Η προγραμματισμένη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους της Λιθουανίας, το μεταναστευτικό αλλά και η υπόθεση του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας, Φρέντι Μπελέρη, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Αυτό το οποίο απομένει να διαπιστώσουμε στη συνάντηση στο Βίλνιους, είναι κατά πόσο η Τουρκία πραγματικά θέλει να γυρίσουμε σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος τόνισε ότι η συνάντηση αυτή «είναι μία ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και να χαράξουμε ένα μονοπάτι επαναπροσέγγισης, χωρίς όμως η Ελλάδα να κάνει πίσω από τις κόκκινες γραμμές της».
Όσον αφορά το ζήτημα του κ. Μπελέρη τόνισε ότι «είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς και η επίλυσή του ή η μη επίλυσή του θα αποτελέσει στοιχείο της ελληνικής αξιολόγησης της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας η οποία ξεκινά τώρα και πρόκειται για ένα μακρύ ταξίδι.»
Αναφερόμενος στις σχέσεις με την Τουρκία, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «θελω να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο» και πρόσθεσε: «Κρατώ το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες υπήρξε εξαιρετικά περιορισμένη παραβατική δραστηριότητα από την τουρκική αεροπορία στον αέρα, όσον αφορά την παραβίαση του εναέριου χώρου της πατρίδας μας, και το γεγονός ότι ναι, σύμφωνα με την επιχειρησιακή ενημέρωση που έχω, υπάρχει μία καλύτερη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές, έτσι ώστε να επιτυγχάνουμε το στόχο μας, που δεν είναι άλλος από το να αποτρέπουμε βάρκες από το να ξεκινούν από τις τουρκικές ακτές».
Επανέλαβε ότι η «Τουρκία πρέπει να είναι σύμμαχός μας στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος», και επισήμανε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση «έχει διαθέσει πολλά δισεκατομμύρια για να στηρίξει την Τουρκία και ενδεχομένως να διαθέσει κι άλλα, καθώς στην αναθεώρηση του πολυετούς προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να υπάρχει και πρόσθετη πρόβλεψη, ακριβώς για να στηριχθεί η Τουρκία και στο μέλλον».
«Άρα, εκεί πιστεύω ότι υπάρχει ένα περιθώριο ευρύτερης συνεργασίας», πρόσθεσε, ενώ γνωστοποίησε ότι πλην της επαφής που θα έχει ο ίδιος με τον κ. Ερντογάν » θα υπάρχουν επαφές και σε επίπεδο όχι μόνο υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, οι οποίοι θα τον συνοδεύουν στο Βίλνιους, αλλά και σε επίπεδο των συναρμοδίων υπουργείων για τη διαχείριση του προσφυγικού, είτε μιλάμε για το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, είτε για το καθ’ ύλην υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Όπως είπε εξάλλου ο κ.Μητσοτάκης αναφερόμενος στην «στρατηγική συζήτηση» για τα ευρωτουρκικά, «είναι βέβαιον ότι θα υπάρξει μία συζήτηση πιο στρατηγική για το νέο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων». «Χρειαζόμαστε όμως ακόμα λίγο χρόνο και περισσότερη ορατότητα για τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας. Δεν θα απέκλεια αυτή η συζήτηση να γίνει πριν το τέλος του χρόνου», πρόσθεσε.
Σχετικά με την συζήτηση γύρω από το μεταναστευτικό στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο κ. Μητσοτάκης την χαρακτήρισε μακρά και δύσκολη σημειώνοντας ότι «δυστυχώς δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα, λόγω της επίμονης άρνησης της Πολωνίας και της Ουγγαρίας».
Υπογράμμισε πάντως την ουσιαστική διάκριση μεταξύ της εξωτερικής και της εσωτερικής του διάστασης του προβλήματος σημειώνοντας πως «η εξωτερική διάσταση, αφορά πρωτίστως την προστασία των εξωτερικών συνόρων, τη συνεργασία με τα κράτη προέλευσης της μετανάστευσης και τη διαδικασία των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται άσυλο στα κράτη προέλευσης». «Στα ζητήματα αυτά υπάρχει, πια, μία καθολική συμφωνία όλων των κρατών-μελών και πιστεύω ότι και η Ελλάδα αγωνίστηκε πολύ, ώστε να καταλήξουμε στις προηγούμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που αναδείκνυαν την ανάγκη της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων ως απαραίτητη προϋπόθεση για μία συγκροτημένη μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης», σημείωσε.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε και την πολύ μεγάλη σημασία που αποδίδει «στην ανάγκη να τσακίσουμε τα δίκτυα των διακινητών, έτσι ώστε ευάλωτοι μετανάστες και πρόσφυγες να μην μπαίνουν καν σε βάρκες ή σε σαπιοκάραβα για να ξεκινούν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι».
«Είναι κάτι στο οποίο πιστεύω πάρα πολύ. Η επιτυχία της ελληνικής πολιτικής φύλαξης των συνόρων έχει ακριβώς να κάνει και με το γεγονός ότι πολύ λιγότερες βάρκες φεύγουν από την Τουρκία να ξεκινήσουν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι», σημείωσε, ενώ υπογράμμισε ότι «πρέπει να συνεργαστούμε με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, την Τυνησία και να βρούμε έναν τρόπο συνεργασίας με τη Λιβύη»
Ερωτηθείς για πληροφορίες ότι η FRONTEX εξετάζει το ενδεχόμενο αναστολής των δραστηριοτήτων στην Ελλάδα και αν έχει τέτοια ένδειξη, τόνισε ότι δεν έχει υποπέσει στην προσοχή του καθόλου το ζήτημα αυτό και πρόσθεσε: «Θεωρώ ότι και με τη FRONTEX έχουμε μία κοινή αποστολή και αυτή είναι η προστασία των εξωτερικών συνόρων και φυσικά το να σώζουμε πάντα ανθρώπους οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα. Δεν είναι μη κυβερνητική οργάνωση η FRONTEX, είναι ένας διακρατικός ευρωπαϊκός οργανισμός, επιφορτισμένος με την ασφάλεια των συνόρων, με ταυτόχρονη δέσμευση -όπως την έχουμε και εμείς- πλήρους σεβασμού στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Υπογράμμισε επίσης ότι είχαμε ως προηγούμενη κυβέρνηση μία σταθερά καλή συνεργασία με τη FRONTEX, την οποία προσβλέπουμε και τώρα να συνεχίσουμε. Όσον αφορά το θέμα του κ. Μπελέρη τόνισε ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του για το τι συμβαίνει σήμερα στην Αλβανία με την περίπτωση του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας και είχε την ευκαιρία να εκφράσει την απογοήτευσή του, «την αγανάκτησή του για το γεγονός ότι ένας εκλεγμένος δήμαρχος συλλαμβάνεται ουσιαστικά δύο μέρες πριν την εκλογή του».
«Βρίσκεται ακόμα στη φυλακή, κατά την άποψή μας με αμφίβολες δικονομικές προβλέψεις και θεωρώ ότι αυτό είναι ένα χτύπημα στο κράτος δικαίου και στην προσπάθεια την οποία κάνει η Αλβανία να συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο», σημείωσε.
«Προσβλέπω πολύ σύντομα αυτό το ζήτημα να επιλυθεί. Είναι ένα ζήτημα το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς και η επίλυσή του ή η μη επίλυσή του -εύχομαι για το πρώτο, το τονίζω- θα αποτελέσει στοιχείο της ελληνικής αξιολόγησης της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας η οποία ξεκινά τώρα και όπως σας είπα πρόκειται για ένα μακρύ ταξίδι. Αλλά η συμμόρφωση με τους βασικούς κανόνες του κράτους δικαίου αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για οποιαδήποτε χώρα προσβλέπει να γίνει μέρος της ευρωπαϊκής οικογένειας.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτό το μήνυμα έχει γίνει απολύτως κατανοητό και στην Αλβανία. Σέβομαι απόλυτα τη διάκριση των εξουσιών, θέλω να είμαι πολύ σαφής σε αυτό. Από την άλλη, όμως, δεν είναι ένα ζήτημα το οποίο πρόκειται να το αφήσω να περάσει έτσι, χωρίς να υπάρχει αντίδραση της Ελλάδος. Και η πρώτη αντίδραση εκφράστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με την ενημέρωση των ομολόγων μου για το τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα με την περίπτωση αυτή», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.