Μπορεί τα «φώτα» μετά τη δημοσίευση της έκθεσης του ΔΝΤ να έπεσαν στο αίτημά του για άμεση διευθέτηση του ελληνικού χρέους, το οποίο το Ταμείο θεωρεί μη βιώσιμο, ωστόσο, η «αιτιολόγηση» αυτής της θέσης κρύβει σκληρή κριτική για την ελληνική πλευρά.
Η κυβέρνηση κατηγορείται από τους συντάκτες της έκθεσης για εμμονή στην υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας, για αποφυγή των μεταρρυθμίσεων, για διάθεση «διανομής» των όποιων πρωτογενών πλεονασμάτων από τις ελληνικές κυβερνήσεις και για σκληρή προσπάθεια προστασίας των υφιστάμενων συνταξιούχων εις βάρος των επόμενων γενεών.
Το ΔΝΤ, προβλέπει ότι οι στόχοι για μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ δεν θα επιβεβαιωθούν ενώ ακόμη και τα μικρά ποσοστά ανάπτυξης δεν θα φέρουν ούτε την πολυπόθητη αύξηση των δημοσίων εσόδων, ούτε τη μείωση της ανεργίας η οποία θα παραμείνει σε διψήφια επίπεδα για πολλά χρόνια.
· Οι κυβερνήσεις που κατάφεραν να επιτύχουν τα τελευταία χρόνια πρωτογενή πλεονάσματα –οι οποίες μάλιστα καλύπτουν ολόκληρο το πολιτικό φάσμα από τα δεξιά μέχρι τα αριστερά- πολύ γρήγορα υπέκυψαν στις πιέσεις για να το διανείμουν. Ασφαλώς, οι συντάκτες της έκθεσης είχαν κατά νου το κοινωνικό μέρισμα των 500 εκατ. ευρώ που δόθηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά. Έσπευσε όμως να τους επιβεβαιώσει και ο Αλέξης Τσίπρας με την εξαγγελία του για διάθεση 700 εκατ. ευρώ από το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 για τη χρηματοδότηση κοινωνικών παροχών, μεταξύ των οποίων και η μη αναδρομική εφαρμογή του ΕΚΑΣ.
· Στην Ελλάδα, οι εκροές για τη χρηματοδότηση των μισθών του δημοσίου και των συντάξεων, αντιστοιχούν πλέον περίπου στο 75% των πρωτογενών δαπανών. Από τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις, αναφέρει το ΔΝΤ, επιβεβαιώθηκε ότι στην ελληνική κυβέρνηση δεν διαφαίνεται καμία διάθεση περικοπής αυτών των δαπανών. Γι’ αυτό και ο αυτόματος μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής (ο λεγόμενος κόφτης) δεν θα συμβάλει στο να επιτευχθεί ο στόχος για εμφάνιση πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ για μακρά χρονική περίοδο. (σ.σ υπενθυμίζεται και επαναλαμβάνεται στην έκθεση ότι απαιτούνται μέτρα 4,5% του ΑΕΠ για να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στο τέλος του 2018).
· Το ΔΝΤ προτείνει να εγκαταλειφθεί η … ιδέα ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα στηριχτεί στην αύξηση της παραγωγικότητας. Και αυτό εξαιτίας της απροθυμίας της κυβέρνησης να προωθήσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Ειδική αναφορά γίνεται στις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις της κυβέρνησης στο να προωθήσει την απελευθέρωση των αγορών προίόντων και υπηρεσιών.
· Στις τράπεζες, η κυβέρνηση δεν έκανε τις απαιτούμενες ενέργειες ώστε να εξασφαλιστεί ακόμη και το γεγονός ότι δεν θα υπάρξουν πολιτικές παρεμβάσεις στη λήψη αποφάσεων από την πλευρά των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών. Έτσι, το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα περιοριστεί και η συμμετοχή των τραπεζών στην προσπάθεια για στήριξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
· Η άποψη του ΔΝΤ είναι ότι το συνταξιοδοτικό της χώρας παραμένει μη βιώσιμο. Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να δίνει το 10% του ΑΕΠ ως κρατικές ενισχύσεις για την καταβολή των συντάξεων τη στιγμή που ο μέσος όρος για την Ευρωζώνη διατηρείται στο 2,5%. Το ΔΝΤ «κατηγορεί» την κυβέρνηση ότι μετέθεσε το πρόβλημα στους νέους συνταξιούχους (μέσα από τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων) αφήνοντας στο απυρόβλητο την πλειοψηφία των σημερινών συνταξιούχων.
· Η εμμονή της κυβέρνησης να μεταθέτει τα φορολογικά βάρη σε αυτούς που δηλώνουν τα υψηλότερα εισοδήματα, έχει οδηγήσει στο εξής φαινόμενο: τα χρέη προς την εφορία έχουν φτάσει στο 50% του ΑΕΠ που είναι και το υψηλότερο της Ευρωζώνης ενώ η εισπραξιμότητα των φόρων μειώνεται ολοένα και περισσότερο λόγω της συγκέντρωσης των βαρών στους λίγους.
· Η ανεργία στην Ελλάδα, θα παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα –τα οποία θα αποτυπώνονται με διψήφια ποσοστά- για πολλές δεκαετίες ακόμη.
· Η όποια ανάπτυξη στην Ελλάδα –το ΔΝΤ δεν συμμερίζεται ότι θα υπάρξουν θετικά ποσοστά της τάξεως του 3-3,5%- δεν θα έχει ανάλογο αντίκτυπο στα έσοδα του δημοσίου καθώς η ανάπτυξη θα στηριχθεί σε επενδύσεις και εξαγωγές που δεν αποδίδουν φορολογικά. Απαισιόδοξο είναι το ΔΝΤ και για το γεγονός ότι οι φόροι στα ακίνητα δεν συνδέονται με τις πραγματικές αξίες όπως επίσης και για το ότι θα «εξαφανιστούν» τα έσοδα από τα προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας των τραπεζών.
· Το ΔΝΤ προβλέπει και αύξηση των πιέσεων για διόγκωση των κρατικών δαπανών. Θεωρεί ότι δεδομένου ότι όποιες περικοπές έγιναν μέχρι τώρα δεν στηρίχτηκαν σε μεταρρυθμίσεις, σύντομα θα προκύψουν ανάγκες αύξησης των δαπανών. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι οι δαπάνες για την υγεία, έχουν υποχωρήσει στο 4,5% του ΑΕΠ, αισθητά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης 7% του ΑΕΠ).