόν στις επισκέψεις στους γιατρούς, ακόμη και στις διαγνωστικές εξετάσεις…
Η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς μπαίνει στην τελική ευθεία μετά την άφιξη των επικεφαλής και πλέον έρχεται η ώρα να μάθουν τα οκτώ εκατομμύρια φορολογουμένων ποιος ακριβώς θα πληρώσει τον λογαριασμό. Ο δεκάλογος των κρισιμότερων μέτρων λοιπόν διαμορφώνεται ως εξής:
1.Κλίμακα φορολογίας εισοδήματος: Αν αποφασιστεί «ψαλίδισμα» της έκπτωσης φόρου των 2.100 ευρώ, όπως επιθυμούν οι δανειστές, θα επηρεαστούν άμεσα περισσότερα από τρία εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι.
Συνολικά, αυτές οι κατηγορίες εργαζομένων αριθμούν 5,4 εκατομμύρια άτομα. Από αυτούς, περίπου 1,445 εκατομμύρια δηλώνουν εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και δεν πρόκειται να θιγούν. Εκείνοι που κινδυνεύουν είναι όσοι εμφανίζουν αποδοχές από 10.000 έως 40.000 ευρώ, δηλαδή περίπου δύο εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα (να σημειωθεί ότι η έκπτωση φόρου αφορά όλους όσους εμφανίζουν αποδοχές έως και 42.000 ευρώ τον χρόνο). Η ελληνική πλευρά δεν θέλει να μειώσει την έκπτωση φόρου, καθώς αυτό θίγει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Θα προσπαθήσει να αντλήσει πρόσθετα έσοδα αυξάνοντας τους φόρους στους περίπου 300.000 Ελληνες με αποδοχές άνω των 30.000 ευρώ ετησίως. Αν υιοθετηθεί αυτό το σενάριο, οι επιβαρύνσεις θα ξεκινούν από τα 400-500 ευρώ κατ’ άτομο.
2.Φορολόγηση αγροτών: Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να μην εφαρμόσει όσα ρητά αναφέρει το Μνημόνιο για άμεση αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των αγροτών από το 13% στο 20% (και στο 26% για το 2017).
Θα προσπαθήσει να φορολογήσει τους αγρότες με την κλίμακα των μισθωτών, ώστε και εκείνοι να κάνουν χρήση του αφορολογήτου (στα εισοδήματά τους, βέβαια, θα ενταχθούν οι αγροτικές επιδοτήσεις). Με δεδομένο ότι οι αγρότες εμφανίζουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, οι δανειστές αναμένεται να εγείρουν θέμα δημοσιονομικού κόστους.
3.Κύριες συντάξεις: Το μείζον θέμα της διαπραγμάτευσης είναι αν θα περικοπούν ή όχι οι κύριες συντάξεις και, αν ναι, από ποιο ύψος και πάνω. Η ελληνική πλευρά θέλει να αποφύγει αυτό το μέτρο και, αν χρειαστεί να υποχωρήσει, να το κάνει μόνο για τις υψηλές συντάξεις, άνω των 1.200-1.400 ευρώ. Οι περικοπές αλλά και οι συντελεστές των μειώσεων θα εξεταστούν σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα μέτρα που θα υιοθετηθούν στο Ασφαλιστικό και κυρίως με τις παρεμβάσεις που αφορούν στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών.
Στο κεφάλαιο αυτό εντάσσεται και η περικοπή του ΕΚΑΣ, η οποία, λόγω της καθυστέρησης στη διαπραγμάτευση, είναι πιθανό να είναι μεγαλύτερη σε σχέση με εκείνη που είχε προβλεφθεί αρχικά.
4.Επικουρικές συντάξεις: Οι περικοπές θεωρούνται δεδομένες και θα πρέπει να αποφέρουν πάνω από 150 εκατ. ευρώ. Το όλο ζήτημα παίζεται στο αν θα επηρεαστούν όλες οι επικουρικές συντάξεις ή θα «σωθούν» όσες φτάνουν μέχρι το επίπεδο των 120 ευρώ.
5.Υπολογισμός νέων συντάξεων: Η μεγάλη μάχη αφορά στο ύψος της εθνικής σύνταξης, την οποία η ελληνική πλευρά θέλει να κρατήσει στα 384 ευρώ. Οι δανειστές θεωρούν το ποσό εξαιρετικά υψηλό και ζητούν σημαντική μείωση (ή χορήγησή του με 20 χρόνια προϋπηρεσίας αντί για 15 που προβλέπει το προσχέδιο Κατρούγκαλου).
Επίσης, στο μικροσκόπιο θα μπουν οι συντελεστές αναπλήρωσης, καθώς οι δανειστές θέλουν ακόμη χαμηλότερα ποσοστά και για το αναλογικό κομμάτι της σύνταξης. Συνολικά, από το άθροισμα της εθνικής και της αναλογικής σύνταξης κινδυνεύουν να προκύψουν συντελεστές αναπλήρωσης ακόμη και κάτω του 55% (από 70%-80% που είναι σήμερα) ειδικά για όσους έχουν υψηλές αποδοχές.
6.Ασφαλιστικές εισφορές αυτοαπασχολουμένων: Για να κάμψει τις αντιδράσεις των αυτοαπασχολουμένων, η κυβέρνηση υποσχέθηκε πολλά: εκπτώσεις έως και 50% στις εισφορές μηχανικών, δικηγόρων και γιατρών, αλλά και χαμηλότερους συντελεστές στους νέους επαγγελματίες. Με δεδομένο ότι το προσχέδιο Κατρούγκαλου προκαλεί και μειώσεις στις εισφορές όσων δηλώνουν εισοδήματα έως 10.000-15.000 ευρώ (δηλαδή τη συντριπτική πλειονότητα των επιτηδευματιών), είναι βέβαιο ότι οι δανειστές θα εγείρουν θέμα δημοσιονομικού κενού. Πώς θα καλυφθεί αυτό; Είναι πιθανό να ζητηθούν πρόσθετες περικοπές συντάξεων.
7.Ασφαλιστικές εισφορές αγροτών: Είχε προγραμματιστεί οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών να αυξηθούν αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2015. Είναι αμφίβολο αν η κυβέρνηση θα επιμείνει σε αυτό μετά τις αγροτικές κινητοποιήσεις.
8.Πώληση «κόκκινων» δανείων: Εμείς διεκδικούμε εξαίρεση από τη μεταβίβαση στα funds όλων των ευαίσθητων «κόκκινων» δανείων (πρώτης κατοικίας, εγγυημένα από το Δημόσιο κ.λπ.), ενώ οι δανειστές ζητούν πλήρες άνοιγμα της αγοράς.
9.Ιατρικές εξετάσεις: Θα επηρεαστούν έμμεσα, αλλά ουσιαστικά οι πολίτες. Προωθείται «πλαφόν» στις ιατρικές εξετάσεις, δηλαδή ο κάθε ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ θα δικαιούται μέχρι δύο επισκέψεις σε γιατρούς της ίδιας ειδικότητας μέσα σε διάστημα ενός μήνα ή έως δύο ανεξαρτήτως ειδικότητας μέσα στην ίδια ημέρα. Με την εισαγωγή σε ιδιωτική κλινική ή νοσοκομείο θα μπλοκάρονται ο ΑΜΚΑ και η δυνατότητα συνταγογράφησης, ενώ οι πιο ακριβές εξετάσεις (π.χ. μαγνητικές) θα γίνονται αφού έχει προηγηθεί άμεσος έλεγχος από υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ. Προωθείται και πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις.
10.Πρόσθετα μέτρα 2017-2018: Επί του θέματος μέχρι στιγμής τηρείται σιγή ιχθύος, αλλά είναι το πιο σοβαρό. Για να κλείσει το Μεσοπρόθεσμο, χρειάζονται μέτρα περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Μέρος αυτού του ποσού θα συγκεντρωθεί από την αύξηση του φόρου εισοδήματος και από τις περικοπές των συντάξεων που θα δοθούν από εδώ και στο εξής. Αυτά τα μέτρα όμως δεν φτάνουν για να συγκεντρωθούν 1,8 δισ. ευρώ. Μένει λοιπόν να φανεί τι θα περιλαμβάνει ο τελικός κατάλογος. Η λύση του φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές μοιάζει αυτή τη στιγμή εξαιρετικά πιθανή.