Αρχιεπισκοπή και Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ενώνουν τις δυνάμεις τους για να ξαναγίνει λειτουργικό καθολικό ξωκλήσι του 1.600 στη Νάξο, που μετατράπηκε σε κατοικία και νοικιάζεται μέσω Airbnb!
Πρόκειται για το καθολικό ξωκλήσι της Santa Maria, το οποίο βρίσκεται σε ιδιωτική έκταση λίγο έξω από την Χώρα του νησιού. Το μέχρι πρότινος ξεχασμένο εκκλησάκι, «ανακαλύφθηκε» ξανά στο πλαίσιο μιας επιστημονικής έρευνας, ωστόσο η ανακάλυψη αυτή δεν συνοδεύτηκε από – τα αναμενόμενα – αισθήματα χαράς, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το naxostimes.
Κι αυτό επειδή όπως διαπιστώνει κάποιος βλέποντας φωτογραφίες από το ξωκλήσι έχει υποστεί αλλαγές σε σημείο βανδαλισμού!
Μεταλλικές πέργκολες, χώρος για μπάρμπεκιου, ακόμη και το ιερό έχει μετατραπεί σε δωμάτιο! Οι οικοδομικές παρεμβάσεις υπολογίζεται πως ξεκίνησαν εδώ και τρία χρόνια και σήμερα δεν έχει μείνει τίποτα που να παραπέμπει σε έναν ιερό τόπο, αλλά αντίθετα θυμίζει μια μικρή παραθεριστική κατοικία… Άλλωστε δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε ότι η Santa Maria προορίζεται για μίσθωση μέσω της πλατφόρμας Airbnb.
Τι λέει το συμβόλαιο αγοραπωλησίας
Να σημειωθεί ότι συμβόλαιο αγοραπωλησίας της εν λόγω έκτασης του 1923 (αντίγραφο του οποίου έχει στην κατοχή της η Αρχιεπισκοπή Νάξου) αναφέρει ρητά ότι το εκκλησάκι θα παρέμενε ως είχε και οι επόμενοι ιδιοκτήτες του αγροτεμαχίου δεν θα απαγόρευαν σε εφημέριους του Δυτικού Δόγματος να ιερουργούν σε αυτό και σε πιστούς να εκκλησιάζονται.
Ο σημαντικός αυτός όρος φαίνεται πως ξεχάστηκε με το πέρασμα του χρόνου, αφού δεν υπάρχει στα κατοπινά συμβόλαια αγοραπωλησιών και ενδεχομένως να μην τον γνωρίζει ούτε ο τωρινός ιδιοκτήτης.
Σύμφωνα με τον εφημέριο του Καθολικού Μητροπολιτικού Ναού της Υπαπαντής πατήρ Γεώργιο Παλαμάρη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων είναι ενήμερη για τον βανδαλισμό και μάλιστα έχει υπάρξει τηλεφωνικό σήμα της για άμεση διακοπή των εργασιών που εκτελούνται στο ξωκλήσι της Santa Maria.
Να αποδοθεί σε εκκλησάκι και Παναγία ο σεβασμός που τους αρμόζει
Ποια είναι, όμως, η επιδίωξη της Αρχιεπισκοπής;
«Το μέλημα μας δεν είναι να κάνουμε μηνύσεις, ούτε να δημιουργήσουμε παρεξηγήσεις. Απλά χρειάζεται να αποδώσουμε ξανά στο εκκλησάκι και την Παναγία τον σεβασμό που τους αρμόζει. Να κάνουμε χρήση του παλαιού δικαιώματος μας, που δεν είναι μόνο δικαίωμα. Είναι χρέος, κυρίως, γιατί είναι ένας ναός που πρέπει να τελούνται τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας» υπογράμμισε ο πατήρ Γεώργιος στο ενημερωτικό σάιτ.
Ο ίδιος επισήμανε ότι η Αρχιεπισκοπή και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων θα αντιμετωπίσουν από κοινού και με συντονισμένες κινήσεις το ζήτημα που έχει προκύψει κι ότι ο σημερινός ιδιοκτήτης θα πρέπει να αναγνωρίσει το σφάλμα του και να επαναφέρει το προστατευόμενο μνημείο στην αρχική του μορφή.
Η ιστορία του Santa Maria
Το ξωκλήσι της Santa Maria βρίσκεται στις παρυφές της σημερινής Χώρας Νάξου, σε μικρή απόσταση από τον αστικό ιστό και από τον κεντρικό οδικό άξονα που συνδέει τη Χώρα με τα χωριά, στη θέση Κόκκινα Σπίτια (ή Άσπρα Σπίτια).
Κάποια μορφολογικά στοιχεία του ναού, όπως τα φουρούσια στο μαρμάρινο θύρωμα της εισόδου, παραπέμπουν τεχνοτροπικά στην εποχή του Δουκάτου του Αιγαίου, δεδομένου ότι θυμίζουν έντονα παρόμοια μοτίβα που εντοπίζονται στην Παναγία των Χιόνων στον Μπούργο (15ος αι.), αλλά και τον Άγιο Ιωάννη στον πύργο του Μπελώνια στο Γαλανάδο επισήμανε ο ιστορικός και αρχαιολόγος Θανάσης Κοτσάκης.
Αναφερόμενος στην προέλευση της ονομασίας του ναού, πρόσθεσε ότι ενδεχομένως να μην ήταν αφιερωμένος στην Παναγία (Santa Maria), όπως φαίνεται εξ πρώτης όψεως, αλλά στην Αγία Μαγδαληνή (Santa Maria Magdalena, όπως την αναφέρουν οι ιταλικές πηγές).
Η εικασία αυτή εδράζεται επιπλέον στο γεγονός ότι ο Καθολικός αρχιεπίσκοπος Νάξου – Πάρου Βαρθολομαίος Polla κάνει λόγο στα 1660 για καθολικό ναό αφιερωμένο στην Αγία Μαγδαληνή, ο οποίος απέχει μισό μίλι από τη Χώρα Νάξου, κάτι το απολύτως συμβατό με την περίπτωση του ναού της Santa Maria».