Βαρύς είναι ο πέλεκυς του σχεδίο του υπουργείου Εργασίας, Γιώργου Κατρούγκαλου για τις συντάξεις. Το νομοσχέδιο των 170 σελίδων που παραδόθηκε για έγκριση στους θεσμούς, συμπιέζει κυρίως 900.000 ασφαλισμένους που εκτιμάται ότι θα συνταξιοδοτηθούν από το 2016 έως το 2026 και θα πάρουν συντάξεις μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 15%.
Επί της ουσίας, το νέο ασφαλιστικό βασίζεται σε συντάξεις δύο ταχυτήτων, οδηγώντας σε βαριές απώλειες τις νέες συντάξεις προκειμένου να διασώσει τις σημερινές. Οι μεσοσταθμικές μειώσεις υπολογίζονται στο 15%, εξαιτίας των χαμηλών συντελεστών αναπλήρωσης, ενώ στις υψηλές συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ το κούρεμα θα φτάσει το 30%.
Το σχέδιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης προβλέπει νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με βάση τον μέσο όρο αποδοχών του εργαζομένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Με δεδομένο ότι οι αμοιβές έχουν συρρικνωθεί, ένας εργαζόμενος που έπαιρνε πριν από το 2011 μισθό 2.500 ευρώ και τώρα παίρνει 1.000 θα πάρει τη μισή σύνταξη απ’ αυτή που προσδοκούσε!
Το ποσοστό αναπλήρωσης είναι κλιμακωτό και προβλέπει από 0 έως 15 χρόνια συντελεστή 0,80% για κάθε έτος, έως 2% για τα 39 έως 42 ή και περισσότερα χρόνια. Στην καλύτερη περίπτωση, η αναπλήρωση για 40 χρόνια ασφάλισης, αν προστεθεί και η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, θα φτάσει στο 60% του συντάξιμου μισθού
Πάνω από 100.000 χαμηλοσυνταξιούχοι θα χάσουν φέτος το ΕΚΑΣ, ενώ αδιευκρίνιστη είναι η τύχη των καταβαλλόμενων συντάξεων μετά το 2018.
Στο σχέδιο νόμου ορίζονται νέα πιο αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια που θα οδηγήσουν στη διακοπή χορήγησης του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων (100.000 άτομα) μέχρι τον Μάρτιο του 2016, ενώ προβλέπεται σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι το 2019 και αναπλήρωσή του από την εθνική σύνταξη. Αυτό σημαίνει επιπλέον μείωση 193 ευρώ κατά μέσο όρο μηνιαίως για τις κατώτατες κύριες συντάξεις και φυσικά οδηγεί σε περαιτέρω φτωχοποίηση.
Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει, από φέτος, τα 664 ευρώ, ενώ καταργήθηκε η μικρή κατηγορία δικαιούχων που έπαιρναν ΕΚΑΣ 30 ευρώ. Ετσι, για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα και μέχρι 7.216 ευρώ καταβάλλεται επίδομα 230 ευρώ μηνιαίως.
Από 7.216,01-7.518 ευρώ, ποσό 172,50 ευρώ, από 7.518,01-7.720 ευρώ, ποσό 115 ευρώ, από 7.720,01-7.972 ευρώ ποσό 57,50 ευρώ. Από 1/1/2017 και μέχρι 31/12/2019 τα ποσά και τα εισοδηματικά κριτήρια αναπροσαρμόζονται και από 1/1/2020 η παροχή καταργείται.
Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο μείωσης των επικουρικών, παρότι οι εργοδοτικοί φορείς δέχτηκαν να στηρίξουν την πρόταση για αύξηση κατά 1% των ασφαλιστικών εισφορών στον κλάδο επικούρησης. Συγκεκριμένα, ο Γιώργος Κατρούγκαλος έχει αφήσει παράθυρο μείωσης των επικουρικών συντάξεων τουλάχιστον άνω των 170 ευρώ.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την εφαρμογή του κανόνα βιωσιμότητας αντί της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στο ενιαίο επικουρικό. Βάσει αυτού, θα καταβάλλονται οι επικουρικές συντάξεις από το ΕΤΕΑ για τους ασφαλισμένους από το 2014 και μετά και το ποσό θα διαμορφώνεται σύμφωνα με δημογραφικά δεδομένα και πίνακες θνησιμότητας. Το ύψος των νέων επικουρικών συντάξεων, δηλαδή, θα οριστεί με υπουργική απόφαση τον Απρίλιο βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ.
Το ποσοστό αναπλήρωσης για τις νέες επικουρικές πέφτει στο 18% για 40 έτη ασφάλισης, όταν μέχρι σήμερα κάποιος ασφαλισμένος μπορούσε να πάρει επικουρική σύνταξη ακόμη και σε ποσοστό 40%-50% της κύριας σύνταξής του για 35 έτη ασφάλισης.
Μείωση συντάξεων
Παραδείγματα
- Ασφαλισμένος με 35 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.000 ευρώ θα πάρει σύνταξη 778,1 ευρώ, από 881 που θα έπαιρνε σήμερα. Μείωση 12,5%
- Με 35ετία και συντάξιμο μισθό 1.400 ευρώ, ο μελλοντικός συνταξιούχος, αν εφαρμοστεί η μεταρρύθμιση, θα εισπράξει σύνταξη 932,7 ευρώ, από 1.020,24. Μείωση 7,5%
- Ασφαλισμένος επί 25 χρόνια, με συντάξιμες αποδοχές 900 ευρώ, θα πάρει σύνταξη 611,07 ευρώ από 654,07 με το σημερινό καθεστώς. Μείωση 6,5%
- Γυναίκα με 25 χρόνια ασφάλισης που θέλει να βγει στα 57 έτη, αντί στα 67, θα πάρει σύνταξη 595 ευρώ (230 εθνική σύνταξη + 365,4 αναλογική), αντί για το αρχικό ποσό των 950 ευρώ, καθώς θα υποστεί και έξτρα μείωση λόγω του ενισχυμένου πέναλτι
Αύξηση εισφορών
Παραδείγματα
- Ελεύθερος επαγγελματίας που πληρώνει σήμερα ετησίως 3.960 ευρώ στον ΟΑΕΕ, με ετήσιο εισόδημα 70.000 ευρώ, με το νέο σύστημα θα πληρώσει 14.066 ευρώ. Αύξηση 355%
- Ο επαγγελματίας που δεν έχει κατέβει κατηγορία πληρώνει σήμερα μαζί με τις εισφορές υγείας 8.508 ευρώ. Με το νέο σύστημα σκαρφαλώνει στα 18.954 ευρώ (14.066 ευρώ για σύνταξη συν 4.888 ευρώ για εισφορές υγείας). Αύξηση 223%
- Σύμφωνα με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το 2019 το κατώτατο ασφάλιστρο για τους αγρότες στο νέο ενιαίο ταμείο θα είναι 93,6 ευρώ τον μήνα, ενώ αν προσθέσουμε και το 6,95% της εισφοράς υπέρ υγείας το ποσό θα φτάνει τα 126 ευρώ.
Το ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς είναι 5.860 ευρώ, που αντιστοιχεί σε εισφορές 1.582 ευρώ τον μήνα.
Σε έναν και μοναδικό ενιαίο φορέα (ΕΦΚΑ) συγχωνεύονται όλα τα ταμεία κύριας ασφάλισης και εφάπαξ, ενώ αγρότες και ελεύθεροι επαγγελματίες θα υποστούν δραματική επιβάρυνση από την αύξηση των εισφορών.
Οι συντάξεις υπερηλίκων ανασφάλιστων Ελλήνων και ομογενών, ύψους 360 ευρώ τον μήνα, επανέρχονται ως Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αλλά με τόσο αυστηρές προϋποθέσεις που δεν θα το παίρνει σχεδόν κανείς.
Απώλειες θα υποστούν και οι συντάξεις αναπηρίας, καθώς η εθνική σύνταξη θα δίνεται ολόκληρη μόνο στην περίπτωση αναπηρίας άνω του 80%. Για μικρότερα ποσοστά θα δίνεται το 70% ή και το 50%. Δηλαδή, αν κάποιος ατυχής μείνει ανάπηρος μετά από 15 χρόνια δουλειάς, θα πάρει επίδομα αντί για σύνταξη.
Δεν επηρεάζονται οι νέοι συνταξιούχοι των 500 ευρώ
Οι μόνοι αλώβητοι από τον καταιγισμό των επώδυνων αλλαγών είναι οι νέοι συνταξιούχοι που δικαιούνται χαμηλές συντάξεις κάτω από 500 ευρώ (αν συνταξιοδοτηθούν στα 67) και οι επαγγελματίες με χαμηλό ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ.
Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί για όσους υποβάλουν αιτήσεις από 1/1/2016 ή από τη δημοσίευση του νόμου (δεν έχει διευκρινιστεί) αιφνιδιάζοντας χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι είχαν παραμείνει καλόπιστα στην εργασία τους, πιστεύοντας τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι θα προστατεύσει τα θεμελιωμένα δικαιώματα.
Το νομοσχέδιο -ειδικά για όσους συνταξιοδοτούνται το 2016- προβλέπει ότι αν το ποσό της νέας σύνταξης υπολείπεται του ποσού της σύνταξης που θα εκδιδόταν με το προηγούμενο καθεστώς κατά ποσοστό άνω του 20%, καταβάλλεται το ήμισυ της διαφοράς στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά. Επί αιτήσεων που θα κατατεθούν εντός του 2017 συνεχίζει να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά το 1/3 της διαφοράς, και επί αιτήσεων που θα κατατεθούν εντός του 2018 μόλις το 1/4 της διαφοράς.
Προσοχή! Οσοι βγαίνουν με πρόωρη σύνταξη θα παίρνουν μέρος και όχι το σύνολο της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ. Η μείωση ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται έως τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, γυναίκα με 25 χρόνια ασφάλισης που θέλει να βγει στα 57 έτη, αντί στα 67, θα πάρει σύνταξη 595 ευρώ (230 εθνική σύνταξη + 365,4 αναλογική), αντί για το αρχικό ποσό των 950 ευρώ, καθώς θα υποστεί και έξτρα μείωση λόγω του ενισχυμένου πέναλτι. Ουσιαστικά η έξοδος προς την πρόωρη σύνταξη καθίσταται απαγορευτική.
Διαβάστε επίσης:
Ελεύθεροι επαγγελματίες: Ποιοι χάνουν και πόσα θα πληρώσουν (ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ)