«Κλείδωσε» στα 360 ευρώ η βασική σύνταξη για το 2015, ανοικτά όμως παραμένουν δύο κομβικής σημασίας θέματα που θα καθορίσουν αφενός τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το νέο έτος, αφετέρου το ύψος των συντάξεων. Στο κάδρο των αλλαγών μπαίνουν τα ειδικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν για χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι «κατοχύρωσαν» πρόωρη ή και πλήρη σύνταξη πριν από το 2013, αλλά και η θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης με 15ετία.
Τα δεκάδες «τεχνικά» θέματα που παρουσιάστηκαν στην προσπάθεια των ασφαλιστικών ταμείων να προετοιμαστούν για την εφαρμογή του νόμου 3863/2010 που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και προβλέπει την καταβολή βασικής σύνταξης παράλληλα με την αναλογική φαίνεται πως μπορούν να λυθούν με εγκυκλίους και υπουργικές αποφάσεις. Μένουν, όμως, τα δύο «καυτά» θέματα, υψηλού πολιτικού ρίσκου και κόστους, που αναμένεται να αποφασιστούν σε κεντρικό – πολιτικό επίπεδο. Πρόκειται για την κατάργηση των ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν για όσους «κατοχύρωσαν» δικαίωμα συνταξιοδότησης τα προηγούμενα έτη και την αύξηση του απαιτούμενου χρόνου για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από 15 έτη (4.500 ημέρες ασφάλισης ή ένσημα) σε 20 έτη (6.000 ένσημα). Η κυβέρνηση θα επιδιώξει να παραπέμψει και τις δύο αυτές αποφάσεις για την άνοιξη του 2015, με κεντρικό επιχείρημα ότι οι όποιες αλλαγές, ακόμη κι αν «περάσουν» από τη Βουλή εντός του τρέχοντος έτους, δεν θα ισχύσουν άμεσα, καθώς απαιτείται σεβασμός των λεγομένων ώριμων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Η τρόικα φαίνεται πως επιμένει και για τα δύο θέματα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τα έθεσε μετ’ επιτάσεως κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, επεσήμανε ότι τα πραγματικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι πολύ μικρότερα από τα θεσμοθετημένα και απαίτησε μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών. Μόνο υπό αυτήν την προϋπόθεση, άλλωστε, φαίνεται πως έκαναν αποδεκτό το αίτημα της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας να μη συζητηθούν οριζόντιες μειώσεις στις κύριες συντάξεις.
Αναγνώριση
Κεντρικό ρόλο στις σχεδιαζόμενες αλλαγές αναμένεται να διαδραματίσει η αναγνώριση μόνο των θεμελιωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και η κατάργηση των «κατοχυρωμένων» δικαιωμάτων, έννοια που εισήχθη στην ασφαλιστική νομοθεσία με την εξειδίκευση του νόμου 3863/10 (νόμος Λοβέρδου – Κουτρουμάνη). Η επιλογή αυτή θα οδηγήσει σε αύξηση των ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, κάτι που δεν απέκλεισε η ελληνική πλευρά, στο πλαίσιο και «της κατάργησης των στρεβλώσεων και εσωτερικών αδικιών του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης». Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση του ΚΕΠΕ που βρίσκεται ήδη στα χέρια των δανειστών, διαπιστώνεται πως μόνο ένας στους πέντε ασφαλισμένους στο ΙΚΑ συνταξιοδοτείται στην κανονική ηλικία.
Η τρόικα διαπιστώνει, επίσης, ότι το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένει «γενναιόδωρο» και ως εκ τούτου, για να αυξηθεί η βιωσιμότητά του θα πρέπει να αυξηθεί η ανταποδοτικότητα των εισφορών σε σχέση με τις παροχές ή και να μειωθεί το ποσοστό αναπλήρωσης και κατά συνέπεια να συρρικνωθούν οι συνταξιοδοτικές δαπάνες. Η πρόθεση της κυβέρνησης να μην πειράξει το ύψος των συντάξεων, πέρα από τις θεσμοθετημένες με τον νόμο 3863/2010 αλλαγές, φέρνει πιο κοντά την αύξηση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης από 15 έτη (4.500 ένσημα) σε 20 (6.000 ένσημα). Η αλλαγή θεωρείται δεδομένη και μένει να αποφασιστεί εάν θα υπάρξει νομοθετική παρέμβαση εντός του 2014 ή θα παραπεμφθεί και αυτό το θέμα για μετά τον Μάρτιο.
Στο «συρτάρι» του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση βρίσκονται ακόμη και εισηγήσεις να «τρέξει» με μεγαλύτερο βηματισμό η εφαρμογή του νόμου 3863 του 2010 (νόμος Λοβέρδου – Κουτρουμάνη) προκειμένου η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης των συντάξεων να επιτευχθεί γρηγορότερα. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νόμος, το ποσοστό αναπλήρωσης από 95,7% το 2010 θα περιοριστεί στο 48,5% την περίοδο 2020 – 2060, αλλά τα αποτελέσματα των αναλογιστικών μελετών φαίνεται πως επιβάλλουν αμεσότερες παρεμβάσεις. Και αυτό το θέμα, όμως, μπορεί να αποφασιστεί και να θεσμοθετηθεί εντός του 2015 ή και αργότερα, αφού οι όποιες αλλαγές θα προβλέπουν σίγουρα μια περίοδο προσαρμογής για τους ασφαλισμένους που πρόκειται να καταθέσουν τα χαρτιά τους τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Προβλήματα
Την ίδια στιγμή, στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων η επιτροπή που έχει συσταθεί, υπό την προεδρία του γενικού γραμματέα Παναγιώτη Κοκκόρη, «λύνει» πυρετωδώς προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου.
Το ύψος της βασικής σύνταξης, όπως ξεκαθάρισε και από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, θα παραμείνει το 2015 στα 360 ευρώ, ενώ σύμφωνα με τις εισηγήσεις που δέχεται ο υπουργός, τα κατώτατα όρια σύνταξης θα υπολογίζονται με βάση το ημερομίσθιο που υπολογίζονται όλες οι συνταξιοδοτικές παροχές, ήτοι τα 33,56 ευρώ και όχι τα 26,18 ευρώ που προέκυψαν μετά την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που επέβαλε τη μείωση του κατώτατου μισθού. Στο θέμα των ανασφάλιστων υπερηλίκων και των ασφαλισμένων που δεν συμπληρώνουν τα 4.500 ένσημα, θα υπερισχύσει ο μεταγενέστερος νόμος 4093 του 2012, που προβλέπει αυστηρότερο πλαίσιο από αυτό που έχει τεθεί στο άρθρο 2 του 3863.
Τέλος, μια σειρά ειδικών θεμάτων, όπως για παράδειγμα τα θέματα της διαδοχικής ασφάλισης, των συντάξεων αναπηρίας, αλλά και των συντάξεων χηρείας που λαμβάνουν οι επιζώντες σύζυγοι, σύμφωνα με τις εισηγήσεις της επιτροπής, μπορούν να λυθούν με εγκυκλίους, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα
Την ερχόμενη Τρίτη, με σημαντική καθυστέρηση, αναμένεται να παρουσιαστεί στο Ζάππειο, παρουσία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου, η πιλοτική εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος σε 13 δήμους της χώρας. Το μέτρο θα πρέπει εντός του 2015 να επεκταθεί στο σύνολο της χώρας, μετά και την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του συνόλου των προνοιακών πολιτικών. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, για να καταστεί κάποιος δικαιούχος του επιδόματος, θα λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά του εισοδήματα. Το ύψος του καθορίζεται σε 200 ευρώ τον μήνα για ένα άτομο, ενώ το ποσό θα προσαυξάνεται για κάθε ενήλικο μέλος με 100 ευρώ και για κάθε ανήλικο μέλος με 50 ευρώ. Για μονογονεϊκές οικογένειες το πρώτο ανήλικο μέλος θεωρείται ενήλικο.
Για τον προσδιορισμό του πραγματικού εισοδήματος θα λαμβάνονται υπόψη όλα τα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, εκτός από:
– το 20% από μισθωτές υπηρεσίες, εισόδημα με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή εργόσημο, καθώς και τα ποσά από πηγές κατάρτισης,
– τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, αλληλεγγύης κ.λπ.
– και τα επιδόματα: αναπηρίας, διατροφικού ΑΜΕΑ, επιμέλειας με δικαστική απόφαση.
πηγή : εφ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ