Εδώ και πάρα πολλούς αιώνες η Παρασκευή και 13, είναι η μέρα συνυφασμένη με τους χειρότερους αστικούς μύθους και τη δεισιδαιμονία, ειδικότερα στις αγγλοσαξωνικές χώρες, τις ισπανόφωνες και τη Γερμανία. Αν και για τους απανταχού εργαζόμενυς η Παρασκευή είναι ημέρα που μπορεί να σε κάνει να κλάψεις από χαρά, ανέκαθεν θεωρούνταν «κακότυχη» μέρα.
Σε αυτές τις χώρες ακόμη και σήμερα πολλά κτίρια και ξενοδοχεία δεν αριθμούν τον 13ο όροφο περνώντας από τον 12ο στον 14ο. Το ίδιο γίνεται και με την 13η σειρά καθισμάτων στα αεροπλάνα, αλλά και σε πολλού δρόμους όπου δεν υπάρχει ο αριθμός 13.
Σύμφωνα με τους λαογράφους, δεν υπάρχουν γραπτές αποδείξεις ότι η «Παρασκευή και 13» είναι μια γρουσούζικη μέρα. Ολα αυτά όμως πριν από το 19ο αιώνα. Η αρχαιότερη γνωστή τεκμηριωμένη αναφορά εμφανίζεται το 1869 στη βιογραφία του «Henry Sutherland Edwards» του Gioachino Rossini, ο οποίος πέθανε «Παρασκευή και 13».
Παρασκευή: Η πιο κακή μέρα της εβδομάδας
Η Παρασκευή από μόνη της θεωρείται μια αρνητική ημέρα καθώς ήταν Παρασκευή όταν σταυρώθηκε ο Χριστός, όταν η Εύα πρόσφερε το μήλο στον Αδάμ, όταν ξεκίνησε η μεγάλη πλημμύρα από την οποία σώθηκε μονάχα ο Νώε και η οικογένειά του, όταν πραγματοποιήθηκε η μεγάλη σύγχυση στη σκιά του Πύργου της Βαβέλ…
Ο Chaucer –στο πολυδιαβασμένο Canterbury Tales, 14ος αιώνας– χαρακτηρίζει την Παρασκευή ως την ημέρα που όλα τα χειρότερα μπορεί να συμβούν. Ουσιαστικά όμως, η Παρασκευή, ως μια κακότυχη ημέρα, αναφέρεται περισσότερο συστηματικά από τα μισά του 17ου αιώνα, σε λαϊκά γνωμικά και κείμενα της εποχής.
Θεωρείται λοιπόν πως είναι δυσάρεστη ημέρα για πολλές εργασίες και δραστηριότητες, όπως είναι η γέννηση, ο γάμος, η έναρξη μιας νέας δουλειάς, το ξεκίνημα του πλοίου για ένα νέο ταξίδι, για τις μετακομίσεις, για να κόψει κάποιος τα νύχια του κ.α.
Στην Αμερική και την Αγγλία, την ημέρα αυτή κρεμούσαν τους θανατοποινίτες –με αποτέλεσμα να αποκαλείται συχνά η Παρασκευή και ως Ημέρα του Κρεμασμένου– γεγονός που έκανε πολλούς κλέφτες να θεωρήσουν γρουσούζικες τις Παρασκευές για την επίτευξη μιας καλής λείας.
Οι Ούγγροι πιστεύουν πως όταν κάποιος γεννηθεί Παρασκευή, μπορεί το κακό να φύγει από πάνω του αν και εφόσον ρίξει λίγο από το αίμα του σε ένα κομμάτι ύφασμα από τα ρούχα του και έπειτα το κάψει, καίγοντας μαζί οποιαδήποτε κατάρα μεταφέρει η μέρα τούτη.
Μονάχα σε δυο περιπτώσεις η ημέρα αυτή μπορεί να είναι ευεργετική, καθώς όλα τα δυσάρεστα παύουν την Παρασκευή πριν το Πάσχα, αλλά και όταν κάποιος δει ένα όνειρο το βράδυ της ίδιας μέρας.
Αν την επομένη διηγηθεί το όνειρο αυτό, είναι σχεδόν βέβαιο πως ότι είδε θα γίνει πράξη προσφέροντας έτσι χαρά… αν φυσικά το όνειρο ήταν θετικό!
Ο αριθμός 13
Αντίστοιχα με την Παρασκευή, ο αριθμός 13 έχει και αυτός τους δικούς του παράδοξους συμβολισμούς που κάνει αρκετούς να το φοβούνται. Αν ο αριθμός 12 συμβολίζει την πληρότητα, την κοσμική τάξη και αρμονία (12 ζώδια), τότε ο 13 αριθμεί το διαμελισμό αυτού του τέλειου κύκλου, την εξαναγκαστική συνέχεια της τάξης που οδηγεί στην ασυμμετρία και το χάος.
Δεν είναι παράλογο λοιπόν, που στον Μυστικό Δείπνο του Χριστού, οι παρευρισκόμενοι δεν ήταν ίσοι με τον αριθμό της ισορροπίας, αλλά ήταν δεκατρείς, αριθμός που αντιστοιχεί στον προδότη Ιούδα Ισκαριώτη!
Έκτοτε, ο αριθμός αυτός συνδέθηκε με ό,τι πιο μισητό και γι’ αυτό κανένας άρχοντας των περασμένων εποχών, δεν θα φιλοξενήσει στο τραπέζι του 12 επισκέπτες παρά πάντα λιγότερους ή περισσότερους, προς αποφυγήν της επανάληψης εκείνου του μιαρού βιβλικού συμβάντος.
Υπήρχε και ο φόβος, πως όποιος σηκωθεί πρώτος από αυτό το τραπέζι, κάποια στιγμή, μέσα στον επόμενο χρόνο θα συναντήσει το θάνατο… Έτσι, εξαιτίας αυτής της αρνητικής –για τους Χριστιανούς πάντα– σημασίας του αριθμού, θεωρήθηκε πως ήταν ο ιδανικός για τη μαύρη μαγεία και τις τελετές αυτών που έστρεψαν το βλέμμα τους αντίθετα από τη βουλή του Κυρίου.
Η απέχθεια απέναντι στον εν λόγω αριθμό, είναι μάλιστα τόσο μεγάλη, ώστε δημόσια έγραφα, συνοικίες αλλά και ολόκληρες πολιτείες αποφεύγουν την αναφορά του. Χαρακτηριστικό είναι πως σε ολόκληρο το Παρίσι, υπάρχουν ελάχιστες διευθύνσεις όπου ο ακατονόμαστος αριθμός έχει τοποθετηθεί!
Με ποιον τρόπο όμως, αυτές οι δυο αρνητικά χρονικές στιγμές δέθηκαν μαζί σε μια και κοινή παράδοση, αυτή της Παρασκευής και 13;
Η μέρα που συνέλαβαν τους Ναϊτες
Δυστυχώς με μεγάλη δυσκολία μπορεί κανείς να εντοπίσει τη χρονική στιγμή που για πρώτη φορά η Παρασκευή και 13 θεωρήθηκε ατυχής.
Είναι σίγουρο πως η παράδοση αυτή ήταν γνωστή στην Αμερική του 1913, καθώς ένας ιερέας είχε προθυμοποιηθεί να παντρέψει δωρεάν οποιοδήποτε ζευγάρι ήθελε στις 13 του μηνός, ημέρα Παρασκευή, για να αποδείξει έτσι το λάθος αυτής της δεισιδαιμονίας. Κάτι αντίστοιχο έκανε και ένας Γερουσιαστής από την Oklahoma, το 1908, όπως επίσης το 1882 όταν μια Παρασκευή και 13 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Λέσχη 13, που βασικός σκοπός των μελών της ήταν η αντιμετώπιση των δεισιδαιμονιών που αφορούν τον αριθμό 13 και την περίφημη κακιά Παρασκευή!
Και στις τρεις περιπτώσεις όμως, η δοξασία προϋπήρχε. Τι μπορεί να προκάλεσε, λοιπόν, τα αισθήματα φόβου για αυτή την ημέρα;
Η μόνη απάντηση που φαίνεται να ικανοποιεί αρκετούς –αν και μάλλον πρόκειται για θεωρία που εμφανίζεται μετά τον 19ο αιώνα, και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής την τελευταία δεκαετία– είναι το γεγονός της εντολής για τη σύλληψη των ιπποτών του Τάγματος των Ναϊτών, που έγινε την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307.
Η καταδίωξη των ανθρώπων του Τάγματος από τους στρατιώτες του βασιλιά Φιλίππου του Ωραίου, έκανε τους Ναΐτες να διασκορπιστούν στην Ευρώπη, μεταμφιεσμένοι και τρομαγμένοι για την απροσδόκητη τροπή που είχε πάρει το περίφημο Τάγμα τους.
Ένας ανώνυμος ποιητής θα γράψει για εκείνη τη φρικιαστική ημέρα:
«Το έτος χίλια τριακόσια επτά, και μάθετέ το καλά αυτό, την εποχή εκείνη συνέλαβαν τους πανίσχυρους Ναΐτες, και τους κακομεταχειρίστηκαν, αυτούς που κάποτε ήταν από τους πιο γενναίους. Πιστεύω ότι επρόκειτο σίγουρα για έργο των απίστων. Τη χρονιά αυτή που ανέφερα προηγουμένως πιάστηκαν οι ατρόμητοι Ναΐτες από τον βασιλιά της Γαλλίας. Δεν ξέρω αν αυτό έγινε δίκαια ή άδικα. Τον Οκτώβρη, μιαν αυγή, η ημέρα ήτανε Παρασκευή…»
Για τον Ελληνο-Χριστιανικό κόσμο, είναι η Τρίτη και 13 που θεωρείται μαύρη μέρα, και αυτό διότι αν και η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους κράτησε αρκετές μέρες, ήταν ουσιαστικά ένα πρωινό, στις 13 Απριλίου 1204, όπου έγινε η κατάληψη της Πόλης.
«Προσοχή» συνιστούν οι επιστήμονες
Βρετανοί επιστήμονες πραγματοποίησαν έρευνα με τίτλο: «Πόσο κακή για την υγεία σου, είναι η Παρασκευή και 13;». Η έρευνα δημοσιεύθηκε το 1993 στο επιστημονικό περιοδικό Medical Journal και είχε ως στόχο ν' αποτυπώσει τη σχέση μεταξύ της υγείας, της συμπεριφοράς και της δεισιδαιμονίας σχετικά με την Παρασκευή και 13 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ερευνητές συνέκριναν τα ποσοστά των ατυχημάτων με αυτοκίνητο σε δύο διαφορετικές ημέρες – Παρασκευή 6 του μηνός και Παρασκευή και 13 – σε μία περίοδο μερικών χρόνων.
Η διαπίστωση των επιστημόνων ήταν πως την ημέρα εκείνη, μειώνονταν ο αριθμός των ατόμων, που επέλεγαν το αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους, ωστόσο, ο αριθμός των εισαγωγών στα νοσοκομεία εξαιτίας αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων, ήταν σαφώς μεγαλύτερος.
Σύμπερασμα της επιστημονικής ομάδας ήταν: «Η Παρασκευή και 13 είναι μία άτυχη μέρα για ορισμένους. Ο κίνδυνος εισαγωγής στο νοσοκομείο ως αποτέλεσμα αυτοκινητιστικού δυστυχήματος μπορεί να είναι αυξημένος έως και 52%. Συνιστούμε να μείνετε στο σπίτι».
Φυσικά, οι δεισιδαιμονίες δεν επηρεάζουν όλους τους ανθρώπους καθώς έχουν να κάνουν με την αντίληψη τους, την σχέση τους με το εξωπραγματικό και κυρίως την παιδεία του καθενός.