Με ευρεία συναινετική διάθεση ξεκίνησε στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, η επεξεργασία του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, για τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο της κατοικίας τους.
Ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, διαβεβαίωσε ότι αν μέχρι τη Δευτέρα που θα ολοκληρωθεί η συζήτηση του σε δεύτερη ανάγνωση, «υπάρξουν ιδέες που αποδεδειγμένα μπορούν να λειτουργήσουν […] που θα ακουμπάνε, τη πραγματικότητα και δεν θα είναι προσχηματικές, ούτε θα τινάζουν τα πράγματα στον αέρα, θα μπορούσαν να εξεταστούν».
Από την πλευρά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση εμφανίστηκαν ικανοποιημένα από τις αλλαγές και ζήτησαν περαιτέρω βελτιωτικές αλλαγές, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι υπερψηφίζουν το νομοσχέδιο επί της αρχής.
Η αξιωματική αντιπολίτευση δήλωσε ότι προσέρχεται με θετική και εποικοδομητική διάθεση, ωστόσο η τελική της στάση θα εξαρτηθεί από το αν η κυβέρνηση θα έχει ειλικρινή λόγο και θα εξασφαλίσει τα εχέγγυα του αδιάβλητου της εκλογικής διαδικασίας.
Το ΜεΡΑ25, δήλωσε ότι υπάρχουν ορισμένα σημεία που λειτουργούν ανατρεπτικά και δεν αφήνουν περιθώρια για υπερψήφιση τους, ωστόσο αποσαφήνισε ότι, παρότι θα καταψηφίσει επί της αρχής, θα υπερψηφίσει ορισμένα άρθρα του νομοσχεδίου.
Η εισηγήτρια της ΝΔ, Μάνη Παπαδημητρίου, έκανε λόγο για ένα εμβληματικό νομοσχέδιο που συμβολίζει ότι η χώρα πέρασε σε μια άλλη εποχή.
Ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, υπογράμμισε ότι «ήρθε η στιγμή για να δοθεί, φωνή, ψήφος και δικαίωμα του εκλέγεσθαι στους Έλληνες του εξωτερικού, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας».
Η εισηγήτρια του ΚΙΝΑΛ, Ευαγγελία Λιακούλη, μίλησε για έναν εκτελεστικό νόμο του Συντάγματος που έπρεπε να αποτελεί τομή, ωστόσο όπως είπε, «δεν είναι ρηξικέλευθος» ενώ επανέλαβε «την ανάγκη να καθιερωθεί η επιστολική ψήφος, η οποία διασφαλίζει πλήρως την εγκυρότητα της διαδικασίας».
«Το ΚΚΕ αντιμετώπισε χωρίς τακτικισμούς ή μικροκομματικές σκοπιμότητες και χωρίς να μετρά τα κουκιά, το θέμα της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού. Μόνος στόχος του ήταν η εξεύρεση μιας λύσης που θα διευκολύνει πραγματικά τους Έλληνες που έχουν πραγματικούς δεσμούς με τη χώρα», υπογράμμισε από την πλευρά του ο ειδικός εισηγητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας.
Ο ειδικός εισηγητής της Ελληνικής Λύσης Αντώνης Μυλωνάκης, τόνισε ότι «το νομοσχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση» και ξεκαθάρισε ότι το κόμμα του «είναι υπέρ του νομοσχεδίου και θα το ψηφίσει», σε μια εποχή μάλιστα «που η πατρίδα αντιμετωπίζει συνεχώς προκλήσεις που μεγαλώνουν».
«Από τη πρώτη στιγμή υποστηρίξαμε τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους και την πλήρη αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους, αναγνωρίζοντας την ανάγκη τους να έχουν ενεργό ρόλο στα τεκταινόμενα της πατρίδας τους», τόνισε η ειδική εισηγήτρια του ΜεΡΑ25 Φωτεινή Μπακαδήμα και πρόσθεσε:
Την Παρασκευή το πρωί, θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου, εκπρόσωποι οργανώσεων και κοινοτήτων του απόδημου Ελληνισμού, ενώ η συζήτησή του θα συνεχιστεί το απόγευμα της ίδιας μέρας επί των άρθρων, και τη Δευτέρα θα ολοκληρωθεί και σε β’ ανάγνωση.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Στο νομοσχέδιο – η ψήφιση του οποίου σύμφωνα με το άρθρο 51 παρ. 4 του συντάγματος απαιτεί 200 θετικές ψήφους – προβλέπεται μεταξύ άλλων:
– Αύξηση των βουλευτών Επικρατείας σε 15 από 12, ενώ τα κόμματα θα επιλέγουν πόσους υποψήφιους που θα προέρχονται από το εξωτερικό θα έχουν στο ψηφοδέλτιο τους. Οι εκλογείς στα τμήματα του εξωτερικού, θα επιλέγουν το ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν, χωρίς να βάζουν σταυρό προτίμησης.
– Δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης εφόσον ο εκλογέας δεν έχει συμπληρώσει τα 30 έτη ζωής και έχει υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενής α΄ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
– Διεξαγωγή της ψηφοφορίας με αυτοπρόσωπη παρουσία του εκλογέα σε εκλογικά τμήματα που θα συσταθούν σε πρεσβείες, προξενεία, χώρους οργανώσεων απόδημων ή άλλους κατάλληλους χώρους. Ο ελάχιστος αριθμός για να συγκροτηθεί εκλογικό τμήμα, είναι οι σαράντα (40) εκλογείς.
– Η ψήφος των εκλογέων που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στα εκλογικά τμήματα, θα μετράει ισότιμα στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα και για τη συνολική κατανομή των εδρών.
– Δικαίωμα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους έχουν οι εκλογείς οι οποίοι τα τελευταία 35 χρόνια έχουν ζήσει δύο χρόνια στην Ελλάδα και έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9, είτε κατά το τρέχον, είτε κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.
– Δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης εφόσον ο εκλογέας δεν έχει συμπληρώσει τα τριάντα έτη και έχει υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενής α’ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
– Η αίτηση του εκλογέα θα γίνεται ηλεκτρονικά, σε ειδική πύλη η οποία αναμένεται να λειτουργήσει εντός δύο μηνών από τη ψήφιση του νόμου.
– Η πιστοποίηση των κριτηρίων διαμονής, γίνεται με δημόσια έγγραφα και ιδίως:
Πρώτον: βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Δεύτερον: βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής.
Τρίτον: βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή.