Οι ιπποπόταμοι είναι ζώα κοινωνικά που ζουν σε αγέλες με πληθυσμό έως και 40 ζώα. Η διάρκεια ζωής τους είναι 40-50 έτη. Τα θηλυκά φτάνουν στη σεξουαλική ωρίμανση στα 5 με 6 χρόνια τους και έχουν κύηση διάρκειας 8 μηνών.
Έχουν μήκος 3,5 μέτρα και 1,5 μέτρα ύψος. Οι αρσενικοί ιπποπόταμοι αυξάνουν διαρκώς σε μέγεθος σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ οι θηλυκοί φτάνουν στο μέγιστο βάρος τους γύρω στην ηλικία των 25 ετών. Τα θηλυκά, που δεν ξεπερνούν τον 500 κιλά σε βάρος, είναι μικρότερα από τα αρσενικά, τα οποία μπορούν να ζυγίζουν έως και 1600 κιλά. Παρά τον όγκο τους, οι ιπποπόταμοι τρέχουν γρηγορότερα από τον άνθρωπο.
Τα μάτια, τα αυτιά και τα ρουθούνια του ιπποπόταμου είναι τοποθετημένα ψηλά στο κρανίο του. Αυτό του επιτρέπει να περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας μισοβυθισμένος στα νερά τροπικών ποταμών, αποφεύγοντας τη ζέστη και τα ηλιακά εγκαύματα. Για επιπλέον προστασία από τον ήλιο, το δέρμα του εκκρίνει μια φυσική αντιηλιακή ουσία με αντιβακτηριακές ιδιότητες, που είναι κόκκινη στο χρώμα, και καμιά φορά αναφέρεται ως «ιδρώτας αίματος», αλλά δεν είναι ούτε αίμα, ούτε ιδρώτας.
Στην έρημο και γεμάτη ζέστη της Τανζανίας ο ερασιτέχνης φωτογράφος Μάρτιν Σάντζες απαθανάτισε μια εκπληκτική φωτογραφία. Περισσότεροι από 100 ιπποπόταμοι στριμώχνονται σε έναν από του λίγους νερόλακκους της περιοχής προκειμένου να ανακουφιστούν από τη ζέστη. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι βαμμένοι κόκκινοι αλλά αυτό δεν είναι το χρώμα τους αλλά η ουσία που εκκρίνουν και λειτουργεί σαν αντιηλιακό.